Balatlar Kazısı’nda, Zeugma'dakilere benzer mozaikler bulundu

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle 11 yıl önce başlatılan, kent merkezindeki 2 bin 300 yıllık tarihe sahip Balatlar Yapı Topluluğu'ndaki kazı çalışmaları devam ediyor. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülgün Köroğlu’nun başkanlığında sürdürülen kazı çalışmalarında bugüne kadar on binlerce eser ve 7'nci yüzyıla ait mezar odaları ortaya çıkarıldı. 2013 yılındaki kazı çalışmalarında da Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği haçın bir parçasının içinde olduğu tahmin edilen taş sandık bulundu. Hristiyan dünyası tarafından kutsal kabul edilen eser, Sinop Arkeoloji Müzesi’nde korumaya alındı. Kazı çalışmaları kapsamında 5’inci ve 6'ncı yüzyıllar arasında tarihlenen Gaziantep ve Antakya Zeugma Antik Kenti’ndekilere benzer mozaikler de bulundu. Kazı çalışmalarına devam eden ekip, mozaiklerin gün yüzüne çıkarılması için çalışma yürütüyor. 

Türkiye'de mezarların üzerinde mozaiğe ilk kez rastlandı

Kazı çalışmalarının bu yıl 13 Temmuz’da başladığını dile getiren Prof. Dr. Gülgün Köroğlu, "Bu sene ilk defa Türk Tarih Kurumu ve Sinop Belediyesi kazı çalışmalarını destekledi. Çalışmalar çok iyi gidiyor. Bu dönemki kazı çalışmaları hemen hemen bitti, şimdi de restorasyon çalışmaları devam ediyor. Özellikle mozaiklerle ilgili çalışmalar yoğun şekilde devam ediyor. Restorasyonun ardından bu mozaikler için sergileme platformları düzenlenecek. İnşallah önümüzdeki yıllarda bu alan ziyarete açılacak. Bu mozaikler Karadeniz Bölgesi için çok ilginç, çünkü bununla ilgili biz hep Antakya Zeugma’yı biliyoruz. Bu nedenle Karadeniz’in mozaikleri çok önemli. Bu mozaikler erken Bizans dönemine ait 'mezar adak' mozaikleridir. Bu mozaikler mezarların üzerindedir, o dönemin varlıklı kişilerinin mezarlarına bu mozaikler yapılmıştır. Mozaik çalışmaları tamamlandıktan sonra mezarlar da açığa çıkarılacak. Bu tip bir yapıyı ve mozaikleri Ürdün ve Suriye’de buluyoruz. Türkiye’de mezarların üzerine mozaik döşemelerini ilk kez Sinop’ta gördüm. Her mozaik panosunun üzerinde o mozaik kimin için yapıldıysa ve kim tarafından yaptırıldıysa ismi yazıyor" dedi.

Mozaiklerin üzerindeki kuşlar, inananları temsil ediyor

Bu yılki restorasyon çalışmalarının kasım ayında biteceğini ve mart ayında yeniden projenin başlayacağını belirten Köroğlu, "1 yıl daha çalışmalar sürer, ayrıca duvar resimleriyle ilgili de restorasyon çalışmaları başladı. Mozaiklerin üzerindeki kuş figürleri çok dikkat çekiyor. Bu kuşlar inanan insanları temsil ediyor. Hepsinin Hristiyanlık dininde bir sembolü var. Cennetin kuşları, küçük kuşlar, papağan gibi kuşlar var. Aslında bunlar Hristiyanlık dininde çok kullanılan kompozisyonlardır. Tanrıyla doyan ve beslenen inançlı insanları simgeliyor. Mozaiklerde yer alan bazı kuşların boynunda kurdeleler var. Bu Pers’lerden beri gelen bir gelenektir ve bir soyluluk işaretidir" diye konuştu.