Balkanların en genç başkenti PRİŞTİNE

Tarihte Sırbistan’a bağlı özerk bir bölge olan Kosova, 2008’de bağımsızlığını ilan etti. 90’lı yılların sonunda yaşanan savaşın izlerini yavaş yavaş silen Kosova, artık aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülke tarafından tanınıyor. Arnavutların çoğunlukta olduğu ülkenin başkenti Priştine’nin nüfusu yaklaşık 200 bin. Şehirde Müslüman Arnavutların yanı sıra Sırp, Boşnak, Roman toplulukları yaşıyor. Kosova’nın idari, kültürel, ticari ve ekonomik merkezi Priştine, ülkenin diğer yerleri gibi bir yenilenme sürecinde, birçok restorasyon çalışması dikkat çekiyor. Şehirde şu an güvenlik sorunu bulunmuyor. Birleşmiş Milletler gücü ülkede varlığını sürdürüyor. Zaman zaman BM askerlerinin hangi ülkeden olduklarını ortaya koyan bayraklı otomobillerine rastlayabiliyorsunuz.
Priştine, Avrupa’nın en özgün şehirlerinden biri. Mimarisiyle, mutfağıyla Türkiye’yle birçok ortak noktası olan şehir aynı zamanda dinamik, canlı bir merkez. Bunun nedeni de Kosova’nın Avrupa’da en genç ülkelerinden biri olması, nüfusun yaklaşık yarısı 25 yaşın altında. Priştine sokakları bakımlı ve neşeli gençleriyle diğer Avrupa şehirlerini aratmıyor. Şehirde Türkçe bilenlerin çok olması bir başka ilgi çekici nokta. Örneğin bir dükkana girip bir şeyler sorduğunuzda Türk olduğunuzu anlayıp beklenmedik bir şekilde sizinle Türkçe konuşmaya başlayabiliyorlar.

20 EURO’YA HOSTEL

Priştine aynı zamanda Kosova’da alışveriş ve eğlencenin adresi. Alışveriş merkezleri, kafeler, gece kulüpleri günün her saati canlı. Ancak sokaklardaki hareketliliğin bir nedeni de işsizlik. Yine de son dönemdeki global krizin onları olumlu etkilediğini öğreniyoruz. Çünkü birçok firma iş gücü ucuz olduğu için Kosova’ya yöneliyor. Bu arada Priştine’de hemen her şeyin Türkiye’yle kıyaslandığında daha hesaplı olduğunu belirtelim. Restoranların, otellerin, elektronik eşyaların fiyatları Avrupa’daki diğer ülkelere göre çok daha ucuz. Bu fikrimizi gezimiz boyunca bize eşlik eden Arnavut rehber arkadaşımız Fisnik Dragusha’yla paylaştığımızda, “Bize ucuz gelmiyor fiyatlar. Çünkü maaşlarımız da düşük. Aylık kazancımız 200-300 Euro civarında. Size ucuz gelen şeyler bize pahalı geliyor” dedi.
Kafelerde oturup uzun saatler geçirmeyi seven Priştine halkının kahve kültürünün de geliştiğini söyleyebiliriz. Özellikle macchiato yaygın olarak tüketilen bir içecek. Yeme içme alışkanlıklarına baktığımızda geleneksel Balkan mutfağının yaygın olduğunu, özellikle et yemekleri ve hamur işlerinin öne çıktığını söyleyebiliriz. Yerel mutfağın yanı sıra İtalyan yemeklerine de ilgi duyuyorlar. Kaliteli İtalyan restoranları bulabilirsiniz şehirde. Bu arada sigara yasağının burada tam oturmadığını ve hâlâ kapalı mekanlarda sigara içilebildiğini hatırlatalım.
Peki yemekten sonra ne yapacaksınız? Dans edip içkinizi yudumlayabileceğiniz çok renkli gece kulüpleri bulabilirsiniz. Özellikle çarşamba, cuma, cumartesi günleri bu kulüpler daha kalabalık. Eğlence sabahın ilk ışıklarına kadar sürebiliyor.

YÜRÜYEREK KEŞFEDİN

Yeme içme, alışveriş ve eğlencenin merkezi ise Nena Tereze, Türkçesiyle Rahibe Teresa Caddesi. Burası Priştine halkı için çok önemli. Alışveriş ve eğlencenin yanı sıra siyasi protestolar da burada gerçekleşiyor. İstanbullular için İstiklal Caddesi ne ifade ediyorsa Priştineliler için de Rahibe Teresa Caddesi aynı şeyi ifade ediyor. Bunun dışında şehrin merkezinde bulunan bağımsızlık simgesi New Born anıtı, Kosova Ulusal Müzesi, Kosova Üniversitesi ve eski yapıların bulunduğu eski şehir kısmı görülmesi gerekenler arasında. Ulusal Müze’de arkeolojik dönemlerden itibaren pek çok eser bulunuyor. Priştine Üniversitesi’nin zengin kütüphanesi de önemli bir kültür hazinesi barındırıyor. Bütün bu yerler yürüme mesafesinde. Şehri yürüyerek kolayca keşfedebilirsiniz.
Konaklama seçeneklerine gelince, her bütçeye uygun otel, hostel bulabilirsiniz. Günlüğü 15-20 Euro’luk hostellerde bile konaklayabilirsiniz. Kosova Rehberi adlı web sitesinden oteller ve Priştine’yle ilgili daha ayrıntılı bilgi elde edebilirsiniz. (www.kosovoguide.com) Bu siteden aynı zamanda şehirdeki kültür sanat etkinliklerini de takip edebilirsiniz.
Priştine’ye gidecekseniz size tavsiyem bir başka Kosova şehri Prizren’e de mutlaka uğramanız. Tarihi yapılarıyla dikkat çeken şehirde çok sayıda Türk yaşıyor. Yakınlardaki bir başka görülecek yer ise Makedonya’nın başkenti Üsküp.
Priştine’ye gitmeyi düşünüyorsanız sizi önceden uyaralım, burada çoğu Avrupa şehrinin sahip olduğu mimari ihtişam bulunmuyor. Ama Priştine alternatif bir gezi anlayışına ve tarih merakına sahip ziyaretçilere, yeni bir ülkenin başkentinin öyküsüne tanıklık etmek isteyenlere çok şey vaat ediyor.

NE ALINIR

Hyjnesha, Kosova’da en sık görebileceğiniz amblemlerden biri. Neolitik dönemden kalma figür, bereketi, doğurganlığı simgeleyen bir tanrıça. 4 bin yıl öncesine ait, pişmiş topraktan yapılan bu figür arkeolojik kazılarda bulundu, şimdi Kosova Ulusal Müzesi’nde sergileniyor. Bu figürün biblosu Priştine’ye gittiğinizde alabileceğiniz başlıca hediyeliklerden. Bunun dışında plisi denilen yöresel şapka da bir başka hediyelik seçeneği. Ayrıca gitmişken üzüm, armut ve ayva rakıları satın alabilirsiniz. Büyük alışveriş merkezlerinin henüz yaygın olmadığı Priştine’de genellikle dükkânlar ve geleneksel pazarlardan alışveriş yapabileceğinizi hatırlatalım.

NASIL GİDİLİR

Priştine’deki Adem Jashari Havaalanı’na Türkiye’den direkt uçuşlar bulunuyor. Buraya Türk Hava Yolları ve Atlasjet’in yanı sıra Pegasus Havayolları’nı kullanarak uygun fiyatlarla yolculuk yapabilirsiniz. Türk Havayolları’nın İstanbul’dan her gün,
Atlasjet’in kasım ayı boyunca pazar, aralık ayı boyunca çarşamba ve pazar günleri, Pegasus Havayolları’nın ise haftada üç gün pazartesi, çarşamba ve cumartesi günleri karşılıklı Priştine seferleri bulunuyor.

ARNAVUTLARIN CHE GUEVARA’SI

Adem Jashari, Arnavutların savaş döneminde bir çatışma sırasında şehit olan halk kahramanları. Ölümünden sonra bütün ulusça tanınan Jashari, Kosova’nın bağımsızlık sembolü haline gelmiş. Tıpkı Kübalı devrimci Che Guevara gibi fotoğrafları tişört baskılarında, duvarlarda yerini alıyor. Adem Jashari’nin adı Priştina’nın havaalanına da verilmiş.