Güncelleme Tarihi:
JLL Türkiye tarafından yayınlanan ‘Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü Araştırma Raporu’na göre, e-ticaretin ivme kazandırdığı lojistik sektöründeki kiralama işlem hacmi 2020 sonu itibarıyla 300 bin metrekare seviyesini aşarak önceki yılı üçe katladı. Salgında hızla büyüyen e-ticaret sektörünün etkisiyle, lojistik depoların dayanıklı varlık sınıfı olarak öne çıktığı ve uzun vadeli yatırımlar için yatırımcı ilgisini çektiği gözleniyor. Bu yıl e-ticarette büyümenin sürmesi beklenirken, bu durumun depolama ve lojistik merkezi ihtiyacına olan talebi artıracağı ve geliştiricilerin bu alana yoğunlaşacağı öngörülüyor. İnşaat halindeki arzın sınırlı olması nedeniyle kira fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı söz konusu olabileceği belirtilirken, e-ticaretin hitap ettiği müşteri tabanının genişlemesi ile kent lojistiğine yönelik dönüşümlerin ivme kazanabileceği öngörülüyor.
HARCAMA 2 KAT ARTTI
Rapora göre, Türkiye’deki toplam AVM sayısı 447 olarak görünürken, toplam kiralanabilir alan 13.6 milyon metrekareye yaklaştı. AVM’lerde harcama ve ziyaret tutumlarında ciddi bir değişim yaşandı. Tüketicilerin sadece doğrudan ihtiyacı karşılamak üzere alışveriş merkezlerine gittiği görülürken, 2020’nin ikinci yarısında kişi başına düşen harcama önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse iki katına çıktı. Perakendeciler, salgın nedeniyle ciddi oranda gerileyen ciro düzeylerini 2021 sonuna kadar, salgın öncesi döneme çıkarmaya odaklandı.
BAHÇELİ OFİSLER
Evden ve uzaktan çalışmanın salgın sonrası yeni çalışma modelleri haline geleceği düşünülürken, çok sayıda şirket, merkez ofislerini küçültmeye odaklandı. Salgının yanı sıra yıl içerisinde yaşanan depremlerin ardından açılabilir pencereli, modern havalandırma sistemleri olan ve teras, bahçe gibi açık hava bileşenleri mevcut yeni inşa edilen A sınıfı ofis binaları, yoğun talep görmeye başladı. Uzaktan çalışmanın yeni normal haline gelmesiyle, uydu ofis konseptinin bu yıl, özellikle hazır ofislerde hayata geçirilmesi bekleniyor. Rapora göre İstanbul’daki A sınıfı ofis arzı 5.6 milyon metrekareye ulaşırken, inşaat halindeki yeni projelerin büyük kısmına, İstanbul Finans Merkezi’nin de etkisiyle, Anadolu yakası ev sahipliği yapıyor. Yılın son çeyreğindeki kiralama işlemlerinde, merkezi iş alanı 13 bin metrekareyle öne çıkan alt pazar olarak görünürken, bu alandaki A sınıfı boşluk oranı yüzde 17.4 seviyesine geriledi.