COVID-19 salgını nedeniyle birçok ofis kullanıcısı, ev-ofis (home-office) ve dönüşümlü çalışma modeline geçerken pandemi sonrası dönemde ofis kullanımının nasıl değişeceği konusu, ofis pazarının ana gündem maddelerinden biri. Peki bu süreçte ofis kiralama hacmi düştü mü, pandemi sonrası ofis sektörünü neler bekliyor?
#Ofis Kiraları DüştüGYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini değerlendirdiği, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2023 4. Çeyrek Raporu'nu yayımladı. Rapora göre konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 17.5 düşüşle 1.225.926 adede gerileyerek son sekiz yılın en düşük seviyesine indi. Kredi mekanizmasında yaşanan yavaşlama ve tasarrufların azalması ile tasarruf amaçlı konut alımları azaldı.
#GYODERDeğişen talepler, artan fiyatlar, kredi imkânlarının sınırlı olması gayrimenkul sektöründe dengeleri değiştirdi. Toplam satış içinde uzun yıllar lider konumda olan konut, yerini arsa-tarlaya kaptırdı. Pandemide ilginin azaldığı ofislerde doluluklar yeniden artmaya başladı. Ancak ofis ve işyeri gibi ticari gayrimenkuller, profesyonellere hitap ettiği için bireysel yatırımcı açısından zorlu alan olarak görülmeye devam ediliyor. İşte uzman görüşleriyle konut, arsa ve ticari gayrimenkul piyasasında yaşananlar...
#GayrimenkulPerakende sektörü her gün satış rekorları kırarken AVM’lerin döviz cinsi kredi borçlarını ödeyemediğini söyleyen AYD Başkanı Nuri Şapkacı, “Türkiye’deki 445 AVM’nin 60-70’i borçlarından dolayı bankaların eline geçti. Kalanlar da direniyor. Biz zor dönemlerde hep markalara destek olduk; pandemide 3 ay kira almadık. Keser gibi ‘hep bana hep bana olmaz, testere gibi ‘bir sana bir bana’ olması gerek. Ciro rekorları kırarken kirayı artırmamak olmaz” dedi.
#Nuri ŞapkacıOtel, ofis ve perakende sektörlerinde pandemi kaynaklı talep düşüşleri yaşanırken, artan e-ticaretle birlikte depolara ilgi patladı. Yeni sanayi binaları ve depolar inşa etmek için alınan ruhsatlarda 2020’de yüzde 44, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 65 artış oldu. TSKB Gayrimenkul Değerleme tarafından yapılan araştırmaya göre depolarda kiralar 1 yılda yüzde 20’ye varan oranda yükseldi.
#GazetehaberleriDünyayı etkisi altına alan ve hala mücadele edilen koronavirüs salgını ofis piyasasını da derinden etkiledi. Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarında faaliyet gösteren Cushman & Wakefield’in yaptığı araştırmaya göre 2021 yılının ilk çeyreğinde ofis pazarına yeni arz eklenmezken, kiralama işlemlerinde sert düşüş yaşandı.
#GazetehaberleriRapora göre, 2019 yılının ilk yarısında toplam 505 bin olan konut satışı, 2020 yılının aynı döneminde 624 bin adede ulaşarak yüzde 23,5’lik bir artış sağladı. 2020 yılının ilk yarısı itibarıyla 226 bin adede ulaşan ipotekli konut satışında, 2019’un aynı dönemine göre yüzde 221’lik artış yaşandı.
#Gayrimenkul5 Nisan 2020’de ilk cruise gemisini karşılamaya hazırlanan Galataport’ta inşaat süreci tüm hızıyla devam ediyor. Yolcuların özel bir sistemle gemi yanaştıktan sonra ‘yer altında’ karşılanacağı liman inşaatına Hürriyet olarak girdik. Galataport İstanbul Genel Müdürü Erdem Tavas, 5 Nisan’a kadar taahhüt edilenlerin tamamının hayata geçirilerek, liman kısmının hizmete alınacağını söyledi.
#GazetehaberiTİCARİ gayrimenkul danışmanlık pazarında faaliyet gösteren Cushman & Wakefield, İstanbul’daki ofis pazarını mercek altına aldı. 2019 üçüncü çeyrek sonu sonuçlarına göre İstanbul’daki ofis arzı 6.46 milyon metrekareye çıktı. Boşluk oranı ise 1.64 milyon metrekare ile yüzde 25’i aştı. Yeni ofis projelerinin sınırlı olması ve uluslararası firmaların devreye girmesiyle 2020’de ofis piyasasında toparlanma bekleniyor.
#Gazetehaberleriİstanbul Ofis Pazarı’ndaki arz-talep dengesi 2018 yılında bozuldu. Ofis stoku bir önceki yıla göre yüzde 4 büyürken işlem hacmi yüzde 28 daraldı. 2019’da ise ofis piyasasında 'bekle ve gör' anlayışıyla birlikte yeni projelerde erteleme ya da planlama değişikliklerinin olması bekleniyor.
#OfisCushman & Wakefield raporuna göre, ofis kiraları, 2018'in son çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine kıyasla döviz bazında ortalama yüzde 20 düştü. Ofis kiraları Aralık 2018'de önceki yılın aynı dönemine göre metrekare başına Levent'te yüzde 8,6 azalarak 32 dolara, Gayrettepe'de yüzde 9,1 düşerek 20 dolara, Maslak'ta yüzde 32,1 gerileyerek 19 dolara, İstanbul Anadolu Yakası'nda ise yüzde 4'lük düşüşle 24 dolara indi.
#Satılık GayrimenkulJLL Türkiye’nin 2017 yılını kapsayan "Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü" raporuna göre, Türkiye genelindeki 401 alışveriş merkezinde yaklaşık 12,2 milyon metrekare ticari kiralanabilir alan bulunurken, inşaat halinde olan 44 AVM’nin ise 2020’nin sonuna kadar tamamlanması bekleniyor.
#JLL TürkiyeJLL Türkiye’nin 2017’nin ilk yarısını mercek altına alan ‘Yarıyıl Raporu’ yayınlandı. Rapora göre Ankara başta olmak üzere Anadolu’daki AVM’lerdeki ziyaretçi sayıları bir önceki yılın aynı dönemine göre İstanbul’daki AVM’lere göre daha hızlı arttı. Yeme-içme, hazır giyim ve kozmetik büyümeye devam etti, Kişi başına düşen perakende harcaması artışı ise sınırlı kaldı.
#PerakendeJLL Türkiye’nin ‘2016 Yıl Sonu Raporu’ yayınlandı. Rapora göre, sıkıntılı geçen 2016 yılını en az hasarla kapatan perakende kolları yeme-içme sektörü ve kozmetik oldu. JLL’nin çalışmasına göre perakende caddelerinde Nişantaşı, geçtiğimiz yılı en az hasarla atlatan bölge olarak tespit edilirken, ofis pazarının yıldızları Maslak, Kağıthane ve Ataşehir olarak belirlendi. JLL Türkiye Ülke Başkanı Avi Alkaş, “2017’nin kolay geçeceğini söylemek zor; ancak ülkemizin geleceğine güveniyoruz. Umudumuzu korumak için sektörde başarının anahtarı olan şeffaflık konusunda daha çok çaba göstermemiz gerekiyor” dedi.
#JLL TürkiyeJLL, 2016’nın üçüncü çeyrek rakamlarını içeren ‘Türkiye’nin Makroekonomik ve Gayrimenkul Piyasası Verileri’ analizini yayınladı. Analizlere göre 2015 yılı sonunda her bin kişi başına 140 metrekare kiralanabilir alan olarak ölçülen Türkiye’nin perakende yoğunluğu, 2016’nın üçüncü çeyreği itibariyle yükseliş göstererek 142 metrekare düzeyine çıktı.
#Türkiye’Nin MakroekonomikTürkiye’de filo kiralama liderliğini elinde tutan ve Formula 1’in yapıldığı İstanbul Parkı kiralamasıyla ön plana çıkan İntercity, şimdi de İstanbul Park içinde kurduğu Türkiye’nin en büyük oto pazarıyla bir ilke daha imza atmaya hazırlanıyor.
#İPOP Satış Pazarlama Direktörü Cevat KabataşİSTANBUL ofis pazarı hızla büyüyor. 3.8 milyon metrekare olan kiralanabilir alan büyüklüğünün 3 yılda 6.5 milyonu bulması bekleniyor. Ofis projeleri Avrupa yakasında Levent, Maslak, Şişli, Kağıthane, Anadolu yakasında ise Ümraniye, Ataşehir ve Kartal’da yoğunlaşıyor.