Ülkelerin refah toplumu olma yolundaki çabalarını destekleyecek önemli güçlerden biri hiç kuşkusuz bilim ve teknolojide ulaştıkları kapasite. Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanındaki başarıları, dünyada yeri olan araştırma kurumları ve üniversiteleri ile dünyanın farklı bölgelerinde gelişme mücadelesi veren ülkeler için de umut.
#Konuk Yazar30 yıl önce televizyonda seyrettiği bir haber bütün hayatını hiç beklemediği bir şekilde değiştirdi. Ömrünü savaş alanlarında yaralanan çocukları ve ailelerini güvenli yerlere taşıyıp tedavi ettirmeye adayan 'Mostar Meleği'; Bosna, Çeçenistan, Kosova, Gazze, Irak ve Suriye'den sonra şimdi de Ukrayna'daki çocuklar için harekete geçti. İşte filmlere konu olacak bir hayat hikayesi...
#Sally BeckerTürkiye 8 milyon 245 bin olan 65 yaş üstü ile nüfusu yaşlanan ülkeler arasına girdi. Türkiye’deki yaşlıların sosyal hayatları ise dünyaya örnek oldu. Doç. Dr. Serap Akçalı Duru, “Avrupa’daki huzurevlerinin yaşlıları sosyal hayattan kopardığı fark edildi. Şu anda dünya bizim modelimize dönüyor. Aile fertleri ile vakit geçirmeleri yönünde çalışmalar yapılıyor” dedi.
#YaşCovid-19 sürecinde aşılamalar tartışılırken, 1998 yılında çocukluk çağı aşılamaları kapsamına alınan Hepatit B aşısı sayesinde virüsün görülme oranı yüzde 4'ten binde 1'e indi. Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu, "1998'den sonra doğanlarda virüsün görülme oranı çok düştü. Aşı Hepatit B'ye karşı korur. Herkesin bu şekilde korunmasını istiyoruz. Hepatit B aşılarında başarı ortada. Aynı durum Covid-19 aşıları için de geçerli. Covid-19 nedeniyle tedaviler aksıyor. Hepatit B ve C hastaları doktora gitmekten çekinmesin" dedi.
#Hepatit BSon dakika haberleri...Gelecek 20 yılda dünya için en büyük risklerin "biyolojik tehlikeler", "siber tehditler" ve "uzay çatışmaları" olduğu bildirildi. Oxford Üniversitesi'nden Profesör Nayef Al-Rodhan, gelecek 20 yılda dünya için en büyük risklerin "biyolojik tehlikeler", "siber tehditler" ve "uzay çatışmaları" olduğunu bildirdi. Al-Rodhan, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) için kaleme aldığı yazıda, 2040'a kadar ortaya çıkabilecek 3 yıkıcı riski gündeme getirdi. Dünyanın çeşitli dönüştürücü teknolojilerdeki benzeri görülmemiş gelişmeyle giderek daha birbirine bağlı ve bağımlı hale geldiğine işaret eden Al-Rodhan, bu durumun faydaları olduğu kadar önemli riskler de taşıdığını kaydetti.Al-Rodhan, dünyanın 2040'a kadar karşılaşabileceği risklerin "biyolojik tehlikeler", "siber tehditler" ve "uzay çatışmaları" olduğuna işaret ederek, uluslararası iş birliğinin bu tehditlere karşı hazırlıklı olmak için önem taşıdığını vurguladı.
#Uzay ÇalışmalarıYakında sağlıkta, hayatımıza yeni bir uygulama girecek; tele sağlık ya da bir başka adıyla tele tıp. Bana göre sağlıkta devrim niteliğinden bir uygulama. Yasal düzenleme hazırlanıyor; eli kulağında, kuvvetle muhtemel 2021’in başlarında çıkar. Hoş, şimdiden birkaç bölgede pilot olarak uygulanıyor ama şimdilik koronavirüs hastalarının takip edilmesi olarak uygulanıyor. Yasal düzenleme yapıldıktan sonra tüm sağlık alanında yaygınlaşacak.
#YazarYıllardır kanser hastalarına şifa veren Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Özlem Sönmez, Ağustos ayında geçirdiği Kovid enfeksiyonunun ağır izlerini hala taşıdığını söyleyerek "Hastanede yatarken ağrıdan bağırdığımı hatırlıyorum. Gerçekten eskisi gibi olamıyorsunuz sonra. Dışarıdaki umursamazlığı görünce o anlarınıza üzülüyorsunuz. Çok canlar gitti. Biz sağlık çalışanları evde canımız sıkıldığı için buralarda değiliz. Halkımızdan duyarlı olmalarını bekliyoruz. Kurtuluş Savaşı verir gibi bu pandemi ile hep beraber mücadele etmemiz gerekiyor" dedi.
#KoronavirüsKoronavirüs salgını hayatımızdaki pek çok şey gibi sağlığımızla ilgili alışkanlıklarımızı da değiştirdi. Salgın arttıkça, koronavirüs kapma kaygısıyla hastaneye gitmeye çekinir olduk. Bu durum uzaktan sağlık hizmeti alma arayışlarımızı artırdı. Uzaktan sağlık hizmeti uygulamalarına “tele-tıp” adı veriliyor.
#Uzaktan Sağlık HizmetleriAkciğerlerde “bronş” adı verilen hava yollarının tıkanmasına ve solunum güçlüğü, öksürük, nefes darlığı gibi şikayetlere yol açan kronik bir hastalık olan KOAH, dünyada yaklaşık 65 milyon insanı etkileyen önemli halk sağlığı sorunlarından biri. Böylesine yaygın bir sorun olmasına karşın, her 10 KOAH hastasından sadece biri doktora başvurup tanı alıyor. Bu durumda, ülkemizdeki 5 milyona yakın KOAH'lıdan sadece 300-500 bininin hastalığından haberdar olduğunu söylemek mümkün. Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) uzmanları ise, KOAH’ın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna dikkat çekiyorlar.
#KOAHCOVID-19 pandemisi herkesin hayatında birçok düzeni değiştirdi. Kanser hastalarında da bu sürecin biraz daha artmış kaygıları barındırdığını belirten Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Yeşim Yıldırım, kanser hastalarının bu süreçte tedavi, beslenme ve grip-zatürre aşıları ile ilgili olarak en çok merak ettiği 6 soruyu cevaplandırdı.
#PandemiHastaların değerlendirilmesi için standart uygulama, özgeçmiş ve medikal geçmişi, fiziksel muayenesinin yapılması ve ardından gerekirse laboratuvar testlerinin yapılmasıdır. Tele tıbba geçtiğimiz son zamanlarda fiziki muayenenin değeri veya gerekliliği konusu gündeme geldi. Modern testler ve teknoloji ile bu zamanda hala fiziksel muayene gerekli mi? Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Bakırcıoğlu, bu sorunun yanıtını verdi.
#ErkekPandemi ile birlikte tele-sağlık hizmetlerine olan talep arttı. Sağlık hizmetlerinin on line olarak verildiği tele tıp uygulamasının pandemiden sonra kullanım sıklığının arttığını kaydeden Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Şencan, “Anadolu Sigorta olarak 2016 yılından bu yana 7/24 görüntülü doktor uygulaması hizmeti veriyoruz. Belki o dönemde frekanslar daha düşüktü. Ama özellikle pandemiden sonra bu alanın kullanım sıklığı arttı. İster tele sağlık, ister uzaktan görüntülü danışmanlık denilsin burada farkındalık arttı. Tele sağlık konusunda ciddi bir artış var. Oto, konut ve işyeri sigortalarında hasar durumunda uzaktan görüntülü ekspertiz yaptık. Bu çalışma da oturdu” diye konuştu.
#Tele-SağlıkSağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada COVID-19 ile mücadelede yeni bir uygulamanın haberini verdi: “Hekimlerimiz evde tedavi edilen hastalarımızla ‘Tele Tıp’ sistemiyle doğrudan görüşme yapacak.” Bakan Koca açıklamasında özetle şunları söyledi:
#GazetehaberleriSoğuk Savaş döneminde stratejik bir alan olan uzayda, ABD ile Sovyetler Birliği arasında keşif-gözlem ve istihbarat uyduları fırlatma, kıtalararası füze sistemleri geliştirme, insanlı uzay seyahati, dünyanın uydusu Ay’a ayak basma, yeni gezegen keşifleri ve dış uzay alanında bir uzay istasyonu inşa etme konularında büyük bir rekabet yaşanmıştı. Yarışa dayalı rekabetin temeli, bilim ve teknolojide küresel lider olarak insanlığa yön veren ülke olma hedefiydi. Bu aynı zamanda iki ülke arasındaki nükleer silahlanma yarışının da bir parçasıydı. Bu nedenle uzay yarışı bir silah yarışı olarak da görülebilir. Uzay yarışı Sovyetler Birliği’nin 1957’de insanlığın ilk yapay uydusu Sputnik 1’i fırlatmasıyla başladı. Söz konusu yarışta ABD 1969’da Ay’a ilk ayak basan Amerikalı astronot Neil Armstrong ile öne geçse de, Sovyetler Birliği’nin ekonomik olarak çöküşe geçmesi ve Soğuk Savaşı kaybetmesiyle uzay programları ertelendi ve bu yarış da sona erdi. Her iki ülke de ulaştıkları uzay kabiliyetleri bakımından uluslararası ilişkiler literatüründe o dönemden beri birer “uzay gücü” olarak nitelendiriliyorlar.
#ÇinKoronavirüs tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok sektörü etkisi altına aldı. Virüsün yayılmasını önlemek ise sosyal izolasyon ile mümkün. Bu durumdan kriz yaşamadan en az şekilde etkilenerek çıkmak isteyen sektörler ise müşterilerine verdikleri hizmetleri devam ettirebilmek adına yeni çözümler ortaya koyuyor.
#Tele TıpBodrum denildiğinde aklımıza hep deniz, kum, güneş gelse de bu eşsiz yarımada aslında medeniyetlerin muhteşem buluşmalarına da ev sahipliği yapmış yüzyıllardır. Bu kadim toprakların dili olsa da konuşşa derler ya aynen o hesap. Kimler geldi, kimler geçti… Mesela Bodrum’un merkezinden yarımadanın en batısındaki Gümüşlük'e kadar uzanan bölgede müthiş bir tarihi zenginlik yatıyor aslında. Ve bu eşsiz mirasın büyük bir kısmı toprak altında. Yaklaşık 3 bin 500 yıldır orada duruyor. Evet duruyor, durmasına ama yıllar yıllar önce birinci dereceden sit alanıyken üçüncü derece sit alanına çevrilerek imara açılan yerlerde artık o Antik Çağ'dan kalma değerleri bulmanız ya olanaksız ya da çok ama çok zor.
#YazarEn parlak bilim adamları arasında gösterilen Kaliforniya Üniversitesi (UCLA) öğretim üyesi, elektronik-elektrik mühendisi Prof. Dr. Aydoğan Özcan (35), tele tıp sistemlerinin, en ücra köşelere bile tıbbı taşıması, daha ucuz ve pratik olması nedeniyle kolay ulaşılır olması nedeniyle bilimi demoktarikleştireceğini söyledi.
Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Turhan Menteş, Türkiye'de bilişim sektörü değerlendirildiğinde 2012'nin son yılların en başarılı ve verimli yılı olduğunu, ancak Türkiye'de 2012 yıl sonu itibarıyla hala 30 milyondan fazla kişinin evinde internetin bulunmadığını bildirdi.
Avea’nın 18 ay içinde uygulamaya koyacağı ‘mobil tahlil’ projesiyle hastalıkların tanı ve teşhisi cep telefonundan yapılabilecek. Kaliforniya Üniversitesi’nden Dr. Aydoğan Özcan’ın geliştirdiği uygulama, doktorların cep telefonlarına eklenecek bir aparatla tanı yapabilmelerine olanak tanıyacak.
Sağlıkta ’Tele-Tıp’la uzaktan erişim uygulamasına hazırlandıklarını belirten Medline Genel Müdürü Murat Kutay, "Telefona bağlanacak aparatla hastalar, tansiyon, şeker, kan basıncı, kalp ritmi gibi sonuçlarını anında sağlık merkezimize geçebilecek. Sonuçlarla ilgili de sağlık personelimiz hızlı bir şekilde geri dönüş yapacak" dedi.