Pelin Pinar Giritlioglu

Kentsel dönüşüm yasası hakkında bilmemiz gerekenler

Kentsel dönüşüme yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. 9 Kasım’da da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yasayla ilgili tartışmalarda sosyal medyada “Bu bir mülksüzleştirme planı” yorumunu yapan da var, “Bu yasayla sorun çözülür” diyen de... Yeni yasayı, nelerin değişeceğini ve olması gerekenleri uzmanlara sorduk, kafalardaki soru işaretlerine cevaplar aldık.

‘İstanbul’da yağış dere yatağına ulaşamıyor’

6 Şubat depremlerinde 50 binden fazla insanımızı kaybettik. Hâlâ açtığı yaraları sarmak için uğraşıyoruz. Depremden kısa bir süre sonra aşırı yağışlar nedeniyle Şanlıurfa ve Adıyaman’da 18 kişi sele kapılarak hayatını yitirdi. Geçen hafta meydana gelen yağışlar nedeniyle yine aynı şeyler oldu, selin vurduğu Kırklareli ve İstanbul’da oluşan su baskınlarında toplam 18 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı. Hastaneleri, yolları, 5 ilçede 564 konut ve 744 işyerini su bastı İstanbul’da. Uzmanlar yaşanan doğal felaketlerde üzerinde yaşadığımız zeminin etkisinin çok büyük olduğunu ve dere yataklarına, göl kenarlarına veya sahil şeridindeki dolgu alanlarına bina yapmanın çok riskli olduğunu söylüyor.

Depremzede kentler nasıl yeniden inşa edilecek? ‘Konuyu konuttan ibaret görürsek yanlış bir şey yaparız’

Kimi sokaklarda büyük boşluklar var. Sanki orada daha önce yaşam kurulmamış, o sokağın sakinleri hiç var olmamış gibi… Kimi binalar yerinde değil artık, kimileri de yıkılacağı günü bekliyor. O evlerin hayatta kalan sakinleriyse ya kırsaldaki evlerinde ya çadırkentlerde ya da göç ettikleri yeni bir şehirde yeni hayatlarına adapte olmaya çalışıyor. Hepsi, yıllardır aşina oldukları hayata yani şehrin eski canlılığına kavuşmasını bekliyor. Peki, bu nasıl mümkün olacak? 6 Şubat’ta depremden etkilenen kentleri sosyal ilişkileri ve kent kimliğini koruyarak yeniden inşa etmek için ne gerek? Uzmanlara sorduk.

İstanbul’dan tersine göç teşviki

Afet uzmanlarına göre İstanbul’un nüfusu çok fazla. Bu kadar büyük bir kalabalık, olası depremde en büyük dezavantajlardan biri olacak.

Herkes evinin risk analizini yaptırmalı

Uzmanlara göre depremle mücadele sadece devletin veya kamu kuruluşlarının görevi değil. Vatandaşların da yapmaları gereken önemli görevleri, almaları gereken önlemler var. Bazıları olabildiğince basit, hatta bedava. Bu önlemler deprem anında ve sonrasında hayat kurtaracak. İşte uzmanların İstanbul’da yaşayanlara tavsiyeleri.

90 bin binaya acilen müdahale

Depremde ilk kural riski azaltmak. İstanbul’da 1 milyon 200 bin konut var ve bunların yüzde 70’i depreme dayanıksız. Depremde çökeceği öngörülen yaklaşık 90 bin bina ya yıkılıp yeniden yapılacak ya da güçlendirilecek. Peki vatandaşın işi nasıl kolaylaştırılacak?

‘Çok iyi kurumlar oluşturuyor, çok iyi yasalar çıkarıyoruz ama bunları hayata geçirmediğimiz sürece anlamı olmuyor’

Herkese hitap eden bir kent tasarımı nasıl yapılır? Şehirlerimizi güvenli hale getirecek kentsel dönüşüm uygulamaları için hâlâ vaktimiz var mı? Toplanma alanlarında neler olmalı? Kültür varlıkları nasıl korunmalı? Kahramanmaraş depremlerinin ardından aklımıza takılanları şehir plancısı Doç. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu’na sorduk. Giritlioğlu “Kentsel dönüşümde kâr odaklı ilerledik, meseleyi afetle ilişkilendirmedik” diyor.

Tahliye yolu sağlı sollu araç dolu

Olası İstanbul depreminde trafiğin nasıl olacağı hayal bile edilemiyor. Trafiğe kayıtlı 5 milyon aracın bulunduğu kentte, acil ulaşım ve tahliye yolları belirli. Buralarda ‘Park etmek ve durmak yasaktır’ tabelaları da asılı. Ancak bu sokaklar sağlı sollu park eden araçlarla dolu...

Güzel ve güçlü İstanbul formülleri

İstanbul’da en önemli soru bu dev kentin, olası büyük bir depremde yıkılmayacak hale nasıl dönüştürüleceği. Hürriyet’e konuşan uzmanlara göre İstanbul’un en acil sorunlarından biri, sayısı 70-100 bin olarak hesaplanan riskli yapılar. Bu binalar için çeşitli dönüşüm modelleri öneren uzmanlar, İstanbul’un yeniden kurgulanması gerektiği görüşünde.

Deprem vurmadan, Hürriyet önlem dosyasını açıyor... İstanbul için harekete geçme vakti

İstanbul’da çürük binaların yenilenmesi, dönüşümün finansmanı ve olası bir deprem sonrası ulaşım, tahliye, haberleşme, barınma, gıda, güvenlik gibi hayati konularda yapılması gerekenleri uzmanlara sorduk.

Bir şehir nasıl depreme uygun hale getirilir? Afet tahliye yolları, toplanma alanları, şehir merkezinde hastaneler yaparak...

Şehir plancısı ve kentsel dönüşüm uzmanı Pelin Pınar Giritlioğlu’na Kahramanmaraş merkezli depremler akabinde şahit olduklarımızı sorduk. Yarılan yollar, yıkılan hastaneler...... Giritlioğlu uyarıyor: “Erişilebilirlik çok mühim. Sadece acil durumlarda kullanılacak, halkın koornideli bir şekilde afet alanından tahliye edilebileceği yollar olmalı. Ayrıca kentsel boşluk diye tanımladığımız açık alanlar çoğaltılmalı.”

Beyazıt’a ‘hatalı taş’ iddiası

Beyazıt Meydanı yenileme projesi kapsamında yerlere döşenen taşlar, iddiaya göre hatalı olduğu için tıraşlama çalışması başladı. 

Beyazıt Meydanı'nda 'taşlar hatalı döşendi' iddiası

İstanbul'da Beyazıt Meydanı yenileme projesi kapsamında yerlere döşenen taşlar, iddiaya göre hatalı olduğu için tıraşlama çalışması başladı. Çalışmalarla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden ise açıklama yapılmadı. Meydanda yüksek ve alçak şekilde duran taşlar için TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Pelin Pınar Giritlioğlu, "Bu tip tasarımların tarihi dokuya uygun olması da yetmiyor. Engellilerin kullanımına, yaşlıların, sakatların, özel durumu olanların, bebekli insanların da yürümesine, çocukların rahat yürümesine de fayda sağlaması gerekiyor" dedi. 25 yıldır Beyazıt'ta esnaf olan Mehmet Dursun "İnsanlar yürürken yoruluyor, tekerlekli sandalyeler, bebek arabaları gitmiyor" derken, başka bir esnaf Kadir Korkut da "Bu taşların üzerinde yürürken beliniz ağrıyabilir. Özellikle belli bir yaşın üstündeki insanların burada yürümesi çok zor" ifadelerini kullandı.

Beyazıt Meydanı'nda 'taşlar hatalı döşendi' iddiası! 'Bel ağrısı olanın burada yürümesi mümkün değil'

İstanbul'da Beyazıt Meydanı yenileme projesi kapsamında yerlere döşenen taşlar, iddiaya göre hatalı olduğu için tıraşlama çalışması başladı. Çalışmalarla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden ise açıklama yapılmadı. Meydanda yüksek ve alçak şekilde duran taşlar için TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Pelin Pınar Giritlioğlu, "Bu tip tasarımların tarihi dokuya uygun olması da yetmiyor. Engellilerin kullanımına, yaşlıların, sakatların, özel durumu olanların, bebekli insanların da yürümesine, çocukların rahat yürümesine de fayda sağlaması gerekiyor" dedi. 25 yıldır Beyazıt'ta esnaf olan Mehmet Dursun "İnsanlar yürürken yoruluyor, tekerlekli sandalyeler, bebek arabaları gitmiyor" derken, başka bir esnaf Kadir Korkut da "Bu taşların üzerinde yürürken beliniz ağrıyabilir. Özellikle belli bir yaşın üstündeki insanların burada yürümesi çok zor" ifadelerini kullandı.

Ortadoğu ve Rusya'nın yeni emlak cenneti Türkiye

TÜİK verilerine göre 2018’de yabancıya konut satışı yüzde 78.30 artarak 22 bin 234’ten 39 bin 663’e yükseldi. En çok konut satılan il İstanbul, en çok satın alan ülke vatandaşı Iraklılar oldu. Iraklı yatırımcıları, İran, Suudi Arabistan, Rusya ve Kuveyt vatandaşları takip etti. Özellikle Ortadoğu ülkelerinde popüler olan ‘Türkiye’de gayrimenkul yatırımı’nı uzmanlarla analiz ettik. Ev almış ve almayı düşünen yatırımcılarla konuştuk. Tercihlerini keskin şekilde ayıran bir sonuçla karşılaştık: Zenginler keyfine göre, Arap Baharı’nı yaşayanlarsa başlarını sokabilecekleri bir evin peşinde. Suriyeliler bu sıralamanın dışında çünkü mülk edinmelerinin önünde yasal engeller var.

Sevgi 'Emek'tir

Pek çok konuda doğal olarak fikir ayrılığına düşen sinemacılar Emek Sineması'nın yıkımını durdurmak için tek yürek oldu.