1800 yıllık tescilli bir lezzet: Keledoş

Doğu Anadolu Bölgesi'nde zengin kahvaltısıyla öne çıkan Van'da ilkbaharda dağlardan toplanan otların kurutulmasıyla yapılan keledoş yemeği, sofraların vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Tescilli lezzet keledoş, yörede yapımı en zahmetli yemek olmasına rağmen özel günlerde sofralardan eksik olmuyor.

Özellikle kalabalık ailelerde pişirilen keledoş için yörede beslenen, henüz yaşını doldurmamış erkek veya hiç doğum yapmamış dişi koyunun kuşbaşı haline getirilmiş eti tercih ediliyor.

Bunların yanında yemeğin yapımında krem renginde koçbaşı tabir edilen nohut, aşurelik buğday, çökeleğin güneşte kurutulmasıyla elde edilen kurut, dağlarda yetişen ak pancar, kuru soğan, sarımsak, yeşil mercimek, tereyağı, pul biber, yenibahar, karabiber ve kaya tuzu malzemeleri kullanılıyor.

Baklagillerin ayrı ayrı tencerelerde pişirildikten sonra kazanda karıştırılmasıyla yaklaşık bir saatte hazırlanan keledoş, sofraları süslüyor.

Kentin yemek kültürünü gelecek nesillere aktarmak için bir arayan gelen ve Mavi Fularlılar’ın temsilcisi Nuran Demirhan, AA muhabirine, keledoş yemeğinin 1800 yıl önceden günümüze geldiğini anlattı.

Atalarından kalan bu yemeğin geçen yıl Van Ticaret ve Sanayi Odası’nca tescil ettirildiğini anımsatan Demirhan, keledoşun yapılışını şöyle tarif etti:

"Kurut ezilerek ayran kıvamına, et pişirilerek kavurma haline getirilir. Bir gün önceden nohut haşlanır. Ak pancar dediğimiz otu yine önceden haşlayıp süzeriz. Mercimek ve buğdayı da ayrı ayrı haşladıktan sonra yemeğimizi pişirmeye başlıyoruz. Bunun için kazanda tereyağımızı kavurduktan sonra soğan ve ardından eti kavuruyoruz. Ardından diğer malzemelerimizi katarak pişirmeye başlıyoruz. Yaklaşık 20 dakika piştikten sonra ayran haline getirdiğimiz kurut, biber ve kaya tuzumuzu ekliyoruz. Yemeğimizi bir saat pişirdikten sonra tereyağında kavurduğumuz biber ve sarımsak sosuyla servis ediyoruz."

"Bahar aylarında pancarımızı dağlardan toplayarak kurutmaya başlıyoruz. Yine kurutu yaz aylarında yapıyoruz. Bu iki malzeme 'keledoş'a ayrı bir lezzet katıyor. Sadece 'keledoş' için Van'a gelenler oluyor. Yöremizin çok kıymetli bir yemeğidir. Diğer bölgelerde bu lezzetin yapılmamasının nedeni, ak pancarının sadece buradaki yüksek kesimlerde yetişiyor olmasıdır."

Mini Türk Mutfağı - Mini İskender