Erdal Fernergiz
Şehriban OĞHAN
Son Güncelleme:
Bir telefonla hayatı değişti
CHP İstanbul milletvekili adayı Aykut Erdoğdu, siyasette yeni bir yüz olmasına rağmen Genel Başkan Kılıçdaroğlu’nun ekonomi kurmayları arasına girmeyi başardı. Bunda, hazine başkontrolörü olarak yolsuzlukla mücadelede uzmanlaşmış olması önem taşıyor. Erdoğdu, son bir ayda 15 kişilik ekiple mevcut iktidarın 372 milyar liralık kamu ihalesini mercek altına aldıklarını belirtirken, CHP’nin en büyük vaadi aile sigortasının kaynağını açıkladı: Eğer ihaleler elektronik sistemle yapılsaydı minimum yüzde 20 tasarruf sağlanırdı. Bu, yaklaşık 75 milyar liralık kar demek. Alın size aile sigortasının 5-6 senelik kaynağı!
Erzurumlu bir işçinin çocuğu Aykut Erdoğdu. Okuma-yazma bilmeyen anne ve ilkokulu dışarıdan bitiren babanın, hepsi okumuş dört çocuğundan biri. Hem de kamu politikası ve yönetimi alanında dünyanın sayılı üniversitelerinden Carnegie Mellon diplomalı. Bugünlerde, gecekonduda büyümesinin avantajını yaşıyor:
“Erzurum Lisesi, ardından Gazi Üniversitesi Kamu Yönetimi’nde öğrencisiniz, Hazine Başkontrolörü’sünüz, CHP İstanbul milletvekili adayısınız... En başa gittiğinizde Erzurum Şenkaya Şehitler Mahallesi’nde bir gecekonduda oturuyorsunuz. Hepsi yaşamın gerçeği. O mahallede yaşamak bana bugün Esenler’deki yaşamı anlamak için çok büyük bir fırsat veriyor. Ben Erzurum’un Şehitler Mahallesi’nde kalsaydım hiçbir zenginliğim olmazdı; Ortaköy’de bir doktorun oğlu olsaydım ve Ortaköy’de kalsaydım da öyle. Bunun farkını yoğun olarak hissediyorum.”
Dersaneye gitmeden kazandığı üniversitede, gümrük kontrolörü olan kardeşi gibi, ikisi de hemşire olan ablalarının maaşıyla okuyor Erdoğdu. Mezun olur olmaz girdiği Hazine’nin sınavını ikincilikle kazanıyor. Sonra devlet bursuyla dünyanın en iyi mühendislik okulu sayılan Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yüksek lisans yapıyor. Merkez Bankası FED de dahil üç yıllık uygulamalı ABD eğitimi ona denetim mesleğinde uluslararası itibarın göstergesi olan Sertifikalı İç Denetçi ünvanını kazandırıyor ve kamuda sayıları 20’yi bulmayan uluslararası denetçilerden biri oluyor.
KILIÇDAROĞLU DOSYANI ANLATIYOR
“Çok belalı bir denetim elemanıydım” diyor gülerek: “Hep iktidarların başına bela oldum.” Sonra ilk yolsuzluk tespiti geliyor aklına: İstanbul’da sahte döviz beyan tutanaklarına dayalı milyar dolarlık bir hayali ihracat... Yüce Divanlık olan Halk Bankası kredi yolsuzluğu soruşturmasında da imzası bulunuyor.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile tanışmasına vesile olan olaysa yoksullara dağıtılan kömür ihaleleri soruşturması. Dosyayı savcılığa teslim edip suç duyurusunda bulununca, Avrupa Birliği Tarım Bileşeni Koordinatörlüğü’nden oluyor. Bir gün evde otururken telefon geliyor: “Televizyonu aç, Kılıçdaroğlu senin dosyanı anlatıyor.”
Eşiyle birlikte heyecanla televizyonun karşısına geçiyorlar ve dikkatle Kılıçdaroğlu’nu dinliyorlar. Bazı ayrıntıların tam anlaşılmadığını fark eden Erdoğdu bir arkadaşı aracılığıyla Kılıçdaroğlu’na ulaşıyor. Sohbet, kömür ihaleleri dosyasını aşıyor. Türk ekonomisinin geldiği nokta, makroekonomik durum ve daha temiz bir devletin nasıl olacağı konularını uzun uzun tartışıyorlar. Bu konularda 10 yıldır sürekli eğitim alan Erdoğdu, bürokraside artık rahat çalışamayacağını anlayınca mücadelesini siyasette sürdürmek istiyor ve İstanbul 2. Bölge 8. sıra milletvekili adayı olarak listeye giriyor.
DÖRT RAPOR HAZIRLADIK
CHP’nin yolsuzlukla mücadele komisyonu olarak son bir ayda dört rapor hazırladık ve Genel Başkan’a arz ettik. Önümüzdeki günlerde kamuoyuna açıklanacak.
* İlk rapor kamu alımları. 372 milyar liralık ihale inceledik. Bunlar Kamu İhale Kurumu’nun bildiği ihaleler. Muhtemelen yarısını bilmiyor. 116 milyar liralık ihale açık ihale yapılmadan verilmiş. Sözleşmeyle, doğrudan teminle ya da belirli şartlarla yani rekabetçi olmayan yöntemlerle... Bu ihaleler açık ihale olsaydı, hesaplamalarımıza göre sırf bu tercih yaklaşık 12 milyar lira kazandırırdı. Elektronik ihale sistemi tüm ayrımcılığı ortadan kaldıran bir sistem. Eğer 372 milyar liralık ihale elektronik sistemle yapılsaydı yüzde 20 tasarruf sağlanırdı. Bu da 75 milyar liralık kar demek. Alın size aile sigortasının 5-6 senelik kaynağı.
* İkinci rapor TOKİ raporu. Çok önemli kaynakların çok kuralsız harcanabildiği bir yer.
* Etik ve saydamlık raporu, yolsuzluk düzenini uluslararası bilgi edinme hakkı, hesap verme kültürü ve yargı bağımsızlığı gibi konularla inceleyen makro bir rapor.
* Ve Günışığında Yönetim Raporu. 19 sektördeki temel yolsuzluk, ayrımcılık ve kötü yönetim anlayışını başlıklar halinde sıraladıktan sonra nasıl bir yönetim hayal ettiğimizin ilkelerini koyduk.
Yolsuzluğu sıfıra indiremezsiniz, yolsuzlukla mücadeleyi de insanların vicdanına bırakamazsınız. Şunu yaparsınız; kurumsal mekanizmalarınız olur, yani kontrol ve denetim mekanizmalarınız. Bütün süreçleri çok iyi tanımlar, buna uymayan davranışları cezalandırırsınız. İhalede süistimal riski gördüğünüzde kırmızı bayrak sistemi koyarsınız. Açık ihale yapılamayan durumlarda bütün süreçleri çok dikkatli incelemeniz gerekiyor. İlk yolsuzluk safhası ihtiyaç tespitidir.
BİR ERZURUMLU’DAN NEW YORK STEAK TARİFİ
Çok güzel yemek yaparım hem de uluslararası mutfaklardan. Listemde Çin yemeği de var, New York steak de. Yaban mersini soslu steak en güzel yaptığım yemeklerden, yiyenler çok beğeniyor. Erzurumlu olmanın getirisi eti bir cerrah gibi seçiyorsunuz. Hayvanın en az oynayan kası en lezzetli yeridir, o da sırt bölgesinde. T-bone steakteki T harfi kemiğin şeklinden geliyor. Pişirmeden önce eti hazırlayacaksınız. Sosu ve yağı ete hafif enjekte etmeniz gerekiyor. Etin sıvısı çok önemli. Özel tavasında zırhlayacaksınız. Et kendi suyuyla pişecek. Steak yapmanın altın kuralı bu. Çin tavuğunda da ketçap ve ballı sostur önemli olan. ABD’deyken eşimle her cuma uluslararası bir restorana giderdik. Yemekler pahalı gelince, evde kendimiz yapmaya başladık. Mutfağa ilgim öyle gelişti.
KIYAFETLERİMİ DEĞİŞTİRİRKEN IŞIKLARI KAPATIYORUM
* Son dönemdeki en büyük siyasi seviyesizlik kaset olayı. Samimiyetle şunu söyleyeyim; kıyafetlerimi değiştirirken ışıkları kapatıyorum. Çünkü montaj çok kolay.
* Birarada gördüğüm en yüksek para 5 milyon dolar. Ünlü bir futbolcunun transfer parasıymış. İş Bankası denetimim sırasında kasadaydı. Benim için kağıt demetiydi. Para sahipliği derdim yok, gelecekte ailemin sürdürülebilir bir geliri olsun yeter. Emekli milletvekili olursam ihtiyaçlarımızı fazlasıyla karşılar.
* Türkiye’nin en önemli sorunu, sonuçları itibarıyle işsizlik ve yoksulluk. Sebepleri itibarıyle yolsuzluk ve ayrımcılık. Şu an en kırmızı bayrak cari açık. Batmak üzere olan memur ailesi gibisiniz. Aylığınız bin lira, siz her ay bin 500 lira harcıyorsunuz. N’aparsınız bu durumda; koltuk takımını, televizyonu, halıları icra yoluyla satarsınız. Telekom, Tekel satıldı, elde kaldı demiryolları, havayolları. Bunları baskı altında satarsanız, yarı fiyatına gider. Bir varlığın değeri ülkenin ekonomik başarısıyla orantılıdır. Böyle bir konjonktürde özelleştirme ilkeli olmalı.
“Erzurum Lisesi, ardından Gazi Üniversitesi Kamu Yönetimi’nde öğrencisiniz, Hazine Başkontrolörü’sünüz, CHP İstanbul milletvekili adayısınız... En başa gittiğinizde Erzurum Şenkaya Şehitler Mahallesi’nde bir gecekonduda oturuyorsunuz. Hepsi yaşamın gerçeği. O mahallede yaşamak bana bugün Esenler’deki yaşamı anlamak için çok büyük bir fırsat veriyor. Ben Erzurum’un Şehitler Mahallesi’nde kalsaydım hiçbir zenginliğim olmazdı; Ortaköy’de bir doktorun oğlu olsaydım ve Ortaköy’de kalsaydım da öyle. Bunun farkını yoğun olarak hissediyorum.”
Dersaneye gitmeden kazandığı üniversitede, gümrük kontrolörü olan kardeşi gibi, ikisi de hemşire olan ablalarının maaşıyla okuyor Erdoğdu. Mezun olur olmaz girdiği Hazine’nin sınavını ikincilikle kazanıyor. Sonra devlet bursuyla dünyanın en iyi mühendislik okulu sayılan Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yüksek lisans yapıyor. Merkez Bankası FED de dahil üç yıllık uygulamalı ABD eğitimi ona denetim mesleğinde uluslararası itibarın göstergesi olan Sertifikalı İç Denetçi ünvanını kazandırıyor ve kamuda sayıları 20’yi bulmayan uluslararası denetçilerden biri oluyor.
KILIÇDAROĞLU DOSYANI ANLATIYOR
“Çok belalı bir denetim elemanıydım” diyor gülerek: “Hep iktidarların başına bela oldum.” Sonra ilk yolsuzluk tespiti geliyor aklına: İstanbul’da sahte döviz beyan tutanaklarına dayalı milyar dolarlık bir hayali ihracat... Yüce Divanlık olan Halk Bankası kredi yolsuzluğu soruşturmasında da imzası bulunuyor.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile tanışmasına vesile olan olaysa yoksullara dağıtılan kömür ihaleleri soruşturması. Dosyayı savcılığa teslim edip suç duyurusunda bulununca, Avrupa Birliği Tarım Bileşeni Koordinatörlüğü’nden oluyor. Bir gün evde otururken telefon geliyor: “Televizyonu aç, Kılıçdaroğlu senin dosyanı anlatıyor.”
Eşiyle birlikte heyecanla televizyonun karşısına geçiyorlar ve dikkatle Kılıçdaroğlu’nu dinliyorlar. Bazı ayrıntıların tam anlaşılmadığını fark eden Erdoğdu bir arkadaşı aracılığıyla Kılıçdaroğlu’na ulaşıyor. Sohbet, kömür ihaleleri dosyasını aşıyor. Türk ekonomisinin geldiği nokta, makroekonomik durum ve daha temiz bir devletin nasıl olacağı konularını uzun uzun tartışıyorlar. Bu konularda 10 yıldır sürekli eğitim alan Erdoğdu, bürokraside artık rahat çalışamayacağını anlayınca mücadelesini siyasette sürdürmek istiyor ve İstanbul 2. Bölge 8. sıra milletvekili adayı olarak listeye giriyor.
DÖRT RAPOR HAZIRLADIK
CHP’nin yolsuzlukla mücadele komisyonu olarak son bir ayda dört rapor hazırladık ve Genel Başkan’a arz ettik. Önümüzdeki günlerde kamuoyuna açıklanacak.
* İlk rapor kamu alımları. 372 milyar liralık ihale inceledik. Bunlar Kamu İhale Kurumu’nun bildiği ihaleler. Muhtemelen yarısını bilmiyor. 116 milyar liralık ihale açık ihale yapılmadan verilmiş. Sözleşmeyle, doğrudan teminle ya da belirli şartlarla yani rekabetçi olmayan yöntemlerle... Bu ihaleler açık ihale olsaydı, hesaplamalarımıza göre sırf bu tercih yaklaşık 12 milyar lira kazandırırdı. Elektronik ihale sistemi tüm ayrımcılığı ortadan kaldıran bir sistem. Eğer 372 milyar liralık ihale elektronik sistemle yapılsaydı yüzde 20 tasarruf sağlanırdı. Bu da 75 milyar liralık kar demek. Alın size aile sigortasının 5-6 senelik kaynağı.
* İkinci rapor TOKİ raporu. Çok önemli kaynakların çok kuralsız harcanabildiği bir yer.
* Etik ve saydamlık raporu, yolsuzluk düzenini uluslararası bilgi edinme hakkı, hesap verme kültürü ve yargı bağımsızlığı gibi konularla inceleyen makro bir rapor.
* Ve Günışığında Yönetim Raporu. 19 sektördeki temel yolsuzluk, ayrımcılık ve kötü yönetim anlayışını başlıklar halinde sıraladıktan sonra nasıl bir yönetim hayal ettiğimizin ilkelerini koyduk.
Yolsuzluğu sıfıra indiremezsiniz, yolsuzlukla mücadeleyi de insanların vicdanına bırakamazsınız. Şunu yaparsınız; kurumsal mekanizmalarınız olur, yani kontrol ve denetim mekanizmalarınız. Bütün süreçleri çok iyi tanımlar, buna uymayan davranışları cezalandırırsınız. İhalede süistimal riski gördüğünüzde kırmızı bayrak sistemi koyarsınız. Açık ihale yapılamayan durumlarda bütün süreçleri çok dikkatli incelemeniz gerekiyor. İlk yolsuzluk safhası ihtiyaç tespitidir.
BİR ERZURUMLU’DAN NEW YORK STEAK TARİFİ
Çok güzel yemek yaparım hem de uluslararası mutfaklardan. Listemde Çin yemeği de var, New York steak de. Yaban mersini soslu steak en güzel yaptığım yemeklerden, yiyenler çok beğeniyor. Erzurumlu olmanın getirisi eti bir cerrah gibi seçiyorsunuz. Hayvanın en az oynayan kası en lezzetli yeridir, o da sırt bölgesinde. T-bone steakteki T harfi kemiğin şeklinden geliyor. Pişirmeden önce eti hazırlayacaksınız. Sosu ve yağı ete hafif enjekte etmeniz gerekiyor. Etin sıvısı çok önemli. Özel tavasında zırhlayacaksınız. Et kendi suyuyla pişecek. Steak yapmanın altın kuralı bu. Çin tavuğunda da ketçap ve ballı sostur önemli olan. ABD’deyken eşimle her cuma uluslararası bir restorana giderdik. Yemekler pahalı gelince, evde kendimiz yapmaya başladık. Mutfağa ilgim öyle gelişti.
KIYAFETLERİMİ DEĞİŞTİRİRKEN IŞIKLARI KAPATIYORUM
* Son dönemdeki en büyük siyasi seviyesizlik kaset olayı. Samimiyetle şunu söyleyeyim; kıyafetlerimi değiştirirken ışıkları kapatıyorum. Çünkü montaj çok kolay.
* Birarada gördüğüm en yüksek para 5 milyon dolar. Ünlü bir futbolcunun transfer parasıymış. İş Bankası denetimim sırasında kasadaydı. Benim için kağıt demetiydi. Para sahipliği derdim yok, gelecekte ailemin sürdürülebilir bir geliri olsun yeter. Emekli milletvekili olursam ihtiyaçlarımızı fazlasıyla karşılar.
* Türkiye’nin en önemli sorunu, sonuçları itibarıyle işsizlik ve yoksulluk. Sebepleri itibarıyle yolsuzluk ve ayrımcılık. Şu an en kırmızı bayrak cari açık. Batmak üzere olan memur ailesi gibisiniz. Aylığınız bin lira, siz her ay bin 500 lira harcıyorsunuz. N’aparsınız bu durumda; koltuk takımını, televizyonu, halıları icra yoluyla satarsınız. Telekom, Tekel satıldı, elde kaldı demiryolları, havayolları. Bunları baskı altında satarsanız, yarı fiyatına gider. Bir varlığın değeri ülkenin ekonomik başarısıyla orantılıdır. Böyle bir konjonktürde özelleştirme ilkeli olmalı.