Keşkek UNESCO korumasında

Türk yemek kültür tarihinin bilinen en eski yemeklerinden biri olan keşkek, yüzyıllardan beri aynı malzemeler ve aynı metotla, hiç değişikliğe uğramadan yapılmaktadır.
Düğün, nişan, sünnet törenleri gibi özel günlerimize ve davet mönülerimize eşlik eden keşkek, 2011 yılında UNESCO koruması altına alındı. Bir yemek olarak ilk kez UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras listesine giren keşkek artık “milli” oldu.

HEP AYNI NEŞE VE AYNI HÜZÜNLE PİŞİRİLİR
Yurtdışında yaptığım sunumlarda ve televizyon programlarında Tokat’tan gelen tahta tokmakla -tokacımla- saatlerce döverek pişirdiğim keşkeğin milli olması, tahmin edeceğiniz üzere beni çok sevindirdi.
Keşkek aynı zamanda Ermenilerin, Azeri Şialarının da törensel nitelik taşıyan ulusal yemeğidir. Herise-helise ortak kültürümüzün bir mirası olan keşkek hep aynı tat, aynı neşe, aynı hüzünle pişirilir.
Batı, Doğu, Orta Anadolu’nun ve Trakya’nın ortak yemeği keşkeğin içine konan malzemeler yörelere göre farklılık gösterse de temel olarak aşurelik buğday ve ettir.

ERKEKLE KADIN ORTAK ÇALIŞIR
Zahmetli hazırlanışı, pişiriliş sırasındaki dövülüp ezilme işlemi nedeniyle yapımı saatler süren bu yemeğin yapılışı sırasında erkekle kadın ortaklaşa çalışır.
Kadın bir gece önceden buğdayı ıslatır, eti hazırlar. Ertesi gün ateşi yakar, yemeği büyük kazan ya da tencerede hazırlar. Artık iş yapma sırası erkeğe gelmiştir. Yüksek kondisyon gerektiren keşkek dövme işini erkekler üstlenir.
Geleneksel yöntemde, kimi yörelerde “callap” da denen ve çoğunlukla ceviz ağacından yapılan tokaçla erkeğin keşkeği dövmesi saatlerce sürer. Bu yorucu işlem sonrasında etle buğday birbiriyle iyice özleşmiş hale gelir.
Eskilerin deyimiyle “etin neredeyse saç teli kadar incelmesi ve buğdayın özünün çıkıp inci tanelerinin akması” gerekir.

SIRA AŞURE VE MESİR MACUNUNDA
Etle tahılın iç içe geçerek birleşmesiyle oluşan bu muhteşem lezzetin tadına doyulmaz.
Koyun, kuzu ya da dana etiyle yapılan ama tercihen gerdan eti kullanılması gereken keşkek, bazı yörelerde tavuk etiyle yapılır ve yanında ayran ya da hoşaf ikram edilir.
Kimi yörelerde ise içine nohut, kuru fasulye, kırık mısır yarması veya barbunya da katılır. Ama üzerine tereyağlı biberli sos gezdirmek esastır.
Ege Bölgesi keşkeksiz düğün yapamazken, Doğu Anadolu insanı en kıymetli misafirini keşkekle ağırlar.
Keşkekten sonra şimdi sıra aşure ve mesir macununda. Umarım bu tarihi tatlar da milli olur ve UNESCO korumasına alınır.