Burada dağları görmek için bulutların altına değil üstüne bakmanız lazım

Dr. Ayşen Erdil, odyololoji uzmanı. Bilmeyenler için, işitmeyle ilgili her şey onun uzmanlık alanına giriyor. Yoğun bir iş temposu var ama seyahat etmek için vakit yaratıyor kendine. Oğlu, en sevdiği seyahat arkadaşlarından biri. Birlikte dalış yapıyorlar, trekkinge gidiyorlar. Ayşen Erdil, bu sene aralarında yakın arkadaşı olan milli dağcımız Tunç Fındık’ın da olduğu bir ekiple Nepal’e gitti. Ve alışılmışın dışında bir tur yaptı.

Ekiple birlikte Lukla’dan Everest’e çıkış noktası olan ana kampa kadar yürüdü. Dile kolay; sekiz gün gidiş, sekiz gün dönüş, toplam 16 gün. Ana kamptaki yükseklik hastalığı da cabası!

Dağcı değilsiniz ama Everest’teki ana kampa kadar gittiniz. Nasıl karar verdiniz bu seyahate?

- Everest herkes gibi benim de çok ilgimi çekiyor. Uluslararası dağcımız Tunç Fındık, çok yakın arkadaşım olan Prof. Yücel Tanyeli’nin yeğeni. Yücel bir mail attı bir gün; "Tunç Lhotse’ye çıkacak, beni de trekkinge davet ediyor, benim yerime sen git" diyordu. Bir maille başladı yani her şey. Yücel gelemedi ama bize Ankara’dan Dr. Yalçın Ergil katıldı sonra. Onunla uçağa binmeden bir saat önce tanıştık.

Ana kampa isteyen herkes gidebiliyor mu?

- Biz bu ekiple olduğumuz için gittik. Normalde izin vermiyorlar. Düşünsenize, 5400 metre yüksektesiniz, geceler -20 derece. Hem ziyaretçiler için tehlikeli, hem de sporcuların rahatsız olmaması için izin vermiyorlar. Bazı trekking turları yakınına kadar gelip geri dönüyor ama.

Seyahate Katmandu’dan mı başladınız?

- İstanbul’dan Nepal’in başkenti Katmandu’ya uçtuk. Gittiğimiz günlerde Nepal çok karışıktı, ayaklanmalar vardı. Gidişte üç gün Katmandu’da kaldık ama birinde sokağa çıkma yasağı vardı. Kamptan indiğimizde olaylar artmıştı, Lukla’da mahsur kalıyorduk az daha. Lukla’da dört gün bekleyip, gelen iki kargo uçağından birine minibüse tıkışır gibi zorla binip Katmandu’ya uçtuk. Kalanlar 10 gün beklemiş.

HER GÜN ŞEKİL DEĞİŞTİREN YOLDA YÜRÜYÜŞ

Daha evvel bu coğrafyalara gitmiş miydiniz? Gördükleriniz şaşırttı mı sizi?

- Hayır gitmemiştim. İlk dikkatimi çeken, ülkenin fakirliği ve kirlilik oldu. Her yer toz toprak içinde. Ama bir yandan da çok mistik bir yer. O tapınakların sayısı ve verdiği his bambaşka. Üç gün Katmandu’yu gezdik. Gördüğümüz tapınakların sayısını bilmiyorum, o kadar çok ki. Sonra Lukla’ya gittik, orası dağcıların tırmanış için dağılma noktası. 2 bin 800 metrede, oradan ana kampa yürüyüş başlıyor ve artık hiçbir vasıta yok.

Uzun yolda eşyaları nasıl taşıdınız?

- Gruplara yardım için sherpa’lar taşıyor. Aslında iç parçalayıcı bir görüntü. Çünkü onu günde 10 dolar için yapıyor ve bütün sherpa çocukların hayali günün birinde taşıyıcı olmak.

Yürüme koşulları nasıldı?

- Günde sekiz saat yürüyorduk. Dapdaracık bir toprak yol, keçi patikası gibi. Düşmemek için batonlarla yürümeniz lazım. Çok iniş çıkışlı. Önce 300 metre çıkıyorsunuz, sonra 400 metre iniyorsunuz, sonra yine 500 metre tırmanıyorsunuz. Arazi düz yürümeye imkan vermiyor. Hiçbir teknoloji de yok. Ama muhteşem dağ manzaraları var.

OTEL İÇİN 300 METRE ÇIK KAHVE İÇİN 200 METRE İN

Sekiz gün boyunca nerelerden geçtiniz?

- Yolda çoğunlukla küçük tapınaklar, dua silindirleri ve stupalar var. Arada sırada kahveler gördük. Büyük yerleşimler yok bu yolda. En büyüğü Namche Bazaar, sherpa başkenti. Dimdik bir yamaçta kurulu. Otele gitmek için 300 metre çıkıyorsunuz, kahveye gitmek için 200 metre iniyorsunuz.

Ana kamptaki geceniz nasıl geçti?

- Buzul sürekli hareket eden bir kütle. Devamlı bir ses ve hareket var altınızda. Öyle çıtır çıtır buz kırılması gibi bir ses de değil; bayağı gümbür gümbür.

KUTSANMAYAN GİREMEZ

Tüm dağcıların ve yürüyüşçülerin belli bir noktayı geçmeden önce kutsanması ve Everest Dağı tanrılarından izin alması gerek. Kutsanmayan hiç kimsenin ilerlemesine ve dağa çıkmasına izin verilmiyor. Gruptan bir kişi bile kutsanmamışsa, sherpalar reddediyor yola devam etmeyi. Kutsanmak için Pengoche’deki Budist rahibe gidiyorsunuz. Onun bir prosedürü var. Boynunuza beyaz bir eşarp takıyor. Sonra çıkacağınız dağla ilgili bir karta isminizi yazıyor, dualar ediyor, tanrılardan izin alıyor. Beni bir kere de Katmandu’da sokaktaki bir rahip kutsadı.

En sevdiği 5 yer

á Pokut Yaylası á Macahel á San Sebastianá Dubrovnik á New York

seyahatte ne okuyor

Tarihinden coğrafyasına, gittiği yerle ilgili kitaplar okuyor.

ne dinliyor

Mp3 çalarında Bach, İspanyol müzikleri ve gitar dinliyor.

ne giyiyor

Gittiği yere ve koşullara uygun giyiniyor.

ne yiyor, ne içiyor

İsmi çok korkutucu olmadığı sürece tanımadığı yemekleri deniyor.

neyle seyahat ediyor

Hızlı olduğu için uçakla, vakti varsa karayoluyla.

nerede kalıyor

Kaldığı yerler çok farklı. Çoğunlukla "ne varsa onunla idare ediyor." Çadırdan butik otele, öğretmen evinden uyku tulumuna her yer onun için uygun.

kimle seyahat ediyor

Oğlu Selim, her sene gönüllü sağlık taramasına gittiği doktor arkadaşları, Havva Dedeler ve tek başına.

çantasının olmazsa olmazları

Diş fırçası, gittiği yerle ilgili kitap, fotoğraf makineleri, duyma testi yaptığı cihaz, vücut kremi.