AB’nin ilk Müslüman üyesi

Fransa’ya bağlı olan Mayotte, 1 Ocak’tan itibaren ‘en uzaktaki üye’ sıfatıyla Avrupa Birliği’ne katıldı. Okurumuz, Gezginler Derneği Başkan Yardımcısı Selman Arınç 2010’da gittiği adayı yazdı.

9 milyon yıllık geçmişiyle bölgede bilinen en eski volkanik ada Mayotte. Aslında coğrafi olarak, Komor Adaları’nın bir parçası. Madagaskar’ın kuzeyindeki Grande Terre, Petite Terre adlı iki ada ve 30’a yakın adacıktan oluşuyor. Adalara, uçakla ulaşım Petite Terre Adası’ndaki Uluslararası Dzaoudzi - Pamandzi Havalimanı’ndan sağlanıyor. Küçük adanın en güneyindeki Pamandzi, Vigie Dağı’nın eteklerinde güzel bir yerleşim yeri. Pamandzi’den çıkıp, Dzaoudzi’ye doğru yolculuk sırasında, ünlü Fransız yazar Honore de Balzac’ın kardeşi Henry de Balzac’ın mezarıyla 1841’de adayı resmen Fransızlara satan Sultan Sakalava Andiantsouli’nin mezarları ve antik Pole Camii’nin iyi korunmuş durumda bulunan kalıntıları ilginç birer ziyaret noktasını oluşturuyor.

CAMİLER VE BARLAR

Büyük ada olan Grande Terre’e, 1,5 Euro’ya Dzaoudzi rıhtımından her yarım saatte kalkan teknelerle ulaşılıyor. Tekne turkuvaz sularda beyaz köpükler saçarak hızla ilerlerken, resif balıklarını, rengârenk mercanları ve yunusları görüyorsunuz.
Başkent Mamoudzou ülkede ticari hayatın adeta kalbi durumunda. Camiler, işyerleri, birbirleriyle yan yana butikler, barlar ve turistler için bir çok otel ve sayısız restoran bulunuyor. Yeni binalarla eski yapılar iç içe. Aralarında belki bir ahenk yok fakat belirgin ve ilginç bir cazibe sezilmekte. Ülkede en etkin ulaşım aracı taksi. Motorlu araçların neredeyse hemen tamamı Fransız otomobilleri. Renault ve Citroen gibi markalar sıklıkla göze çarpıyor. Adadaki asfalt karayollarının toplam uzunluğu 93 kilometre.
Mayotte’da mutlaka görülmesi gereken önemli yerlerden biri, adanın güneyindeki Mont Benara. 660 metrelik dağ adanın en yüksek noktası. Ondan sonra, daha güneyde 592 metre yüksekliğinde volkanik bir dağ olan Chirongui yer alıyor. Burada çok ciddi bir kuş çeşitliliği bulunduğu için yöre Uluslararası Kuş Alanı (IBA) ilan edilmiş. Dağlara giden yolun her iki tarafı da bozulmamış tropik bitki örtüsüyle kaplı. Yol boyunca seyyar satıcılar göze çarpıyor. Dev baobab ve çeşitli meyve ağaçları, orkide ağaçlarının (bauhinia) en güzel türleri ve köyler pastoral manzarayı renklendiriyor. Hindistancevizi ağaçlarının çevrelediği plajların kumu mermer beyazı, denizi turkuvaz mavisi. Şelaleler, lagünler, nadir görülen çift bariyer resifleri, biyolojik çeşitliliği Mayotte’u doğaseverler için bir cennete dönüştürüyor. Yürüyüşçüler, dağ bisikletçileri için yollar yapılmış. Güney sahillerinde denizkaplumbağası gözlemi yapılabiliyor.

Restoran fiyatları Paris’le yarışıyor

Mayotte’da hemen hemen tüm Müslüman gelenek ve görenekleri hâkim. Aileler ataerkil. Çokeşlilik geçerli. Kadınlar yüzlerine makyaj olarak safran ve kınadan oluşan msindanu denilen bir karışım sürüyor. Çeşitli ve parlak renklerde elbiseler giyiyor, başörtüsü takıyorlar. Adada, başta parfüm esansı olarak kullanılan ylang ylang yağı olmak üzere vanilya, hindistancevizi, kahve, tarçın
ve karanfil gibi tropikal ürünler büyük miktarda yetiştiriliyor. Farklı baharatların kullanıldığı Mayotte mutfağında genelde manyok, patates ve nişastalı gıdalar, sebzeler ağırlıkta. Yemekler sade fakat lezzetli. Egzotik meyveler, özellikle muz ve balık neredeyse sudan ucuz. Mahoran kültürü baharatlarla pişirilen orfoz, kılıç, ahtapot, sarı ve kırmızı tonbalığı da tatmaya değer. Ancak restoranlara gittiğinizde çok dikkat etmeniz gerekiyor
zira fiyatlar oldukça yüksek ve adeta Fransa ile yarışıyor.

Fransa satın almıştı

1841’de Fransa tarafından satın alınarak sömürgeleştirilen bu toprakların, Komoren Takımadaları kökenli halkı, 1974’te yapılan referandumda, komşu adaların aksine bağımsızlığı reddedip Fransa’ya bağlı kalmayı tercih etmiş. Yeni kurulan Komor Adaları Birliği’ne katılmamış. Kolektif Departmental il statüsüyle Fransa Senatosu’nda iki, Ulusal Meclisi’nde ise bir üyeyle temsil ediliyor. 2002’den beri para birimi Euro. 1 Ocak 2014’ten bu yana resmen Avrupa Birliği üyesi. 220 bin kişilik nüfusun yüzde 97’si Sünni Müslüman. Etnik gruplar Bantular, Araplar ve Malagaziler. Swahililer küçük bir azınlık. Katolik Fransız nüfusun oranı ise yüzde 1,8. Resmi dil Fransızca. Halk Arapça ve Swahili karışımı Komorcanın lehçesi olan Mahorca konuşuyor. İngilizce bilen çok az. Eğitimsizler Fransızca da bilmiyor. Adada yayımlanan gazete ve dergiler Fransızca. İngilizce yayına ulaşmak neredeyse imkânsız.
Adada doğan herkes otomatik olarak Fransız ve dolayısıyla Avrupa Birliği vatandaşı olduğu için diğer ülkelerden ve özellikle çevre adalardan her yıl artan ve oldukça yüksek bir sayıda pek çok hamile kadın gizlice buraya gelerek çocuklarını doğurmak istiyor. Tabiatıyla bu durum bir anlamda adaya olan illegal göçün artmasını da tetikleyen bir unsur oluyor.