Ticaret Bakanlığı, emlak ilanlarında yeni bir dönem başlatarak ‘Doğrulanmış İlan Düzenlemesi’ni 15 Eylül’de hayata geçiriyor. Bu sayede artık yetki belgeli emlakçılar ilan girişi yapabilecek, iki farklı platforma konan ilanlar arasında link verilerek alıcılar bilgilendirilecek. Peki bu uygulama ile emlakçılar ile ev sahipleri nelere dikkat etmeli? Bu düzenlemeyi dikkate almayan ev sahipleri ve emlakçıları bekleyen cezalar var mı? Yeni uygulama ile kiralık veya satılık konut fiyatları kontrol altına alınabilir mi? Aynı uygulama otomotiv sektöründe de geçerli olacak mı? İşte ‘Doğrulanmış İlan Düzenlemesi’ne yönelik tüm detaylar...
#EmlakAnkara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş "e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek aşırı artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahalelerde bulunulabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak" dedi.
#KiraCumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz yıl sonuna kadar e-Devlet üzerinden kira kontratı yapılabileceğini açıkladı. Yeni sistemle kira sözleşmeleri dijital ortamda düzenlenip kaydedilecek. Peki bu uygulama nasıl avantajlar sağlayacak? Her iki taraf nelere dikkat etmeli? Kira ücretleri kontrol altına alınabilir mi? Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa ile mercek altına aldık.
#Kira SözleşmesiKira artışında yüzde 25’lik sınırın kaldırılmasıyla beraber yaşanacak sürece ilişkin öngörü ve beklentilerini paylaşan Ankara Üniversitesi (AÜ) Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, “Bugünden itibaren kiralık konut pazarının canlanabileceği öngörülmekte. Kira geliri yetersiz bulunması nedeniyle boşta tutulan konutların kiraya verilmesi ile birlikte kira fiyatlarında düşüş olabileceği tahmin edilmektedir” değerlendirmesinde bulundu. Ankara’ya ilişkin tahminlerini de paylaşan Prof. Dr. Tanrıvermiş, özetle şunları söyledi:
#Ekin Hazal DOĞRUYUSEVERKiraya yüzde 25 zam sınırı 10 gün sonra sona eriyor. Zam sınırının kaldırılmasının kira sorununu çözmeyeceğini dile getiren sektör temsilcileri, 3 önemli öneride bulundu: 1. Ev sahipliği oranını artıracak adımlar atılmalı. 2. Erişilebilir fiyatlı konut ve sosyal kiralık konut için kamu arsalarında özel sektörle işbirliği yapılmalı. 3. Kiralık konut arzı için bireysel yatırımcının önü açılmalı.
#KiracıTürkiye’den ev alan yabancı sayısı düşerken, Türkiye’deki yatırımcılar da rotayı yurtdışına çevirdi. Yerli konut yatırımcısının yurtdışı gayrimenkul yatırımlarının bu yıl 3 milyar doları aşacağını söyleyen KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, “Türkiye’ye gelen yabancı gayrimenkul yatırımları ise 2 milyar doların altına gerileyecek. Sektör tarihinden ilk kez bu yıl cari açık verecek” dedi.
#GayrimenkulSahte ilanla dolandırıcılığı engellemek için alınan önlemler yarıda kaldı. İlan girişinde ‘kimlik doğrulama zorunluluğu’ kasım ayında devreye girse de, emlakçıların yetki belgesini ve ilgili mülkü pazarlamak için aldığı yetkilendirme belgesini doğrulatacağı ikinci aşamaya henüz geçilmedi. Sitelerde hâlâ kaçak emlakçı ve sahte ilanlar olduğunu belirten sektör temsilcileri, tüketicinin korunması için ikinci adımın atılması gerektiğini söyledi.
#Sahte İlanUygulanan politikaların uluslararası normlara uygun olduğunu ve kapsamlı yapısal reformları içerdiğini belirten Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Yazın enflasyon 20-25 puan düşer. Para politikası gecikmeli çalışıyor. Hepsi sabır, kararlılık işi. Onun için kafamda zerre kadar tereddüt yok. Vatandaşın da sonuç aldıkça inancı pekişecek” dedi.
#Mehmet ŞimşekHazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, CNN Türk'te Gece Görüşü programında Hürriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Hande Fırat ve Milliyet Gazetesi Yazarı Zafer Şahin'in gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Bakan Şimşek, "Türkiye'nin şu anda kaynağa ulaşımda sorunu yok. Enflasyon ücret ayarlamaları olsun fiyat ayarlamaları yıl başında yoğunlaşıyor bu sebeple enflasyon beklentilerin biraz üzerinde çıktı. Seçim sonrası 4 yıllık siyasi belirsizliğin azaldığı güçlü bir istikrarın olduğu bir ortama geçiş yapacağız" dedi.
#Mehmet Şimşek'TÜRK Escobar' olarak bilinen Ürfi Çetinkaya'nın yönettiği suç örgütüne yönelik yapılan operasyonda ele geçirilenler emniyet müdürlüğünde sergilendi. Ele geçirilenler arasında çok sayıda silah ile altın seti olduğu görüldü. Yaklaşık 20 milyar TL değerindeki mal varlığına tedbir konulduğu açıklandı.
#Türk Escobar Ürfi Çetinkaya'TÜRK Escobar' olarak bilinen Ürfi Çetinkaya'nın yönettiği suç örgütüne yönelik yapılan operasyonda yaklaşık 20 milyar TL değerindeki mal varlığına tedbir konulurken ele geçirilenler emniyet müdürlüğünde sergilendi. Ele geçirilenler arasında çok sayıda silah ile altın seti olduğu görüldü.
#İSTANBULHazine ve Maliye Bakanlığı’nın kira gelirlerinin doğru tespiti için kiracılardan bilgi toplamaya yönelik projesi ilk meyvelerini vermeye başladı. İlk etapta 5 bin ev sahibinin geçmiş döneme yönelik beyanname verdiği öğrenildi. 2023 yılına ilişkin kira gelirlerinin beyanı ise 1 Mart 2024 tarihinde başlayacak, 1 Nisan’da süre bitecek.
#Ev SahibiTürkiye’de konut sahibi olmak isteyenler ve uygun fiyatla kirada oturmak isteyenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Kredi faizlerindeki yükseklik konuta olan talebi düşürürken bir de kiralara getirilen yüzde 25’lik artış sınırı yatırımcıyı gayrimenkulden uzaklaştırıyor. Önümüzdeki dönem için konuta verilmesi planlanan uygun faizli kredi ve Temmuz ayından itibaren yürürlükten kalkacak olan kira artış sınırını uzmanlar değerlendirdi.
#KonutHazine ve Maliye Bakanlığı, doğru beyan edilmeyen ve vergi kaybına neden olan kira gelirlerinin peşine düşerek, konutları analize başladı. Pek çok kiracıya belirli gün ve saat verilerek gerçek kira bedelleriyle ilgili görüşme mektupları gönderildi. Çalışmalar hâlâ devam ediyor. Peki bu uygulamayla tam olarak amaçlanan nedir? Kira artışlarının kontrol altına alınmasını sağlayabilir mi? Uygulamayı ciddiye almayan ev sahipleri ve kiracılar hangi cezalarla karşılaşabilir? Uzmanlarla tüm bu sorulara cevap aradık.
#EmlakKültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan "Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik" yürürlüğe girdi. Yönetmelikle beraber konutunu günlük veya haftalık olarak kısa süreli kiraya vermek isteyenlerin bazı kriterlere uyarak izin belgesi alması gerekiyor. İzin belgesi için binada bulunan diğer kat maliklerinin onayı da şart. Belge olmayan kiralama yapanları ise 1 milyon TL'ye varan cezalar bekliyor. Uzmanlar bu yönetmelik ile kısa süreli kiralama belgesi alamayanların evlerini kiralık olarak ilana çıkaracağı, bunun da kiralık arzını arttıracağı görüşünde. Bu durum kiralık fiyatlarında esnemeye sebep olabilir.
#KonutSavunma Büro ve Destek Hizmetleri Sendikası (SAVDES-SEN) Genel Başkanı Tuncay Cengiz, kamu çalışanları arasında gelir adaletinin sağlanması çağrısında bulunarak bazı öneriler sıraladı. Taleplerinin torba yasa kapsamına dahil edilerek çözümlenmesini beklediklerini ifade eden Cengiz şunları kaydetti:
#SAVDES-SENKira fiyatlarının yükselmesinin ardından kiracı olduğu evi, başkalarına günlük kiraya verip, kazanç elde edenlere 100 bin lira ceza kesilecek. 1 Ocak'tan itibaren uygulanacak yasayla; kiraladığı konutu günlük kiraya verenler ile izin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenlere de aynı ceza uygulanacak. Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, "her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek. İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her defasında 100 günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen ilk sözleşme tarihinden itibaren 1 yıl içinde aynı konutu 4 defadan fazla kiraya verenler hakkında 1 milyon lira idari para cezası verilecek" dedi.
#Günlük KiralıkKira fiyatlarının yükselmesinin ardından kiracı olduğu evi, başkalarına günlük kiraya verip, kazanç elde edenlere 100 bin lira ceza kesilecek. 1 Ocak'tan itibaren uygulanacak yasayla; kiraladığı konutu günlük kiraya verenler ile izin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenlere de aynı ceza uygulanacak. Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, "her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek. İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her defasında 100 günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen ilk sözleşme tarihinden itibaren 1 yıl içinde aynı konutu 4 defadan fazla kiraya verenler hakkında 1 milyon lira idari para cezası verilecek" dedi.
#Kiralık Daireİlan sitelerine gelen düzenleme sonrası sahte ilanlar silinmeye başlandı. Sektörün en çok bilinen üç ilan sitesinde dahi ‘satılık konut’ kategorisindeki düşüş 15 bini buldu. Yine bu sitelerdeki tüm emlak ilanları ve kiralıklarla düşüşün 25 bini aştığı belirtiliyor. Sektör temsilcileri düzenleme ve denetimlerle yanıltıcı ilanların sona ereceğini, dolandırıcılıkların önüne geçileceğini dile getirirken, sahte ilanların sosyal medya platformlarına kayabileceği uyarısında bulunuyor.
#GayrimenkulYılın son enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan enflasyon tahminlerini güncelledi. Buna göre enflasyon oranı OVP ile paralel şekilde yıl sonunda yüzde 65, 2024 sonunda ise yüzde 36 olarak hedeflendi. Erkan, “Görevimiz enflasyonun tek haneye inmesi. Konut fiyatlarındaki düşüş ve kira artışlarında öngörülen yavaşlamanın enflasyona yansıması zaman alacak. Bunun temelinde, hizmet enflasyonundaki atalet bulunuyor” dedi.
#Merkez BankasıRusya-Ukrayna savaşı sonrası yabancı göçünün zirve yaptığı, 200 bin yerleşik yabancının yaşadığı Antalya’da kayıt dışı ticari faaliyet sorunu başta turizm olmak üzeri onlarca sektörü etkisi altına almaya devam ediyor.
#AirbnbTürkiye’nin en önemli turizm merkezi Antalya’da turizmciler, “Yabancı turiste kayıtdışı olarak kiraya verilen evler denetlensin” çağrısında bulundu. Vali Ersin Yazıcı, “Hem emniyet teşkilatına hem de vergi dairesine talimat verdim. İhbar olursa denetimi nokta atışı yaparız” dedi.
#Ersin Yazıcı‘Boş evlere vergi gelecek’ beklentisi ev sahiplerini tedirgin etti. Hem vergi ödemek istemeyen hem de kiralamaya sıcak bakmayanların evlerini satışa çıkaracağını belirten sektör temsilcileri, evi dolu göstermek isteyenlerin sahte sözleşmeler yapabileceği konusunda uyarıda bulundu.
#Boş EvSon iki yılda milyonlarca kişinin ortak sorunu kiralar oldu. Yeni ev arayan bütçesine göre seçenek bulamaz hale gelirken, kiracılar zam ve tahliye baskısıyla uğraşmak zorunda kaldı. Kamu, kiracıları korumak için geçen yıl kira artışına yüzde 25 sınırı getirdi, bu yıl da süreyi uzattı. Ancak sınırlama sorunu çözmediği gibi ev sahibi-kiracı anlaşmazlıklarının daha fazla artmasına neden oldu. Peki kira krizi nasıl aşılacak? Bu soruyu inşaat sektörünün öncü üç sivil toplum kuruluşunun başkanına sorduk. Kiralık sosyal konut modeli, ev sahipliğinin artması için kamu-özel sektör işbirliği ile ucuz konut üretimi ve faiz indirimi, boş konut vergisi getirilmesi, çalışanlar için yurt gibi paylaşımlı ev projeleri geliştirilmesi öne çıkan başlıklar oldu.
#Kira