Peynirden kavuna uzanan ‘tescil’ kuyruğu

Yöresel lezzetleri ve 8 bin 500 yıllık tarihiyle zengin bir kültüre sahip İzmir’de, bölgeye özgü ürünlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla “tescil” sırasına girildi. Şimdiye kadar boyoz, şambali, lokma, kumru ve enginar gibi toplam 18 ürünün tescillendiği İzmir’de, tam 17 ürün için de Türkiye Patent ve Marka Kurumuna başvuru yapılarak beklenmeye başlandı.

Zengin bir kültüre sahip İzmir’de, bölgeye özgü ürünlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla “tescil” sırasına girildi. İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Sosyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Derya Nizam, “İzmir Tulum Peyniri, Çeşme Kavunu, Kemalpaşa Kirazı ve Yarımada Hurma Zeytini gibi yöresel birçok lezzet, tescil almayı bekliyor. Bu çalışmalar, İzmir’in yerel kalkınma süreçleri açısından da büyük önem taşıyor” dedi.
Türkiye genelindeki yöresel lezzetlerin ortaya çıkarılması adına projeler geliştiren, “Coğrafi işaret ve kooperatifleşme” konulu sosyolojik çalışmalara imza atan İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Sosyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Derya Nizam, Türkiye genelinde coğrafi işaretli ürün sayının 475 olduğunu belirtti. Bu süreçte kooperatifleşmenin önemine dikkat çeken Dr. Nizam, “Türkiye’de üretici kooperatifleri tarafından tescil edilen coğrafi işaretlerin oranı sadece yüzde 2. Avrupa’da coğrafi işaretler üretici kooperatifleri tarafından tescillenir. Avrupa’ya kıyasla bu rakam oldukça düşük. Hem üreticilerin desteklenmesi hem de yöresel ürünlerin korunması ve tanınması adına kooperatifleşme artmalı” diye konuştu.

İzmir’in coğrafi işaret açısından oldukça zengin olduğunu belirten Dr. Derya Nizam, şöyle devam etti: “İzmir plaj turizmi açısından popüler bir destinasyon fakat İzmir’in kırsal turizm, ekolojik turizm ve gastroturizm gibi yerel ekonomiyi daha çok canlandıran turizm potansiyeli maalesef etkin kullanılmıyor. Bu açıdan coğrafi işaret çalışmaları büyük önem taşıyor. İzmir’de, tescil sırası bekleyen ürünlere önümüzdeki süreçte yenileri de eklenebilir. Örneğin, Kemalpaşa Kirazı çoğu kişi tarafından bilinen, yaz aylarının vazgeçilmezi olan bir lezzet. Diğer taraftan Topan Karakılçık Buğdayı gibi geçmişte yok olsa da son yıllarda artan talep nedeniyle ekim alanı giderek artan tarımsal ürünler var. İzmir’in bütünlüklü bir coğrafi işaret stratejisini geliştirmek gerekiyor. Yöresel ürünleri koruyarak ve tanıtarak İzmir’in yerel kalkınmasına katkı sağlayabiliriz.”

Tescil bekleyenler
Bergama kağıdı, Bergama tulum peyniri, Bornova kınalı bamyası, Bornova misket üzümü, Çavuşdağı kuru fasulyesi, Çeşme kavunu, Efes Selçuk osmancık üzümü, Gümüldür mandalinası, İzmir tulum peyniri, Karaburun nergisi, Kemalpaşa kirazı, Ödemiş çekişte zeytinyağı, Ödemiş köftesi, Tire beledi dokuması, Tire şiş köfte, Türk kahvesi, Yarımada hurma zeytini.

Tescil alanlar
Bergama el halısı, Bergama graniti, Bergama kozak çam fıstığı, Bozdağ kestane şekeri, Ege inciri, Ege pamuğu, Ege sultani üzümü, Görece nazar boncuğu, Güney Ege zeytinyağları, İzmir boyozu, İzmir kumrusu, İzmir lokması, İzmir şambalisi, Kavacık üzümü, Kuzey Ege zeytinyağları, Ödemiş patatesi, Seferihisar mandalinası, Urla sakız enginarı.