15 yıldır tırmanıyoruz

Kaya tırmanışı dağcılığın bir alt kategorisi olarak ortaya çıktı. Ama yaklaşık 15 yıldır hem Türkiye’de, hem dünyada tamamen ayrı bir faaliyet olarak yapılıyor. Tabii kaya tırmanışı için temel dağcılık eğitimi almak gerekiyor. Özellikle trekking ve doğa yürüyüşlerinden hoşlananlar biraz daha fazla çaba harcayıp ter dökecekleri bu faaliyete geçebilir. Türkiye Dağcılık Federasyonu ve üniversite kulüpleri kaya tırmanışı eğitimi veriyor.

Üniversite kulüplerinin ve büyük şehirlerdeki özel kursların duvarlarının sayesinde kaya tırmanışı yapanların sayısı son yıllarda da hızla yükseldi. Türkiye’de 30 yıldır doğal kaya tırmanışı yapılan Ballıkayalar’ın yanına 10 yıldır çok sayıda yapay rota eklendi. Dağcı Tunç Fındık ve Ulaş Ersin’in verdiği bilgiye göre halen sportif tırmanış için çeşitli noktalarda oluşturulan rota sayısı 1000’i geçti. Hatta Rusya ve Fransa gibi ülkelerden sırf kaya tırmanışı için Türkiye’ye gelen turist grupları da artıyor. Bu turist grupları Antalya ve Kemer gibi noktalarda bir hafta geçiriyor ve mümkün olduğu kadar çok rotada tırmanış yapmayı hedefliyor. Rota açmaya gelince, bu spora uygun tepe eteklerinde profesyonel bir ekip tarafından yapılması gerekiyor. Özel matkaplarla delinen kaya duvarlarına bolt denilen özel çiviler monte ediliyor. Sportif tırmanış yapacaklar için tırmanış ayakkabısı, emniyet kemeri, karabin, ip ve toz torbası gibi malzemeler gerekli.

ANAVARZA (Adana)

Çok sayıda tırmanma rotası bulunan tırmanış noktalarından biri. Adana’da Yüreğir otobüs terminalinden Kadirli otobüsüne binin. 70 kilometre sonra Ayşehoca mevkiinde inin. Anavarza beş kilometre içeride kalıyor. Bölge sit alanı olduğu için pansiyon veya motel gibi konaklama noktası yok, kamp kurmak da yasak. Tırmanış noktasında çok sayıda tarihi kalıntı bulunuyor. Tırmanış sırasında bu kalıntılarla her an burun buruna gelebilirsiniz. Kayaların üzerinde bir de kalesi var. Anavarza’da yazın hava çok sıcak ve nemli oluyor. Buna karşılık kış ayları ılık geçiyor, fazla yağışlı değil. Böylece kışın bile bu bölgede tırmanış yapılabiliyor.

GEYİKBAYIRI (Antalya)

Antalya şehir merkezine 25 kilometre uzaklıkta. Antalya’dan Geyikbayırı minibüsleriyle Çakırlar kasabasından geçerek ulaşılıyor. Yakın çevrede pansiyon ve kamping bulunuyor ama ormanlık alan olduğu için kamp kurmak ve ateş yakmak yasak. Bölge 10 ay tırmanışa uygun. Temmuz ve ağustos ayları çok sıcak olduğu için pek tavsiye edilmiyor. Bu aylarda ortalama sıcaklık 35 dereceyi aşıyor. Ancak, gölgede kalan rotalar da mevcut. İlk rotalama 2000 yılında Öztürk Kayıkçı tarafından yapılmış. Sonraki yıllarda devam eden rota açma çalışmalarıyla çok sayıda tırmanışçının tercih ettiği bir bölge haline geldi. Yükseklikleri 20 ila 50 metre arasındaki kireçtaşı kayalar her türlü tırmanışa imkan veriyor.

BALLIKAYA (Bilecik)

İstanbul’a en yakın tırmanış bölgelerinden biri. Yıllar içindeki çalışmalar sayesinde bölgede halen 100’den fazla tırmanış rotası bulunuyor. İstanbul’dan trenle Bilecik’e vardıktan sonra yürüyerek 50 dakika uzaklıkta. Arabayla gidenler, Bilecik merkezinden Şeyh Edebali Türbesi’ne kadar gitmeli. Türbeden sonra Ballıkaya’ya ulaşmak 20 dakika sürüyor. Konaklamak için Bilecik’te çeşitli imkanlar var. Kamp yapacak geniş bir düzlük de bulunuyor. Ballıkaya’daki pınar sayesinde susuzluk sorunu yok. Buradaki kayaların çoğu yekpare yapıları ve doğal emniyet olanakları, bu bölgenin avantajları arasında...

KAYNAKLAR (İzmir)

İzmir’de Buca sınırları içinde bir tırmanış alanı. Üçkuyular semtinden belediye otobüsleriyle Kaynaklar kasabasına ulaşılıyor. Orman alanındaki tırmanış noktalarına ulaşmak için akarsu yatağı kenarındaki toprak yolda 25 dakika yürümek gerekiyor. Tırmanış alanı çevresinde kamp kuracak birçok düzlük bulunuyor. Muhtemel orman yangınları sebebiyle kamp kuranların ateş yakarken çok dikkat etmesi gerekiyor. Kayaların altındaki vadiden geçen akarsu sayesinde temiz su sorunu yaşanmıyor. 2002’den sonra rota açma çalışmaları artmış ve Kaynaklar’a gelen tırmanışçı sayısı hızla çoğalmış. Denizden uzaklığı ve yüksekliği ve ormanlık alanın etkisiyle İzmir’e göre sıcaklık daha az hissediliyor. Kayaların 8 ila 30 metrelik yüksekliği spor için uygun bir ortam sağlıyor.

CIMBAR VADİSİ (Niğde)

Niğde vilayet sınırları içindeki Aladağlar’a karayoluyla hem Adana’dan, hem Niğde’den ulaşmak mümkün. Demirkazık Tepesi eteklerindeki Demirkazık Köyü’ne ulaşıp Mümtaz Çankaya dağevinin önünden geçerek doğu yönüne doğru yürüyünce Cımbar Vadisi’ne ulaşılıyor. Konaklamak için de dağevinden faydalanabiliyor. Dağevinin biraz üzerinde çadır kurmak için uygun bir kamp alanı da bulunuyor. Bahar ayları dışında bir su kaynağı bulmak pek mümkün değil. Bu bölgede ilk rotalar 1993’te Fransız dağ rehberleri Duverney ve Condevaux tarafından açılmış. Bu rehberler takip eden yıllarda bunlara yeni rotalar eklemiş. Serin dağ havası sayesinde yaz aylarında ideal bir tırmanış bölgesi.

BİR TAVSİYE

Öztürk Tiryaki ve Doğan Palut 10 yılı aşkın bir süredir kaya tırmanışıyla uğraşıyor. Türkiye’nin özellikle batı ve güney bölgelerinde kaya tırmanışı yapılabilecek birçok yeni nokta keşfettiler. Bu çabalarını da en sonunda bir rehber haline getirmeye karar verdiler. "Türkiye Kaya Tırmanış Rotaları" isimli kitapta Adana, Antalya, Bilecik, İzmir, Muğla ve Niğde vilayet sınırları içindeki kaya tırmanış rotaları detaylı bir şekilde anlatılıyor. Rehbere ulaşmak için: Onbirartı Yayıncılık0212 257 13 26.

BİRBİRİNDENİLGİNÇ İSİMLER

Türkiye’deki tırmanış bölgelerinde açılan rotaların her birine ilginç isimler veriliyor. İşte bunlara birkaç örnek: Anti Nükleer (Anavarza), Baader Meinhof (Anavarza), Dinozor Maması (Anavarza), GöğüstenDarbe (Ballıkaya), HastaSiempre (Kaynaklar), Tüküreceğim (Geyikbayırı), Ustura Kemal(Kaynaklar)