BÄ°R FÄ°NCAN ACI KAHVE hem hatırlı, hem hâtıralı... Siz de benim gibi, bir kahve tiryakisi misiniz bilmem ama, pek fazla tiryakisi olmayanların bile günde

BÄ°R FÄ°NCAN ACI KAHVE hem hatırlı, hem hâtıralı... Siz de benim gibi, bir kahve tiryakisi misiniz bilmem ama, pek fazla tiryakisi olmayanların bile günde en azından bir fincan kahveye hayır demeyeceklerini düşünüyorum. Ä°lk kez Arabistan yarımadasında kullanılmaya baÅŸlayan bu içecek, cok kısa bir süre içinde önce Ä°slam dünyasında, sonra Batı'da hızla yaygınlaÅŸarak "özel bir içecek" olma niteliÄŸini yüzyıllardır sürdürmekte. Kahve, dünyaya Arabistan'dan yayılan kahve aÄŸaçlarının öğütülmüş çekirdeklerinden yapılır. Çekirdeklerin ilk olarak, kahve aÄŸaçlarının kendiliÄŸinden yetiÅŸtiÄŸi Etiyopya'da kullanılmaya baÅŸlandığı sanılmaktadır. (Bir efsaneye göre, kahve çekirdeÄŸinin deÄŸerini ilk kez M.S. 9. yüzyılda Arabistan'da bir çoban ortaya çıkarmıştır.) 15. yüzyılda Yemen'de baÅŸlayan kahve tarımıyla birlikte kahve içme alışkanlığı da 16. yüzyılda Osmanlılara , 17. yüzyılda ise Avrupa ülkelerine ulaÅŸtı.Kahve, tüketimin artması ile birlikte, aÄŸaç fidelerinin Holandalılar tarafından bugünkü adı Sri Lanka olan Seylan'a, Java Adası'na ve Amerika kıtasına götürülerek buralarda da yetiÅŸtirilmeye baÅŸlandı. Daha sonra da Orta ve Güney Amerika dünyada en çok kahve üreten bölge durumuna geldi.Otuzdan fazla tür arasında üçü çok deÄŸerli: "Arabian", "Robusta" ve "Liberian". Bunlardan en çok tercih edilen ise "Arabian".Kahve çiçekleri, olgunlaÅŸtıklarında koyu kırmızı ve hoÅŸ kokuludur ve herbir meyvenin içinde bir çift çekirdek bulunur. Çekirdek kahve adıyla satılan iÅŸte bu tohumların kavrulmuÅŸ hali... Kavurma iÅŸlemi, hem kahvenin özgün kokusunu ortaya çıkarıyor, hem de iÅŸlem sırasında çekirdeklerin yeÅŸil rengi kahverengiye dönüyor. KavrulmuÅŸ kahve çekirdeÄŸinin rengi, ne kadar süreyle kavrulduÄŸunun da bir göstergesi. Süre uzadıkça, rengi koyulaşıyor, daha az asit içeriyor, tadı daha kuvvetli olup saklama ömrü uzuyor.ÖrneÄŸin, "espresso", "Italian" ve "French roast" kahveler, diÄŸerlerine göre daha kuvvetli tadlı, daha koyu renkliler.Günümüzde, çekirdeklerin kavrulması iÅŸleminde doÄŸal meyveler, badem, çikolata gibi aromatik maddelerin kullanılması ile pek çok çeÅŸit tad yaratılmıştır. Bunların en popüler olup en çok satılanları da "French Vanilla", "Hazelnut", "Irish Cream", "Vanilla Vienesse", "Chocolate Macademian Nut", "Amaretto Columbian"dır.Ayrıca, kahve çekirdeklerindeki "kafein" adı verilen ve yüksek miktarı insanda çarpıntı ve uykusuzluÄŸa yol açan maddenin ayrıştırılmasıyla "Supreme Decaf", "Guatemala Decaf", "Mexican Decaf" gibi adlarla satılan kafeinsiz kahveler de üretilmektedir.Ä°yi bir kahve yapmak için en temel koÅŸul, iyi kaliteli içme suyudur. Ayrıca, kahvenin kaynatıldığı kapların (cezve, espresso makinası, filtre kahve makinası vs.) temiz içme suyu ile yıkanmış olması kahvenin tadının daha iyi olmasını saÄŸlar. Yine bir baÅŸka püf noktası da, (filtre) kahvenin bir kez kaynadıktan sonra en çok 20 dakika içinde tüketilmesi gerektiÄŸidir. Daha uzun bir süre bekletilmesi gerekiyorsa, ocakta/makinada deÄŸil termosta bekletilmesi gerekir.Türk kahvesi ise Arabistan Yarımadası ve OrtadoÄŸu'da yaygın olan Myrra ile Espresso arası bir türdür. Güney Amerika'da piÅŸirilen geleneksel bir kahve türüne çok benzeyen Türk kahvesi'nde esas yine kaliteli bir su kullanmaktır. Kahvemizi tüm kahve çeÅŸitlerinden ayıran özellik ÅŸekerin, piÅŸme sırasında ilave edilmesi... Mangal ateÅŸinde piÅŸerek toplanan köpüğün fincana konması ve ardından cezvedeki kahvenin iyice kaynatılarak ve yavaşça fincana dökülmesi gerekiyor... Ãœlkemizde, sosyal hayatımızın önemli bir parçası olan "Türk Kahvesi"nin yanısıra, "Amerikan filtre kahve","Cappuccino", "Espresso", "Cafe L'aite" ve pek çok aromalı kahve türü de hızla tanınmakta ve pazarda kendine yer edinmektedir.Aslına bakarsanız, "gönül ne kahve istiyor, ne kahvehane; gönül muhabbet istiyor, kahve bahane"... Seda SOYBAY - 21 Åžubat 2000, Pazartesi Â