İtalya’nın tatlı yılbaşı geleneği : Panettone tarifi

Tarihin tozlu sayfalarından gelen lezzet

Panettone’nin kökleri 15. yüzyılın Milano’suna kadar uzanıyor. Efsaneye göre, bu eşsiz tatlının doğuşu bir mutfak kazasıyla başlıyor. Milano Dükü Ludovico il Moro’nun sarayında verdiği soyluların da katıldığı bir Noel yemeği sırasında, mutfakta işler aşçının istediği gibi gitmiyor ve tatlıbir şekilde yanıyor. Aşçının panik içinde kaldığını görenmutfak yardımcısı Toni ise hemen işe girişiyor ve kenarda beklettiği mayayı un, şeker, yumurta, kuru üzüm ve şekerlenmiş meyveler ile yoğurmaya başlıyor. Tabii kilerden arta kalan meyveleri de içerisine eklemeyi ihmal etmiyor. Hızlıca hazırlanan bu tatlı, konuklar tarafından o kadar beğeniliyor ki, Dük, bu aşçıyı ödüllendirmek için yanına çağırtıyor. Henüz bir aşçı dahi olamayan Toni, Dük’ün karşısına çıktığında büyük bir övgüye mazhar oluyor. Dük, “Bu tatlının bundan sonra adı ‘Pane di Tone’ yani ‘Toni’nin ekmeği’ olsun” diyor ve bu isim zamanla “panettone” halinialıyor. İtalyan’lardan en sık duyacağınız hikaye, budur.Panettone’nin yükselişi ise özellikle 20. yüzyılın başlarında sanayileşme ile hızlanıyor. Angelo Motta gibi pastacılar, Panettone’yi daha hafif ve kabarık hale getiren tekniklerlegeliştiriyot. Bu yenilikler sayesinde Panettone, İtalya sınırlarını aşarak uluslararası bir tatlıya dönüşüyor.

Kültürel ve sosyal önemi

Panettone, İtalyanlar için sadece bir tatlı değil, aynı zamanda paylaşmanın ve birlikteliğin sembolü halini almış bir lezzet. Özellikle Noel dönemlerinde hediyeleşmenin adeta vazgeçilmez bir parçası. İtalya’da, bir Panettone’yi bölüşmek,aile bağlarını güçlendirmenin, dostlukları pekiştirmenin önemki bir yolu olarak kabul görüyor. Her bölgelesindekendine özgün tarifin geliştirildiği İtalya’da, Milano’nun klasik panettone’si en bilinen versiyon olsa da Veneto bölgesinden pandoro veya Güney İtalya’nın ricotta dolgulu çeşitleri de bu zengin geleneğin birer yansıması olarak dikkat çekiyor.

Lezzetin sırrı özgün yapımında

Panettone’nin sırrı, yapımında kullanılan özel teknikler ve malzemelerde saklı. Geleneksel Panettone, doğal mayayla yapılıyor ve bu mayalama süreci yaklaşık üç gün sürüyor. Bu süre, hamura yumuşak ve lifli dokusunu kazandırıyor. Panettone hamurunda tereyağı, yumurta, un, şeker, kuru üzüm ve portakal ile limon kabuğundan yapılan şekerlenmiş meyveler bulunuyor. Panettone’nin kendine özgü kubbeli şekli, onu diğer keklerden ayıran özelliklerden birini oluşturuyor. Bu görünüm, genellikle kalıbının dışına taşan ve yukarı doğru kabaran hamurdan kaynaklanıyor. Günümüzde geleneksel tariflerin yanı sıra çikolatalı, kremalı ve hatta egzotik meyvelerle yapılan modern versiyonları da oldukça popüler.

Yılbaşı sofralarınızı süsleyecek, efsaneler, tarihler, aile gelenekleriyle yoğrulan ve bir keki çok daha fazlasına dönüştüren bir hikaye anlatan Panettone’nin tüm detaylarını öğrendiysek artık yapım aşamalarına geçebiliriz. Ama öncesinde; yeni yılın, hepimiz için öncelikle sağlık ve huzur dolu geçmesini diliyorum. Her sabah içten bir gülümsemeyle uyanacağımız, sevdiklerimizle mutluluklarımızı paylaşacağımız bir yıl olsun. 2025, hedeflerimize ulaşma yolunda hepimize cesaret ve ilham versin. Küçük zaferlerimizi kutlayarak büyük hayallerimize bir adım daha yaklaşacağınız bir yıl diliyorum. Dünya üzerinde barışın ve dayanışmanın hüküm sürdüğü bir yıl olsun. İnsanların birbirine anlayışla yaklaştığı, farklılıkların zenginlik olarak görüldüğü bir dünya hayal ediyorum. Herkese mutlu, sağlıklı ve keyifli bir 2025olsun! 

Sorularınız, merak ettikleriniz ve diğer leziz tariflerime ulaşmak için beni Instagram’da @cheffyildiz hesabımdan takip edebilirsiniz.

Malzemeler

500 gr un (tercihen en ince elenmiş İtalyan unu türü olan “00”un)
150 gr şeker
250 ml ılık süt
150 gr eritilmiş tereyağı
3 adet yumurta
10 gr tuz
30 gram taze maya (ya da 10 gram kuru maya)
100 gr kuru üzüm
100 gr portakal kabuğu rendesi
100 gr limon kabuğu rendesi
50 gr fındık (isteğe bağlı)
1 paket vanilin (isteğe bağlı)

Yapılışı

Maya Hazırlığı

. Eğer taze maya kullanıyorsanız, mayayı bir çay kaşığı şeker ile ılık sütün içinde 10 dakika bekletin. Kuru maya kullanıyorsanız, doğrudan unun içinde karıştırabilirsiniz.

Hamur

. Geniş bir karıştırma kabında un, şeker, vanilin ve tuzu karıştırın. Ortasını açarak süt, eritilmiş tereyağı ve yumurtaları ekleyin. Maya karışımını da ilave edin. Yumuşak ve pürüzsüz bir kıvam elde edene kadar hamuru yoğurun.

Ekstra Malzemeler

. Hamur iyice yoğrulduktan sonra, kuru üzüm, portakal ve limon kabuğu rendesini ekleyerek bir kez daha yoğurun. İsterseniz fındıkları da ekleyebilirsiniz.

İlk Mayalama

. Hamuru top haline getirip, unlanmış bir tezgah veya kabın içine koyun. Üstünü bir bezle kapatın ve bir-iki saat kadar sıcak bir ortamda mayalanması için bekletin.

Şekil Verme

. Hamur mayalandıktan sonra, havasını almak için hafifçe yoğurun. Panettone kalıbınıza yerleştirerek tekrar mayalanması için bir saat bekletin.

Pişirme

. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 45-50 dakika kadar pişirin. Üstü altın rengini alıncaya kadar pişmesini bekleyin.

Soğutma ve Servis

. Fırından çıkan Panettone’nizi kalıptan çıkarıp, soğuması için bir tel üzerine koyun. Dilediğiniz gibi dilimleyerek servis edebilirsiniz.

Not:

. Panettone tarifi uzun süre dayanabilen bir tatlıdır. İsterseniz dilimleyip, hava geçirmeyen bir ambalajda saklayabilirsiniz.
. Üzerine isteğe bağlı olarak pudra şekeri serpebilirsiniz.
. Panettone, çay veya kahve ile harika bir uyum sağlar. Afiyet olsun!