Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzayda yapacağı 13 deneyin 4'üne kadın eli değdi. Deneylerde, Yıldız Teknik Üniversitesi'nden 2 kadın bilim insanın çalışması yer aldı. Bir çalışmada uzayda bitkiler üzerine gen aktarımının yapılıp yapılmayacağı test edilirken, diğerinde ise Türkiye'nin Antarktika bölgesindeki istasyonundan toplanan mikroalglerin üretimi ilk kez uzayda deneniyor.
#UzayTürkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzayda yapacağı 13 deneyin 4'üne kadın eli değdi. Deneylerde, Yıldız Teknik Üniversitesi'nden 2 kadın bilim insanın çalışması yer aldı. Bir çalışmada uzayda bitkiler üzerine gen aktarımının yapılıp yapılmayacağı test edilirken, diğerinde ise Türkiye'nin Antarktika bölgesindeki istasyonundan toplanan mikroalglerin üretimi ilk kez uzayda deneniyor.
#Alper Gezeravcı2023’te bilim ve teknoloji alanında birçok gelişmeye tanık olduk. Yapay zekâyı her zamankinden çok konuştuk. Kimi gelişmeler distopik bilimkurgu filmlerini aratmadı. Belki bu yıl da uzaya turistik gezi yapacağız ama doğaya verdiğimiz hasarın önüne bir türlü geçemiyoruz. Bilim insanlarından geçen yılı değerlendirmelerini ve 2024’e dair öngörülerini bizimle paylaşmalarını istedik.
#Hazan Aköz IşıkTürkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, 17 Ocak’ta başlayacak yolculuk için karantinaya girdi. Uzay yolculuğuna hazırlığın son aşaması olan karantina sürecinin başladığını sosyal medya hesabından duyuran Gezeravcı, İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlardan oluşan ekiple birlikte uzayda 14 gün kalacak ve 13 farklı deneyi gerçekleştirecek.
#Alper GezeravcıAntalya'da, 2020 yılında Nobel ödülü alan CRISPR/Cas9 teknolojisinden yola çıkan Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM) Ziraat Yüksek Mühendisi Kübra Yıldız, domatesin genetiğinde hastalıklara yol açan kısımları mutasyonla değiştirip hem dayanıklı hem de daha verimli hale getirdi.
#CRISPR/Cas9Teknoloji ve bilim dünyası hareketli günleri geride bıraktı. Prof. Dr. Mete Atatüre, Cambridge Üniversitesi Fizik Bölümü Başkanı oldu. Bitcoin’in mucidi Satoshi uzun bir süre sonra tekrar ortaya çıktı. İnsanlığın yapay zekâyla sınavıysa sürüyor.
#Umut Fırat EroğluStalingrad Savaşı'nda binlerce askerin hayatını kurtaran 'faj terapisi' geleceğin tedavisi olabilir. Bilim insanları bakterileri enfekte eden virüsün antibiyotik direnci ve kanser tedavisinde umut olacağını düşünüyor...
#BakteriyofajGenleriniz çalınsa ne yaparsınız? Her gün etrafa avuç dolusu saçtığımız bir şeyi kim neden çalmak istesin diye düşünebilirsiniz. Evet, sade bir vatandaşsanız kimse sizin genlerinize göz dikmez. Ancak gün gelir de ünlü ya da zengin olursanız işler değişebilir. Hakkınızda mahrem bilgileri öğrenmeye can atan ‘genetik paparazziler’ veya size özel silah geliştirmek isteyen ‘gizli servis’ler DNA’nızı ele geçirmek için beklenmedik yollara başvurabilir!
#Umut Fırat EroğluGeçenlerde DNA’nın tamamen çözüldüğünü okurken bir an dejavu yaşadığımı sandım. 20 yıl önce de aynı müjdeyi almamış mıydık? Ancak uzmanlar artık elimizde kusursuz bir deşifre olduğunu söylüyor. Yani kanser dahil birçok hastalığı tedavi etmeye daha yakınız.
#Umut Fırat EroğluBu yıl 20’ncisi düzenlenen gastronomi buluşması Madrid Fusión, İspanyol mutfağının gelişimi için bir mihenk taşı. Ülkedeki yeme içme dünyasının mutfaklarını tanıtmak için nasıl tek yürek olabildiğini görmekse bence bu etkinlikle ilgili en önemli detay. Kimse kimsenin kuyusunu kazmıyor, başarısını görmezden gelmiyor, bilgiyi saklamıyor, ustaya saygıyı ihmal etmiyor. Hemen her konuşmayı dinlediğim 2022 buluşmasından çıkarabileceğimiz çok fazla ders var...
#Madrid Fusión‘Ekmeğe fısıldayan kadın’ olarak da anılan Tohum Platformu Kurucusu Mine Ataman ile iklim krizi, salgınlar ile birlikte artık daha pahalı ve riskli bir sektöre dönüşen tarımın geleceğini konuştuk. Ataman, üretim sıkıntısı nedeniyle gerçek besinlerin sadece zenginlerin sofrasında yer alacağı, yoksulların ise yapay gıdalarla besleneceği bir dönemin başladığına dikkat çekti. Doyumsuz modern insanın mutlu topraklarda, kendi cennetini yaratmasından söz edildiğini belirten Ataman, “Bilim her alanda gelişiyor koku transferi, duygu aktarımı şu anda bir gözlük mesafesinde. Gerçek hayatta sahip olamadığımız sofralar, antik zaman bitkileri hepsi sanal bahçelerde deneyimlememizi ve satın alınmayı bekliyor” dedi.
#BursaKafadanbacaklılar familyasının ahtapot, kalamar gibi üyelerini yakından tanıyoruz. Ama ailenin bir üyesi var ki bilim insanlarına göre zekayı anlamanın sırrını onlar saklıyor. Mürekkep balıklarının büyüleyici dünyasına hoş geldiniz...
#Mürekkep BalığıABD’nin Afganistan özel temsilcisi Zalmay Halilzad’in El Cezire’ye verdiği mülakatı izlerken (pazar gecesi) insan düşünmeden edemiyor: Afganistan’da hem de 20 yıldır asker bulunduran ABD ve koalisyon güçlerinin, etnik ve mezhepsel olarak bölünmüşlük içindeki ülkede ulusal bütünlüğü, huzuru ve barışı sağlayamadığı gibi, şimdi de ülkeyi terk etmek zorunda kaldığı bir gerçek!
#YazarTartışmalı CRISPR teknolojisi kes-kopyala-yapıştır yöntemiyle her tür genin modifiye edilmesine imkân sağlıyor. Tekniği geliştiren, Nobel ödüllü Jennifer Doudna’nın biyografisini yazan Walter Isaacson çekinceleri olduğunu anlatıp Prometheus benzetmesiyle başlıktaki soruyu soruyor...
#YazarAzospermi yani tahlillerde ölü ya da canlı sperm hücresi çıkmaması, toplumda her 100 erkekten birinde rastlanabilen bir durumdur. Baba olmaya niyetlenmiş ama bunu başaramamış erkeklerin ise yüzde 10-15’inde görülür. Bunların şanslı bir bölümü uygun tedavi ile doğal yolla sperm çıkışına kavuşsalar da büyük kısmı mikroTESE ameliyatı ile testislerde sperm aranmasına aday kalmaktadır.
#AzoospermikSon dakika haberi... İsrailli bilim insanları, CRISPR Cas-9 adı verilen gen düzeltme tekniğini kullanarak, farelerdeki kanserli hücreleri yok etmeyi başardı. Araştırmayı yürüten bilim insanı Prof. Dan Peer, "Bu, CRISPR gen düzeltme sisteminin bir hayvandaki kanseri tedavi etmek için etkin olarak kullanılabildiğini kanıtlayan dünyadaki ilk çalışma" ifadesini kullandı. Dr. Peer, bu tekniğin insanlar üzerinde ne zaman kullanılabileceğini de söyledi.
#Kanser