Uzaya yolculukta geri sayım: Türk astronot karantinada
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, 17 Ocak’ta başlayacak yolculuk için karantinaya girdi. Uzay yolculuğuna hazırlığın son aşaması olan karantina sürecinin başladığını sosyal medya hesabından duyuran Gezeravcı, İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlardan oluşan ekiple birlikte uzayda 14 gün kalacak ve 13 farklı deneyi gerçekleştirecek.
Türkiye’nin Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’ için geri sayım başladı. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) bilimsel araştırmalar yapmak için görevlendirilen Alper Gezeravcı, yolculuk için eğitimlerine ABD’nin Teksas eyaletinde nisan ayında başlamıştı. Geçtiğimiz aralık ayında uzay aracı eğitimlerini başarıyla tamamlayan Gezeravcı’nın 17 Ocak’ta uzay yolculuğuna başlaması planlanıyor. 14 gün sürecek yolculukta 13 farklı bilimsel deneye imza atacak olan Gezeravcı, sosyal medya hesabından 3 Ocak’ta yaptığı paylaşımda operasyonel sürecin aşamalarından biri olan karantinanın da başladığını duyurdu.
Geçtiğimiz aralık ayında uzay aracı eğitimlerini başarıyla tamamlayan Gezeravcı’nın 17 Ocak’ta uzay yolculuğuna başlaması planlanıyor.
Ax-3 mürettebatı, Crew Dragon aracı ile Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaşacak.
MEB’DEN SEÇİLEN TEK DENEY
Gezeravcı’nın biyoloji, tıp, malzeme bilimi ve genetik gibi alanlarda gerçekleştireceği 13 deneyin arasında Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin hazırladığı ‘Propolisin Anti Bakteriyel Etkisi (PRANET)’ isimli deney de olacak. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan (MEB) seçilen tek deney olan PRANET ile çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve arılar tarafından üretilen propolis maddesinin koruyucu özelliği uzayda test edilecek. Ayrıca propolisin bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak.
YENİ TEDAVİLER ARAŞTIRILACAK
Ankara Üniversitesi tarafından hazırlanan ‘METABOLOM’ deneyinde de uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri araştırılacak ve bu etkilerin azaltılmasına yönelik olarak astronot Gezeravcı’nın metabolizmasında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimsal değişimler raporlanacak. Bu çalışmayla ayrıca dünyada var olan hastalıklar için yeni tedavilerin ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesi hedefleniyor.
KARBONDİOKSİT OKSİJENE ÇEVRİLECEK
Uzayda yapılacak 13 deneyden biri olan ‘UzMAn’, Boğaziçi Üniversitesi tarafından hazırlandı. Bu deneyde uzaydaki karbondioksitin oksijene çevrilmesi amaçlanıyor. Proje ile dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin gerçekleştirilmesi, metabolik değişikliklerinin incelenmesi, karbondioksit yakalama performanslarının ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi hedefleniyor.
Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından hazırlanan ve 13 deney arasına giren ‘ALGALSPACE’ projesinde ise kolay yetiştirilebilen ve besin içeriğince zengin olan mikroalgler, uzay yolcuları için gıda olarak kullanılabilecek.
UÇUŞ NASIL OLACAK?
Ax-3 (Axiom Mission 3) mürettebatı, ABD ve İspanya’yı temsilen misyon lideri Michael López-Alegría, Türkiye’den Alper Gezeravcı, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt’tan oluşuyor. Yaklaşık 14 gün sürmesi beklenen uçuş, Axiom Space tarafından gerçekleştirilecek ve bir Crew Dragon uzay aracı kullanılacak. Uzay aracı Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nde bulunan Fırlatma Kompleksi 39A’dan kalkarak Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaşacak. Görev tamamlandığında ise okyanusa düşecek.
9 OCAK’TA GİDECEKTİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 9 Ocak’ta gerçekleştirilmesi planlanan Ax3 misyonunun, olumsuz hava koşulları ve SpaceX planlamalarındaki değişiklik nedeniyle 17 Ocak 2024’e ertelendiğini açıklamıştı.
HANGİ DENEYLER YAPILACAK
1- Uzay İçin yeni Alaşımlar (UYNA) - TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM)
2- Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi (gMETAL) - TÜBİTAK MAM
3- Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri (UzMAn) - Boğaziçi Üniversitesi
4- Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması (EXTREMOPHYTE) - Ege Üniversitesi
5- Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom / Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması (METABOLOM) - Ankara Üniversitesi
6- Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi (MİYELOİD) - Hacettepe Üniversitesi
7- Mikroyerçekimi İlişkili Genetik Bilim Misyonu (MESSAGE) - Üsküdar Üniversitesi
8- Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması (ALGALSPACE) - Yıldız Teknik Üniversitesi
9- Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması (CRISPR – GEM) - Yıldız Teknik Üniversitesi
10- Propolisin Anti bakteriyel Etkisi (PRANET) - Muş Bilim ve Sanat Merkezi
11- Uzayda Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması (VOKALKORD) - Haliç Üniversitesi
12- Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zeka Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması - (OKSİJEN SATURASYONU) - Nişantaşı Üniversitesi
13) Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması (MİYOKA) - TÜBİTAK UZAY
ALPER GEZERAVCI KİMDİR?
Hava Harp Okulu’ndan elektronik mühendisi olarak mezun olan Alper Gezeravcı, daha sonra ABD Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde harekât araştırması bölümünde yüksek lisans yaptı. Alper Gezeravcı, 21 yıl boyunca Hava Kuvvetleri’nde önemli görevlerde bulundu.