Ağrı 1840, Nemrut ise 1692 yılında patlamıştı

Anadolu volkanik bir bölge. Binlerce yıl öncesinden beri volkanlar Anadolu’yu, özellikle Van Gölü çevresini ve Kapadokya bölgesini yakıp yıkmıştı. Ä°ÅŸte size Anadolu volkanları ve en son faaliyetleri ile ilgili kısa bilgiler.Akdeniz’deki aktif volkanların bilinen tarihi binlerce yıl öncesine kadar gider. Anadolu’da kayıtlara geçen ilk volkan MÖ’den 6200 yıl öncesine tarihlenir. Bu volkan, o zamanki Anadolu uygarlıklarınca duvarlara resmedilmiÅŸtir. Bu volkanın kapadokya bölgesinde Hasan Dağı olduÄŸu sanılmaktadır. Ä°talya’da Etna’nın bilinen ilk büyük patlaması MÖ 1500’de, Vezüv’un katasatrofik bir ÅŸekilde patlayarak Pompei’yi mahvetmesinin tarihi ise MS 79. Ege’de Santorini adasının havaya uçuÅŸu 1538 yılında gerçekleÅŸti.Anadolu, Ä°spanya’dan kafkasya’ya, yani Avrasya levhası ile Afrika levhasının arasında kalan geniÅŸ volkanik alanda bulunuyor. Bu bölgenin jeolojisi çok karmaşık. Küçük levhaların varlığı, genel bir tektonik deÄŸerlendirmeyi zorlaÅŸtırıyor.Anadolu’nun özellikle Kapadokya bölgesi, bir zamanların volkan patlamalarının yoÄŸun yaÅŸandığı bölgeydi. Aynı zamanda DoÄŸu ve KuzeydoÄŸu Anadolu da volkanik daÄŸlarla kaplı. Nemrut DağıÖrneÄŸin Van-Tatvan yakınlarındaki, 2935 metre yüksekliÄŸindeki Nemrut Dağı en son 1692 yılında faaliyete geçmiÅŸti. Yani 313 yıl önce! Dünya volkanolojisinde, ÅŸimdilik uykuda ancak yeniden patlayabilir olarak sınıflandırılıyor. Bu sayfada fotoÄŸrafta gördüğünüz gibi Kaldera’sı bulunuyor. Yani, 9x5 km çapında büyük bir volkan çanağına sahip ve burası kısmen suyla dolu ve Nemrut Gölü olarak biliniyor. O zamanki patlamasında lavları Van Gölü’de aktı. Tarihsel zamanda Anadolu’da tehlikeli olarak aktifleÅŸen tek volkan olduÄŸu biliniyor. Volkanik patlama kuzey bölgesinde olmuÅŸtu. Holosen dönemindeki patlamadan Van Gölü’ne akan maddeler bulunmuÅŸtur.Aslında Nemrut Dağından daha yakın zamanda hareketlenen volkan, Tendürek Dağı’dır. DoÄŸubeyazıt’a yakın Ä°ran sınırında olan bu daÄŸ, 1855 yılında gaz ve kül püskürttü. Fakat büyük patlama gerçekleÅŸmedi. Ä°ki krateri ve gölü vardır. DoÄŸudaki krateri sıcak suya sahip.Ãœlkemizin ikinci yüksek dağı olan (4158 m) ve Van Gölü’nün kuzeyinde bulunan Süphan Dağı da volkaniktir. Tepesi buzullarla kaplıdır. Son bazaltik püskürme, burada, 10 bin yıl önce gerçekleÅŸti. FotoÄŸrafta Space Shuttle tarafından Van Gölü yönünden alınmış bir fotoÄŸrafını görüyorsunuz.Volkanik alanKarapınar volkanik bölgesi de ülkemizin bir çok volkanını barındırıyor. Burada örneÄŸin Kula volkanik alanı, Anadolu’nun genç volkanizmasının ürünüdür. Kula alanı, günümüzden 10.000 ile- 1.100.000 yıl öncesi, yani Pleistosen döneminde faaliyetteydi. Kula’da son patlamaların ne zaman olduÄŸu bilinmiyor.Karapınar bazaltik Volkanik alanı Konya EreÄŸlisi’ne yakındır. 300 metre yüksekliÄŸindeki, düzlükte bulunan Meke Dağı buradadır. Dağın krateri ve gölü herkes tarafından görülebilmektedir..Erciyes Dağı orta Anadolu’da en yüksek volkanik daÄŸdır. Uykuda, ama büyük olasılıkla etkinliÄŸini yitirdiÄŸi sanılıyor. En son 100 bin yıl önce patladığı sanılıyor.KaracadaÄŸ, 1957 metre yüksekliÄŸinde Suriye sınırına yakındır. Hasan Dağı, 3268 metre yüksekliÄŸinde Kapadokya’da uykuda volkanik daÄŸdır. En son MÖ 6200 yılında patladığı sanılıyor. Kalderası 4-5 km kadardır. Kapadokya bölgesinde yaÅŸayan taÅŸ devri insanları, bu patlamayı duvara resmetmiÅŸlerdir.AÄŸrı, 1840’daGöllü Dağı yine orta Anadolu’da 2143 metre yüksekliÄŸinde Hasan dağı ile NevÅŸehir volkanik kompleksinin arasında bulunuyor. En son ne zaman faaliyetini durdurduÄŸu henüz bilinmiyor.Acıgöl- NevÅŸehir kalderası 7x8 km geniÅŸliÄŸinde bir platoda bulunur. Günümüzden 180 bin yıl kadar önce oluÅŸtuÄŸu tahmin ediliyor. En son 11.000- 4.300 yıl arasında faaliyet gösterdi.Kars Platosu da volkanik bir alandır. Burada en son faaliyetin ne zaman olduÄŸu bilinmiyor. Ancak en son aktivitesinin Holosen döneminde, Anadolu’da yerleÅŸimler baÅŸladığı zaman olduÄŸu sanılıyor.AÄŸrı Dağı 5165 metre yüksekliÄŸiyle ülkenin en yüksek volkanik dağıdır. En son 1840 yılında deprem sırasında, AÄŸrı Dağı’ndan çok büyük olmayan bir patlamanın gerçekleÅŸtiÄŸi ve piroklastik madde püskürdüğü biliniyor.Â