Beni tip teknolojisine emanet ediniz

1958 dogumlu Sinan Goker, Cerrahpasa Tip Fakultesi'ni bitirdikten sonra, Capa Tip Fakultesi'nde goz ihtisasi yapti. Ihtisasi sirasinda Orbis Goz Hastanesi'nin uluslararasi bir proje kapsaminda Turkiye'ye gelmesi, Goker'in ufkunu genisletti. Burada tanistigi doktorlari ABD'de ziyaret etti. Onlarla birlikte calisti, tip teknolojisindeki gelismeleri burada izledi. Turkiye'ye dondugunde bir goz klinigi acti, burada yuksek teknoloji gerektiren aletlerle goz ameliyatlari yapti, Avrupa ve Amerika'dan gelen doktorlari egitti. Daha sonra yalnizca goz degil, butun cerrahi branslari kapsayan bir hastane hayal etti ve Istanbul Cerrahi Hastanesi'ni kurdu.

Teknolojik gelismelerden en fazla yararlanan alanlardan biri de tip diyebilir miyiz?

- Diyebiliriz tabii. Teshisle ilgili kisimda daha cok teknoloji kullaniliyor. Radyoloji cihazlari, MR'lar, laboratuvar tetkikleri vs. Bir de isin cerrahi kismi var ki, buraya biraz daha gec girdi teknoloji. Cerrahide hep el aletleri kullanilirdi. Cerrahi, lazer teknolojilerinin gelismesini beklemek zorunda kaldi. Lazer teknolojisinin tibba girmesi son on yillik bir hikaye. Ozellikle de son bes yilda cok hizlandi bu olay. Lazer tipta bir donum noktasi oldu. Cunku cerrahide yaptigimiz islem sonucta bir kesme ve oradan bir dokuyu cikarma islemi. Bunu lazerle o kadar kontrollu yapabiliyorsunuz ki. Mesela lazerle sac telinizin uzerine isminizi yazabilirsiniz. Elinizle hicbir sekilde hakim olamayacaginiz derecede kucuk kesiler yapabilirsiniz.

Ilk olarak hangi alanda kullanildi lazer?

- Tipta ilk kullanim alanlarindan biri goz. En basarili kullanildigi alan da yine goz diyebiliriz. Cunku goz cok kucuk bir organ ve goz ameliyatlari hep mikroskop altinda oluyor. Gozun icinde bazi dokular var, oralara elle mudahale edemiyoruz. Gozde belki 20 yildir kullaniliyor. Ama yenileri ekleniyor. Cerrahide lazerden sonra etkili olan yontemlerden biri de endoskopik yontemler. Yani dokunun icine, genis kesi yapmadan girmek. Kesmeden icine bir boru, endoskop sokarak vucudun icini gormeniz mumkun. Bunlarda cok gelisti; kuculdu, acilari genisledi. Simdi uc boyutlu endoskoplar var. Ozel bir gozluk takarak vucudun icini uc boyutlu gormek mumkun olacak. 10 sene once bunlar bize hayal gibi geliyordu.

Bu gelismelere doktorlar bile sasiriyor galiba.

- Tabii. Doktorlarin sonuc olarak bu gelismelerde bir katkisi oluyor. Bir input veriyorlar. Gidip firmaya sunu soyle yapin diyorlar. Yine de isi teknik insanlar yapiyor ama.

Uzaktan kumandali operasyon

Kim calisiyor bu isler icin? O aletlerin icadi icin?

- Tipta bir numara ABD. Orada sistem cok iyi kurulmus. Herseyin arastirilip gelistirilmesine uygun bir ortam var. Bunlari yapan da devlet destekli kuruluslar degil, ozel kuruluslar. Bir firma aletini satabilmek icin bir icat yapiyor. O alet o kadar iyi olmali ki, satmali. Halbuki devlet kurulusunun boyle bir kaygisi yok. Amerika'da cok hizli gelisiyor. Adam doktora ne istedigini soruyor, ihtiyacini belirliyor. Aleti yapiyor. Sonra baska bir firma daha iyisini yapiyor.

Universitelerde arastirma yapilmiyor mu?

- En cok arastirma universite disinda yapilir. Universiteler ABD'de konservatif kurumlar olarak taninir. Bu tur yeni teknolojilerin kullanilmasinda hep geriden gelirler.

Turkiye tip teknolojisindeki gelismeleri ne kadar izliyor?

- Turkiye'de son bes yildir, biraz daha yurtdisina gitme, kongreleri izleme, dil bilmeyle de baglantili olarak artti. Mesela ben bundan on sene once ABD'ye goz kongrelerine gidiyordum. Tek Turk doktora rastlamiyordum. Simdi seyahat sirketleri Turk doktorlari turlarla ABD'ye kongreye goturuyorlar. Olay gorgu olayi. Bir kere gordun mu, o yapiyor ben niye yapmayayim diyorsun. Bir de yatirim olayi var. Goruyorsunuz, ama gordugunuz alet pahali. Bir hastane bir tek alet aliyor. Biz burada onu yapmaya calistik. Butun yeni cikmis son teknolojiyi burada topladik. 12 lazer var burada. Bu Turkiye'deki baska hicbir hastanede yok. Bu aletleri kullanmayi ogrenmis, fakat aleti bulamadigi icin uygulama yapamayan doktor arkadaslara kapimizi aciyoruz.

10 sene once bu gunleri ongormediginizi soylediniz. On sene sonrasini anlatmayi dener misiniz?

- Cerrahi olarak konusursak, 10 sene sonra lazerden cok bilgisayar teknolojisi tipta onem kazanmaya baslayacak. Cipler kuculdukce, vucudun icine mikromotor denilen kucuk akilli motorlar yapmak mumkun olacak. Bir kan hucresi kadar kucuk motorlar yapip damar yolundan gonderilebilecek. Su anda bir dokuyu kesip atiyoruz, ama o dokunun yerine yeni birsey koyamiyoruz. Mesela retina bir sinir damar agi. Retinanin kanayan bolgesini yakiyoruz, ama tamir edemiyoruz, yenileyemiyoruz. Ileride bu da mumkun olacak. Bir de radyologlarla cerrahlar arasinda yogun isbirlikleri yasanacak. Mesela mide kanamasi acil bir durumdur. Hasta gelir, karin acilir kanama durdurulur. Ama girisimsel radyoloji sayesinde damardan giriyorlar, anjiyografik goruntuleme altinda kanayan damari buluyor, tikayip cikiyorlar. Doktor hastanin basinda olmadan robotlar yardimiyla uzaktan kumandali ameliyatlar yapilacak. Su anda robotlu ameliyat legal olarak doktor da ameliyathanenin icindeyken yapilabiliyor.

Yeniye direnmemek lazim

Gelisen teknoloji tip etigine nasil yansiyacak?

- Bunlar daha cok tup bebek ve genetik konulariyla ilgili. O konudaki tartismalar da bitecek gibi gorunmuyor. Mesela tup bebekte cocugun cinsiyetini yuzde yuz belirlemek mumkun. Ancak etik olarak bu genetik teknolojiyi kullanmak yasak.

Teknolojinin getirdigi yeniliklere direnen var mi tip camiasinda?

- Her konuda oldugu gibi cok yenilikciler var, konservatif olanlar var. Ancak bu da bir telafi mekanizmasi. Yeni olan hersey cok iyidir diye bir sey yok. bunlar denenirken bir kontrol mekanizmasi gerekli. Mesela Amerikalilar cilginlik derecesinde yenilikci. Bir takim konservatif kontrol mekanizmalari olmasa hastalara zarar verecek uygulamalar yapabilirler. Yine de yeniye cok direnmemek lazim.

Buraya cok buyuk yatirim yaptiniz, ama teknoloji kendini cok hizli yeniliyor. Siz hastaneyi ne kadar zaman sonra yenilemek zorunda kalacaksiniz?

- Isin en zor kisimlarindan biri bu. Birsey alirken cok dogru karar vermeniz lazim. Alti ay sonra o alet eskiyebilir. Bakin biz bazi aletleri ismarladik. Daha aletler gelmeden yenileri cikti. Biz de fabrikayi tekrar aradik ve ek para verip yeni eklemeleri yaptirdik.

Yatirim surekli devam edecek o zaman.

- Evet, o yuzden bu aletleri ne kadar cok doktor kullanirsa o kadar verimli oluyor. Kisi kendine bir lazer aleti alip 5-10 sene kullanamaz. Bu yuzden herkes gelsin diyoruz. Baska hastanelerde calisan, ozel calisan. Bunlarin bakimlari da problem. Bir ariza oluyor, bir ay yurtdisindan adam bekliyorsunuz. Bu yuzden burada bir bakim ekibi kurduk.

Bu yatirim ne kadar zamanda geri donecek?

- Onu gorecegiz. Basinda ozel hastanecilik cok kârli, populer gibi haberler cikiyor. Buna kesinlikle katilmiyorum. Amac para kazanmaksa bundan cok daha kârli sektorler var. Biz burayi doktorlar olarak kurduk. Daha cok kullanilacak sekilde dizayn ettik. Bu yuzden buyuk yatirim yaptik.

Teknolojik gelismelerin tibba yansimasi goz kamastiriyor. Doktorlar, tibbin bugun geldigi noktayi, bundan on sene once ongoremediklerini soyluyorlar. Ozellikle lazer teknolojisindeki gelismeler, daha fazla agrisiz, kansiz ameliyati beraberinde getiriyor. Fulya'da yeni kurulan Istanbul Cerrahi Hastanesi, iste bu yeni teknolojileri bunyesinde barindiran bir hastane.

DISCI KORKUSUNA SON

Dis Bolumu, Turkiye'nin ilk lazer dis tedavi unitesi. Dis tedavilerinde lazer kullaniliyor. Dolgu yapmak icin disin oyulmasi islemi lazerle yapiliyor. Agri olmadigi icin anesteziye gerek kalmiyor. Boylece ‘‘disci korkusu’’ da sona eriyor. Iki saat icinde dis beyazlatma islemi yapiliyor. Dis eti rahatsizliklari tedavi ediliyor.

Bugun ameliyat bugun ev

Fulya'daki Istanbul Cerrahi Hastanesi, tum cerrahi branslari barindiran, ameliyatlarin son teknolojinin urunu olan aletlerle kansiz olarak yapildigi bir hastane. Goz, dis, kulak burun bogaz, plastik cerrahi, genel cerrahi, tup bebek laboratuari, gen laboratuari hastanenin bolumlerinden bazilari.

Hastane bunyesinde, 30'un uzerinde doktor calisiyor.

Goz unitesinde, Turkiye'de henuz yapilmayan bircok ameliyat yapiliyor. Daha once tedavi edilemeyen hipermetroplar ve hipermetrop astigmatlar yeni bir lazer cihazi sayesinde iyilestiriliyor. Goz tansiyonu ameliyatlarinda, endoskopik goz lazeri kullanarak tedavi yapiliyor. Gozyasi kanali tikanikliklari tedavi ediliyor. Bir de cocuk goz hastaliklari departmani var.

Kulak Burun Bogaz'da ses telleri tedavisi lazerle yapiliyor. Ozel ses merkezinde, ses terapisi uygulaniyor. Sinus ameliyatlari yapiliyor ve yuzde 90 basari saglaniyor.

Plastik cerrahide uc degisik tur lazer kullaniliyor. Derin kirisikliklar icin ayri, yuzeysel kirisikliklar icin ayri, vucuttaki ve yuzdeki lekeler, varisler icin ayri. Plastik cerrahide de endoskopik yontemler kullaniliyor. Bunlarda da kesme bicme yok.

Bel fitigi ameliyatlari laporoskopik yontemle ve lazer kullanarak yapiliyor. Bu yeni yontemle, hasta ayni gun evine gidebiliyor.

Prostat ameliyatlarini lazerle yapiliyor. Hasta, ameliyattan cikip yuruyerek eve gidebiliyor.

Spor sakatlanmalari merkezinde, sporcular tedavi ediliyor.

Istanbul Cerrahi Hastanesi'nde dogum yok, ancak tup bebek merkezi ve kisirlik tedavisi unitesi var. Dogacak cocuktaki birtakim rahatsizliklar da yine burada belirlenebiliyor.

Gen merkezi ve yavas yavas kurulan bir gen laboratuvari var. Burada da tedavilerine baslanacak.