Servis sorununa akademik rapor
Güncelleme Tarihi:
Gazi Üniversitesi, Ankara’daki C ve S plakalı servis araçları arasındaki soruna ilişkin inceleme ve araştırma raporu hazırladı. ABB’nin talebi üzerine hazırlanan raporda ‘C ve S plakalı araçlar arasında haksız rekabet olduğu’ tespiti yer aldı. Raporun görüşüldüğü UKOME’den de ‘S plakalı araçlara kendi ilçelerinden merkeze öğrenci ve personel götürüp getirme izni’ çıktı.
Gazi Üniversitesi Kent İçi Ulaşım Teknolojileri Erişebilirlik, Uygulama ve Araştırma Merkezi(KUTEM), Ankara’nın dış ilçelerinden merkeze sınır engeli nedeniyle öğrenci ve personel taşımada sıkıntı yaşayan S plakalı servis araçları ile kent geneline hizmet veren C plakalı servis araçlarının sorunlarına ilişkin detaylı bir inceleme ve araştırma raporu hazırladı. Rapor, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin(ABB) talebi üzerine hazırlandı. Ankara Umum Servis Aracı İşletmecileri Odası ile dış ilçelerdeki oda başkanlarıyla görüşerek görüş ile önerilerini alan KUTEM, Ankara’da servis hizmeti alan devlet okulları, özel okullar, kamu kurum ve kuruluşlarıyla da görüşmeler yaptı. Raporda servislerle ilgili öne çıkan tespitlerden bazıları şöyle oldu:
HAKSIZ REKABET OLUŞTURUYOR
*Çevre ilçelerdeki taşıyıcıların faaliyet alanlarının bulunduğu ilçe ile sınırlı tutulması, C plakalı araçların tüm Ankara ili sınırları içerisinde faaliyet gösterebilmesi rekabeti olumsuz yönde etkiliyor. *S plakalı araçların sadece kendi ilçe sınırları içerisinde çalışabiliyor, bu durum C plakalı araçlar lehine haksız rekabet oluşturuyor. *S plaka ile C plakalı servisler mevcut mevzuat kapsamında aynı kriterleri karşılamak zorunda kalıyor. *Ankara’daki tahditli (sınırlama) C plakalı servis araçları mevcut hizmetleri karşılamakta önemli ölçüde yetersiz kalıyor. Bu durum hizmet alanların yeterli nitelikte ve sayıda taşıyıcı bulmasında sıkıntılara yol açıyor.
S PLAKALI ARAÇLAR İŞSİZ KALABİLİR
*Servis sıkıntısının olduğu iller arasında Ankara, İzmir ve Konya’dan sonra üçüncü sırada. *S plaka ile ilgili Beypazarı, Nallıhan, Haymana ve Polatlı ilçelerinde tahdit var, diğer ilçelerde tahdit yok. Bu nedenle bazı ilçelerde araç sayıları yetersiz kalırken bazı ilçelerde de ihtiyaç fazlası araç bulunuyor. *Kahramankazan, Elmadağ ve Çubuk’ta servis araçlarına yoğun talep olabileceği ön görülüyor. *Kahramankazan’da sadece TUSAŞ’ta 200 civarında servis var. İlçede bulunan fabrika okul ve iş yerleri eklendiğinde 350 civarı servis aracı kullanılıyor. Buna karşılık Kahramankazan’da tescilli sadece 134 adet S plakalı servis aracı mevcut. *C plakalı araçlar S plakalı araçların çalıştığı iş yerlerindeki ihalelere katılıp ihaleyi kazanırsa S plakalı araçlar, ilçeler arası taşıma izni olmadıkları için işsiz kalabilir.
ARZ TALEP DENGESİ BOZULDU
* Pandemi sürecinde özel okullardaki öğrencilerin yaklaşık yüzde 30’u servis kullanmamakta veliler tarafından özel araçlarıyla taşınmakta. Bu duruma rağmen C plakalı servis araçlarının yapılan tespitlerde mevcut taşımacılık hizmetlerini karşılamakta yetersiz kaldığı anlaşılmakta. Bu nedenle arz talep dengesi bozuldu. *S plakalı servis araçlarına Büyükşehir sınırlarında çalışma izni verilmesi halinde ihtiyaç fazlası boş araçlar ihtiyaç olan bölgelere gidebileceğinden araç yetersizliği bakımından bozulan arz talep dengesi tekrar sağlanabilir. *Bazı ilçelerdeki S plakalı servis araçları fazla, bu araçlar atıl durumda bekliyor. Bazı ilçelerde arz fazlası, bazı ilçelerde de talep fazlası olduğu gözlemlendi.
EŞİT DÜZENLEME GETİRİLMELİ
*C plaka ile ilgili ABB en son 2018’de 150 araçlık arttırıma gitti. ABB C plaka ihalesi ile plaka satarak ihtiyacın karşılanması yoluna gidebilir ancak Bakanlar Kurulu kararına göre plaka bedellerinin yüzde 80’ininden ihaleye çıkmalı. Kredi faizlerinin yüksek olması hem de ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar nedeniyle bu plakalara yeterli sayıda katılımcı çıkmayacaktır. * Plaka satışına çıkılsa dahi C plakalı araçlar ile S plakalı araçların eşit şartlar ve koşullar altında rekabet edebileceği bir düzenleme getirilmeli.
RAPOR UKOME’DE GÖRÜŞÜLDÜ S’LERE ENGEL KALKTI
ABB’nin rapor talebinin çıkış noktasını ise Çubuk Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası’nın S plakalı servis araçlarının sınır engelini yargıya taşıyarak yürütmeyi durdurma kararı alması oluşturdu. Konu, rapor doğrultusunda cuma günü ABB Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) toplantısında görüşüldü. Dış ilçelerdeki S plakalı araçların sadece kendi ilçesinden personel veya öğrenciyi getirip götürebilmesini UKOME oy çokluğuyla kabul etti.
ANKARA’DA 8 BİN 708 SERVİS ARACI VAR
Ankara’da Akyurt, Ayaş, Balâ, Beypazarı, Çamlıdere, Çubuk, Elmadağ, Evren, Güdül, Haymana, Kahramankazan, Kalecik, Kızılcahamam, Nallıhan, Polatlı ve Şereflikoçhisar olmak üzere 16 ilçede bin 118’i tahsisli 379’u tahditli toplamda bin 497 toplam S plakalı servis aracı bulunuyor. Ankara’da 7 bin 211 de C plakalı servis aracı yer alıyor. Kentte C ve S toplam servis aracı sayısı 8 bin 708.
6 EYLÜL 2021
8 EYLÜL 2021
10 EYLÜL 2021
22 KASIM 2021
11 EYLÜL 2021
12 EYLÜL 2021
16 EYLÜL 2021
18 EYLÜL 2021
Hürriyet Ankara, dış ilçelerdeki ‘S plaka’ servisi araçlarının sınır engeline takılması konusunu, ‘SINIRA TAKILDI’, ‘SIKINTI BÜYÜK’, ‘SINIR ENGELİ MECLİS’TE’, ‘S’YE SINIR KALKIYOR’ manşetleriyle, C plakalı servislerle ilgili sıkıntıları da ‘C-400 SORUNU’, ‘D2 ÖNERİSİNE İTİRAZ GELDİ’, ‘SERVİS KRİZİ TIRMANIYOR’, ‘RİCA EDİYORUZ KONTAK KAPATIN’ manşetleriyle gündeme getirmişti.