Boeing 787 yumuşak uçacak

Testleri Boeing 777 uçağında gerçekleştirilen hassas oto-pilot, türbülans sırasında uçağın yukarı-aşağı, sağa-sola yaptığı ani hareketlere karşılık çok hızlı küçük kumandalar vererek uçağı kontrol altında tutuyor. Sarsıntılar normal yolcu uçaklarına göre yüzde 50 oranında azaltılarak "yumuşak uçuş" sağlanıyor. Boeing bu sistemle "uçak tutması" olarak da bilinen hareket hastalığını önlemeyi hedefliyor.

Boeing’in geliştirdiği sistemde, uçağın farklı kumanda noktalarında sekiz adet özel algılayıcı bulunuyor. Uçağı ani olarak yukarı kaldıran veya aşağı bastıran hava hareketleri yani türbülans oluştuğunda sistem anında devreye giriyor. Türbülansın etkilerinin tam tersi kumanda veriliyor. Uçak rotasında tutuluyor. Verilen yumuşak kumandalar sayesinde böylece yolcunun kabinde fazla sarsılmadan, türbülansın etkilerini en az hissederek uçmasını sağlıyor.

TESTLER BAŞARILI

Boeing Ürün Pazarlama Müdürü Samir Belyamani, 777’de yapılan testlerin başarısına dikkat çekerek, sistemin geliştirilip gelecekte imal edilecek tüm uçaklarda kullanılacağını söyledi.

Avrupalı imalatçı Airbus da benzer bir sistem üzerinde çalışıyor. "Sıfır türbülans" adı verilen sistemde, türbülansın önceden tespit edilerek önlem alınması hedefleniyor. Ancak uçaklarda kullanılan mevcut teknoloji yani radar ve diğer sistemler bazen türbülansları tespit edemiyor. Uzmanlar, gelecek 10 yılda yeni geliştirilecek sistemler ve farklı uçak tasarımları ile türbülans etkilerinin kabine hiç yansıtılmamasını hedefliyor.Tolga ÖZBEK cockpit@hurriyet.com.tr

Kanadı koptu ama birinci oldu

Bu yıl büyük heyecana sahne olan Air Race’te sezonun en çekişmeli yarışı geçen hafta İstanbul’da yapıldı. Yarışın galibi, bir önceki gün kanat ucu parçasının kopmasına rağmen uçağını yarışa yetiştiren Amerikalı pilot Mike Mangold oldu. Red Bull tarafından organize edilen Air Race, İstanbul Haliç’teki yarış alanında 1 milyon, televizyon yayınlarından da 140 ülkeden 400 milyon seyirci tarafından izlendi.

Air Race’ten bir gün önce Mike Mangold, ciddi bir talihsizlik yaşadı. Sıralama turları sırasında Mangold’un Edge 540 uçağının kompozit kanat ucu parçası koparak denize düştü. Tecrübeli pilot, sorunsuzca uçağını Atatürk Havalimanı’na getirirken dalgıç ve kurtarma ekipleri de Haliç’ten kanat parçasını bularak çıkardı.

Bundan sonra tüm ekiplerin teknisyenleri seferber oldu ve kopan parça elden geçirilerek yeniden kanada monte edildi. Sabaha kadar süren çalışmalarda Mike Mangold’un özel modifiye edilmiş, rakiplerinden yaklaşık saatte 12 km daha hızlı uçabilen Edge 540 uçağı yarışa yetiştirildi. Mangold yarışı iki saniye önde tamamlayarak birincilik kupasını havaya kaldırdı.

AIR RACE NOTLARI

Geçen yıl İstanbul ayağının birincisi Chambliss Kirby, bu sezon şeytanın ayağını İstanbul’da kırdı. Geçen yıl çok başarılı bir sezon geçirmesine rağmen Kirby bu yılki yarışlarda ilk üçe girmekte zorlanıyordu.

Yarışmacıların en büyük korkusu yarış alanındaki kuşlar oldu. Zaman zaman canlı yayın helikopteri yarış sahasında uçarak kuşları kovaladı.

Air Race sırasında paraşütçü krizi yaşandı. Yarışmayı anlatan spikerin gösteri yapan Türk Hava Kurumu (THK) paraşütçülerine yanlışlıkla Alman "Aruba Grubu" demesi sonrasında THK Genel Başkanı Yusuf Güngör protokolü terk etti. Hata daha sonra düzeltildi.

2008 havacılık zirvesi İstanbul’da

Bu yıl Kanada’nın Vancouver kentinde yapılan IATA (Uluslararası Havayolu Taşımacılığı Birliği) Zirvesi’nin, 2008’de 1-3 Haziran tarihleri arasında İstanbul’da yapılacağı resmen açıklandı. 260 havayolu şirketinin başkanlarının yanı sıra havacılık sektörünün devlerini ağırlayacak toplantı, Türk Hava Yolları (THY) tarafından organize edilecek.

THY Genel Müdürü Temel Kotil yaptığı konuşmada, "THY, kültürlerin kavşak noktası, Asya, Avrupa ve Ortadoğu’nun köprüsü İstanbul’da IATA’ya ev sahipliği yapmaktan onur duyacaktır" dedi. IATA Başkanı Giovanni Bisignani de, "Şimdiden, THY’nin mükemmel ev sahipliğinde İstanbul’daki zirveyi dört gözle bekliyoruz. İstanbul’da görüşmek üzere" diye konuştu.

İşte IATA toplantısında alınan kararlar:

Elektronik bilet uygulaması altyapının tamamlanması amacıyla beş ay ertelendi. Sektör bu uygulamayla yılda 10 milyar dolar tasarruf edecek.

Rotalar kısaltılacak. Geçen yıl 360 rota kısaltıldı, sadece yakıt tasarrufundan 662 milyon dolar sağlandı.

IATA, havalimanı ücretlerinin indirilmesi için çalışma hazırlıyor. Bunun sektöre maliyeti yıllık 1.9 milyar dolar.

Nafiz ALBAYRAK / KANADA

Sevim Madak Barcelona’da

Son üç yıldır THY Basın Müşavirliği’nde Basın İlişkileri Uzmanı olarak başarıyla görev yapan Sevim Sayım Madak, Barcelona Bürosu’na ’Ticari Şef’ olarak atandı. İspanya'daki görevine başlayan Madak, 12 yıldır THY'de çalışıyor.

HAREKET HASTALIĞI NEDİR?

Yapılan araştırmalar dünyada her yıl yaklaşık 2 milyon kişinin otomobil, deniz veya uçak tutması nedeniyle doktorlara başvurduğunu ortaya koyuyor. Türbülans birçok yolcuda uçuş korkusunu da tetikliyor.

Hareket hastalığının temelinde merkezi sinir sistemine iletilen bilgilerin, her zamanki uyumunun bozulması yatıyor. Yolcu, uçuş sırasında olmayan bir hareketi algılıyor, dengesini kaybettiğini zannediyor. Hastanın midesi bulanmaya başlıyor.

NE YAPMALI

Uzmanlar hareket hastalığına sahip yolcuların uçakta türbülansın biraz daha az hissedileceği orta bölümde oturmalarını tavsiye ediyor. Uçakta en fazla hareket kuyruk bölümünde meydana geliyor.

Yola çıkarken, mideyi rahatsız eden yiyeceklerden kaçının, uçuşta az yiyin. Kraker benzeri yiyecekler ve karbonlu içecekler midenizdeki bulantıyı azaltacaktır.

Uçuş sırasında başınızı sabit tutmaya çalışın.

Pencere kenarında oturuyorsanız, uzağa, ufuk çizgisine bakın.