Prof. Dr. Berkan Reşorlu
Erdal Fernergiz
Savaş ÖZBEY
Alp ULAGAY
Son Güncelleme:
112 bin ortaklı takım
Sporun her yönüyle bir endüstri haline geldiği, süper zenginlerin borusunu öttürdüğü ABD’de bir de Green Bay Packers fenomeni var. Bu Amerikan futbolu takımının tam 112 bin ortağı var. Yaklaşık 50 yıldır maçlarını kapalı gişe oynuyor. Sezonluk bilet bekleme listesinde 80 bin kişi var. Üstelik bu bekleme listesi, boşanma davalarında bile en büyük paylaşma konularından biri
ABD, sporda profesyonelliğin en üst düzeyde yaşandığı ülke. Aynı zamanda çok büyük paranın döndüğü bir sistem. Bu ortamda takım sahipleri de her biri dolar milyarderi girişimcilerden veya dev şirketlerden başkası olamıyor. Takım gelirlerini artırıp daha fazla kâr elde etmeyi amaçlayan, gerekirse takımı başka şehre taşımaktan hiç çekinmeyen süper zengin patronlar...
Ama tüm bu ortama karşıt bir de aykırı örnek var: NFL yani Amerikan Futbolu Ligi takımı Green Bay Packers. ABD’nin kuzeyindeki Wisconsin eyaletinin 102 bin nüfuslu Green Bay şehrinin bu takımı ABD sporunda tam bir fenomen. Süper zengin patronların ihtiraslarından 90 yıl boyunca korunmayı başardı.
Green Bay Packers sembolik olarak değil tam anlamıyla halkın takımı. Çünkü ABD’deki dört büyük profesyonel sporda, seyircilerine ait olan ve kâr amacı gütmeyen tek takım. Packers’ın öyle birkaç da değil, tam 112 bin 158 hissedarı var. 1919’da Packers’ın kurucuları ileride tek bir patronun eline geçmesini önlemek için işi sağlama bağlayıp takımın statüsünü 1923, 1935, 1950 ve 1997’de mali kaynak elde etmek için yeni hisse basan ve bunları yine taraftarlarına satan Packers bu sayede hissedar sayısını da artırdı. En son 1997’de 106 binden fazla yeni ortak dahil oldu sisteme. Bu sayede birçok eski takımın aksine Green Bay daha büyük bir şehre taşınıp gelirlerini artırma yolunu seçemedi.
Elbette bu halk sahipliğinin bir de karşılığı var: Belki de ABD’deki en sıkı takım sadakati söz konusu Packers için. Packers, kendi stadyumu Lambeau Field’da 295 maçtır yani yaklaşık 50 sezondur kapalı gişe oynuyor. Yarım yüzyıldır Lambeau Field’daki bir maçta satılamamış tek bir bilet yok. Takımın 1967 ve 1968’deki iki şampiyonluktan sonraki 23 yılda yaşadığı genelde sportif başarısızlığı da seyircileri o tribünlerden uzaklaştırmadı.
ABD’DEKİ 50 EYALETTE FANATİKLERİ VAR
Bu sadakat sadece Green Bay ve civarıyla da sınırlı değil. ABD’deki her önemli şehirde bir Packers barı ve orada formalarıyla maç izleyen fanatikleri görmek mümkün. Sezonluk bilet sahipleri ABD’nin 50 eyaletine dağılmış durumda. Hatta Avustralya’da ve Japonya’da yaşayan bilet sahipleri var.
Zaten bu sadakatin yansımasını sezonluk biletlere gösterilen ilgiden anlamak mümkün. Packers’ın sezonluk bilet bekleme listesinde 86 binden fazla kişi var. 1998’de bu sayı 36 bin kişiydi. Takımın o günden bu yana başarılı bir dönem geçirmesi listeyi uzattıkça uzattı.
Ve bekleme listesinde yılda sadece 90 kişilik yer açılıyor. Bu hızla listedeki son kişinin kendisine sıra gelmesi için 955 yıl beklemesi gerek. Packers, her taraftara her yıl listede kaçıncı sıraya çıktığını belirten bir kartpostal yolluyor.
Ancak bekleme listesinden kimse çıkmıyor. Çünkü yerlerini varislerine bırakma imkanları var. En azından onlar bir sezonluk bilete kavuşmak için sabredebilir. Hatta sıradaki bu yer boşanma davalarındaki en büyük tartışmalardan biri bu yeri paylaşırken yaşanıyor.
EKONOMİK OLARAK EN BAŞARILI TAKIM
Packers sadece Green Bay halkının takımı olma özelliğiyle ilgi çekmiyor. Aynı zamanda ekonomik olarak da çok başarılı. Örneğin bu yıl ESPN tarafından NFL’in en başarılı yönetilen takımı seçildi. 280 milyon dolarlık gelirle NFL’in en yüksek gelir elde eden 11’inci takımı. NFL ürün satış gelirinde yine 1 numaralı takım. Sadece stadyumdaki mağaza ve packers.com’dan 27 milyon dolar gelir sağlıyorlar. Ligde en çok satan iki forma Packers’tan Aaron Rodgers ve Clay Matthews’a ait.
Buna karşılık biletleri ucuz tutmak önemli bir ilke. Örneğin geçen yılki şampiyonluktan sonra yüzde 9 zamla bile 83 dolarla ligde en ucuz üçüncü bilet fiyatına sahipler. Bir idareciye göre bilet fiyatlarını New England Patriots seviyesine çıkarsalar gişe gelirleri ikiye katlanır ama mavi yakalı seyircileri hiçbir zaman ihmal etmek istemiyorlar.
DEDEDEN TORUNA MİRAS HİSSE
Green Bay’in her taraftarı takım ortağı olarak en az 25 dolarlık bir hisse alıyor. 1997’deki son halka açılmada 106 bin yeni hissedar hisse başına 200 dolar ödeyerek takıma 21 milyon dolarlık kaynak sağladı. Bu hisseler üçüncü şahıslara satılamıyor. Zaten taraftarlar da buna duvarlarına asacakları bir hatıra gözüyle bakıyor. Hisseler dededen toruna miras kalıyor. Takımın yönetimini de hissedarlar belirliyor. Yönetim kuruluna seçilmek yerel seçkinler için bir şeref. Görev verilince herkes kabul ediyor.
Ama tüm bu ortama karşıt bir de aykırı örnek var: NFL yani Amerikan Futbolu Ligi takımı Green Bay Packers. ABD’nin kuzeyindeki Wisconsin eyaletinin 102 bin nüfuslu Green Bay şehrinin bu takımı ABD sporunda tam bir fenomen. Süper zengin patronların ihtiraslarından 90 yıl boyunca korunmayı başardı.
Green Bay Packers sembolik olarak değil tam anlamıyla halkın takımı. Çünkü ABD’deki dört büyük profesyonel sporda, seyircilerine ait olan ve kâr amacı gütmeyen tek takım. Packers’ın öyle birkaç da değil, tam 112 bin 158 hissedarı var. 1919’da Packers’ın kurucuları ileride tek bir patronun eline geçmesini önlemek için işi sağlama bağlayıp takımın statüsünü 1923, 1935, 1950 ve 1997’de mali kaynak elde etmek için yeni hisse basan ve bunları yine taraftarlarına satan Packers bu sayede hissedar sayısını da artırdı. En son 1997’de 106 binden fazla yeni ortak dahil oldu sisteme. Bu sayede birçok eski takımın aksine Green Bay daha büyük bir şehre taşınıp gelirlerini artırma yolunu seçemedi.
Elbette bu halk sahipliğinin bir de karşılığı var: Belki de ABD’deki en sıkı takım sadakati söz konusu Packers için. Packers, kendi stadyumu Lambeau Field’da 295 maçtır yani yaklaşık 50 sezondur kapalı gişe oynuyor. Yarım yüzyıldır Lambeau Field’daki bir maçta satılamamış tek bir bilet yok. Takımın 1967 ve 1968’deki iki şampiyonluktan sonraki 23 yılda yaşadığı genelde sportif başarısızlığı da seyircileri o tribünlerden uzaklaştırmadı.
ABD’DEKİ 50 EYALETTE FANATİKLERİ VAR
Bu sadakat sadece Green Bay ve civarıyla da sınırlı değil. ABD’deki her önemli şehirde bir Packers barı ve orada formalarıyla maç izleyen fanatikleri görmek mümkün. Sezonluk bilet sahipleri ABD’nin 50 eyaletine dağılmış durumda. Hatta Avustralya’da ve Japonya’da yaşayan bilet sahipleri var.
Zaten bu sadakatin yansımasını sezonluk biletlere gösterilen ilgiden anlamak mümkün. Packers’ın sezonluk bilet bekleme listesinde 86 binden fazla kişi var. 1998’de bu sayı 36 bin kişiydi. Takımın o günden bu yana başarılı bir dönem geçirmesi listeyi uzattıkça uzattı.
Ve bekleme listesinde yılda sadece 90 kişilik yer açılıyor. Bu hızla listedeki son kişinin kendisine sıra gelmesi için 955 yıl beklemesi gerek. Packers, her taraftara her yıl listede kaçıncı sıraya çıktığını belirten bir kartpostal yolluyor.
Ancak bekleme listesinden kimse çıkmıyor. Çünkü yerlerini varislerine bırakma imkanları var. En azından onlar bir sezonluk bilete kavuşmak için sabredebilir. Hatta sıradaki bu yer boşanma davalarındaki en büyük tartışmalardan biri bu yeri paylaşırken yaşanıyor.
EKONOMİK OLARAK EN BAŞARILI TAKIM
Packers sadece Green Bay halkının takımı olma özelliğiyle ilgi çekmiyor. Aynı zamanda ekonomik olarak da çok başarılı. Örneğin bu yıl ESPN tarafından NFL’in en başarılı yönetilen takımı seçildi. 280 milyon dolarlık gelirle NFL’in en yüksek gelir elde eden 11’inci takımı. NFL ürün satış gelirinde yine 1 numaralı takım. Sadece stadyumdaki mağaza ve packers.com’dan 27 milyon dolar gelir sağlıyorlar. Ligde en çok satan iki forma Packers’tan Aaron Rodgers ve Clay Matthews’a ait.
Buna karşılık biletleri ucuz tutmak önemli bir ilke. Örneğin geçen yılki şampiyonluktan sonra yüzde 9 zamla bile 83 dolarla ligde en ucuz üçüncü bilet fiyatına sahipler. Bir idareciye göre bilet fiyatlarını New England Patriots seviyesine çıkarsalar gişe gelirleri ikiye katlanır ama mavi yakalı seyircileri hiçbir zaman ihmal etmek istemiyorlar.
DEDEDEN TORUNA MİRAS HİSSE
Green Bay’in her taraftarı takım ortağı olarak en az 25 dolarlık bir hisse alıyor. 1997’deki son halka açılmada 106 bin yeni hissedar hisse başına 200 dolar ödeyerek takıma 21 milyon dolarlık kaynak sağladı. Bu hisseler üçüncü şahıslara satılamıyor. Zaten taraftarlar da buna duvarlarına asacakları bir hatıra gözüyle bakıyor. Hisseler dededen toruna miras kalıyor. Takımın yönetimini de hissedarlar belirliyor. Yönetim kuruluna seçilmek yerel seçkinler için bir şeref. Görev verilince herkes kabul ediyor.