200 kiloluk dağ gorillerinden insana ve doğaya şefkat dersi

Turizmde bugün oldukça gelişmiş olsa da Ruanda geçmişte çok zor günler geçiren bir Sahra Altı Afrika ülkesi... 1994’te ülkede çıkan bir isyan sebebiyle yaklaşık 100 gün içinde 800 bin kişi katledilmişti. Fakat Ruanda yaralarını hızla sardı ve günümüzde güvenle seyahat edilebilecek bir ülke haline geldi. Virunga Sıradağları üzerindeki yağmur ormanlarında yaşayan dağ gorilleri de ülkenin adını tüm dünyaya duyurmasını sağlıyor. Sizlere işte bu gorilleri görmek için yaptığım yürüyüşten bahsetmek istiyorum… Ülkeye Ruanda Kalkınma Ajansı davetiyle her yıl ‘Kwita Izina’ ismiyle düzenlenen bebek gorillere isim verme törenine katılmak için gittim. Törenden sonra Ruanda’yı gezme şansım da oldu.

Özgürce yaşayacaklar

Dağ gorilleri dünyada sadece Ruanda, Uganda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasındaki Virunga Yanardağı’nın yağmur ormanlarında yaşıyor. 150-200 kilograma kadar ulaşıyor ağırlıkları, ancak dev gibi görünmelerine rağmen oldukça zararsızlar. Otçullar, aile olarak yaşıyorlar. Ruanda’daki dağ gorili gözlemleri Volcanoes Milli Parkı’nda gerçekleştiriliyor. Gorilleri görebilmek için park yönetiminden özel izin almak gerekiyor. Bu izinler çok çabuk dolduğu için mümkün olduğunca erken almakta fayda var çünkü günde her biri 8 kişiden oluşan en fazla 10 farklı gruba izin veriliyor.

Egzotik ve zengin toprakları olan (üstte) Ruanda, yaşadığı kötü günlerin anısına anıtlar (altta) dikmiş.

İzinlerin bir de maddi boyutu var. Her ülke kendi fiyat politikasını uyguluyor. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 400, Uganda’da 700 ve Ruanda’da 1.500 dolar. Bu izin ücreti azımsanamayacak kadar yüksek ama Ruanda’da alınan ücretin yüzde 10’unun yöreyi kalkındırmak üzere halkın eğitim ve sağlık ihtiyaçları için harcandığını belirtmek gerek. Ayrıca Ruanda’nın takdirimi kazanan çok sayıda projesi var. Bunların en önemlisi de dağ gorilleriyle ilgili. Son yıllarda dağ gorillerinin neslinin tükenme riski ortadan kalktığı ve nüfusları arttığı için Volcanoes Milli Parkı’nın yüzölçümünün yüzde 20 büyütülmesine karar verildi. Bu proje kapsamında yöre halkı daha uzak bir bölgeye taşınacak, onlara ev ve maddi destek verilecek. Böylece dağ gorilleri de daha geniş bir alanda özgürce yaşayabilecekler. Gelelim yürüyüşe… İzin alan herkes parkın girişinde toplanıyor. Gorilleri görecek kişiler için teşekkür dansları yapılıyor, şarkılar söyleniyor. Bu etkinlik sayesinde biraz heyecanınız yatışıyor. Sonra gruplar arabalarına binip goril ailelerinin bulunduğu bölgeye en yakın yere gidiyorlar.

Her goril ailesi parkın farklı bölgesinde olduğu için yürüyüş süresi de her gruba göre değişiklik gösteriyor. En yakındaki goril ailesini görmek için bir saatlik yürüyüş yeterliyken en uzaktakini görmek için 5 saat yürümek gerekebiliyor. Bu nedenle gruplama sırasında sağlık durumu en iyi olanlar en uzaktaki goril ailesine gidecek şekilde bir planlama yapılıyor.

Arabalarla goril ailelerinin en yakın olduğu yere ulaştıktan sonra asıl macera başlıyor. Zaman zaman tepelere tırmanılıyor, aileye iyice yaklaşıldığındaysa sık ağaçlı ormanın içine giriliyor. Bu bölgede sürekli bekleyen ve gorillerin güvenliğini sağlayan görevliler oluyor.

Ormanda yürüyüşse hiç kolay değil. Yerler sarmaşıklarla kaplı olduğundan insan kendini uzayda yürüyor gibi hissediyor. Bir görevli bu bitkileri keserek yolu açıyor ama yine de sarmaşıklar ayağınıza dolanıp sizi düşürebiliyor.

Bu zorlu yürüyüşten sonra görevliler sizi dağ gorillerinin olduğu yere ulaştırıyor. Bu muhteşem primatlarla onların evinde baş başa olmak inanılmaz heyecanlı. Kimi uyuyor, kimi esniyor, kimi yanındakine masaj yapıyor.

Hürriyet Seyahat gezgini Yaprak Gürdal Susa goril ailesini ziyaret etti.

Unutulmaz deneyim

O kadar dingin, o kadar sakin, o kadar huzurlular ki… Gorilleri strese sokmamak için yanlarında sadece bir saat kalabiliyorsunuz. O bir saat öyle hızlı geçiyor ki ne kadar çok fotoğraf ve video çekseniz yanınıza kâr kalıyor. Benim dahil olduğum yürüyüş grubu Susa goril ailesini ziyaret etti. Bu aile normalde çok uzak bir bölgedeymiş ama biz çok şanslıydık ve onları çok zorlanmadan görebildik. Ailenin iki bebeği vardı. Kwita Izina töreninde bu bebeklerden birine Steve Jobs’un eşi Laurene Powell Jobs tarafından Muganga Mwiza ve diğerine de Dr. Frank Luntz tarafından Baho isimleri verilmişti.

Ruanda’da eğer tek bir yere gidecekseniz orası bence Volcanoes Milli Parkı olmalı. Yüksek ücretine rağmen dağ gorilleriyle baş başa geçirdiğiniz bir saatin her anına değiyor, ömür boyu unutamıyorsunuz.

Nerede kalalım?

Parkın yakınında, Musanze’deki Red Rocks bir kültür merkezi. Sırt çantalı gezginler burada hostel veya çadırda konaklayabiliyorlar. Tiloreza Volcanoes Ecolodge orta sınıf bir otel. Virunga Inn Resort&SPA kuş yuvası şeklinde tasarlanmış mimarisiyle oldukça güzel bir tercih olabilir.

Ne yiyelim?

Ruanda’da bolca patates, pilav, plantain (bir çeşit muz kızartması), dana eti, tavuk, balık ve bolca tropikal meyve yiyebilirsiniz.