Hava kirliliği: Görünmez katil... Nefesimiz tükenmeden (2)

Göğüs hastalıkları alanı dışında hava kirliliğinin insana, çevreye ve doğal yaşama etkisi ile yakından ilgilenen, Türk Toraks Derneği’nin (TTD) hava kirliliği görev grubu başkanı Nilüfer Aykaç Kongar soruyor: “Dünyada her yıl 7 milyon kişiyi öldüren bir sorun sizce önemsiz bir konu mudur?”

Kongar’ın açıkladığı TTD’nin 2018 raporu ‘Hava Kirliliği ve Akciğer Sağlığı’ Türkiye’deki hava kirliliğinin yol açtığı sağlık sorunlarının genel bir fotoğrafını çekiyor.

Türkiye’de gerçekleşen ölümlerin ilk üç nedeni dolaşım sistemi hastalıkları (kardiyovasküler hastalıklar), başta akciğer kanseri olmak üzere maligniteler ve solunum sistemi hastalıkları. Mortalite ile benzer biçimde hava kirliliğiyle ilişkili olan hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, astım, diyabet, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve serebrovasküler hastalıklar Türkiye’de sağlık birimlerine en fazla başvuruya yol açan hastalıklar.

Solunum sistemi hastalıkları ise 2014, 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla yüzde 12.7 (erkeklerde yüzde 16.5), yüzde 12.9 (erkeklerde yüzde 16.5) ve yüzde 12.7 (erkeklerde yüzde 16.1) oranlarıyla tüm organ sistemleri arasında en fazla hastane yatışına yol açmıştır. 

Yıllar içerisinde solunum sistemi hastalıklarının toplumsal yükü konusunda olumlu bir gelişme yaşanmadığını ilaç tüketim verilerinden de görmek mümkündür.

HAVA KİRLİLİĞİ VE İSTANBUL GERÇEĞİ

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün en kirli metropol kentleri arasında gösterdiği İstanbul’da ulusal kamu otoritesine göre hava kirliliği sorunu yaşanmıyor!

Göztepe’de partikül madde kirliliği sınır değerin 6 katına ulaşmışken, Şile ya da Silivri’de hava kirliliği yaşanmıyor. Bu nedenle kent ortalamasının kamuoyuna sunulması aslında kent nüfusunun yoğun olarak yaşadığı bölgelerdeki kirliliğin göz ardı edilmesine yol açıyor.

- İstanbul’daki başka bir araştırmada 2013–14 yıllarında 12.884.628 kişinin solunum sistemi hastalıkları nedeniyle sağlık kurumlarına başvurduğu, en sık başvurunun 0-14 yaş grubunda olduğu ve en sık tanının üst solunum yolu enfeksiyonu (%31.9) olduğu tespit edilmiş.

- Yapılan bir araştırmada Türkiye’de 2015’de 43.820 (%58.4’ü erkek), 2016’da 48.532 kişinin (%57.7’si erkek) solunum sistemi hastalıklarına bağlı öldüğü saptanmış. 2016 ılında kadın cinsiyetinde ve özellikle Güneydoğu illerinde solunum sistemi hastalıklarının ülke ortalamasının üzerinde mortaliteye yol açması bölgede yaşanan hava kirliliğinin bir yansıması olabilir. 

WHO, ivedilikle, konu hakkında Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne benzer ulus ötesi bir halk sağlığı yasası hazırlamalı ve ulus devletlerden parlamentolarında bu yasanın onaylanmasını istemelidir.

- 2015’de sadece Çankırı’da temiz hava solunabilmiş. Türkiye deneyimi, istasyonların ölçüm yapılan kentin tamamını örneklemeye uygun sayıda ve konumda olmadığına işaret etmektedir. Bu veri dikkate alınarak yapılan haritalama da 2016’da Türkiye’de sadece iki kentin (Artvin, Tunceli) ve iki istasyonun (Biga-Çanakkale, Doğankent-Adana) temiz hava solumasına izin verecek sınırlarda olduğu görülüyor.

SAĞLIK NEDİR?

- ‘KİŞİNİN ruhen, bedenen ve sosyal yönden tam bir iyilik hali’dir. Kalkınmayı sadece büyümek olarak algılayan indirgemeci bakış açısının bir yansıması olarak, gerek insan gerekse insansız doğa yaşadığımız uygarlıkta tükenmeye doğru evrilmiştir. Daha önemlisi “Ne pahasına kalkınma” ve “Kim için kalkınma” soruları gündemden düşürülmüştür.

GÜNÜN SÖZÜ

“CHP kendi sağından medet ummaktan vazgeçmelidir. Sağa değil sola bakmalıdır.”

(Çankaya Belediyesi eski Başkan Yardımcısı Yüksel Işık)

‘ÖNSEÇİMİ DOĞRU BULMAM’

CHP’de birçok örgüt ve aday adayı önseçim isterken Mersin aday adayı Serdal Kuyucuoğlu “Önseçimi kamuoyu önünde tartışmayı doğru bulmam. Aday adaylığı parti içi yarış ve mücadele alanı için kullanılmaz” dedi. Geçen dönem milletvekiliydi. Daha sonra Kılıçdaroğlu ile görüşerek belediye başkan adaylığı mücadelesi için ‘arazide’ yoğun bir çalışma başlatan İTÜ İnşaat Mühendisliği mezunu Kuyucuoğlu’nun ulaştırma yüksek lisansı var. Belediye yönetimi için proje ve planları şimdiden hazırladıklarını, toplumun her kesimine projelerini sunup destek istediklerini kaydederek “AKP ve MHP’nin ittifak yapıp yapmaması bizi ilgilendirmiyor. Mersin’de yüzde 65’lik bir hayır cephesi var. Biz o yüzde 65’e talibiz” diyor.

BİLİYOR MUSUNUZ? 

CHP’DE İKİ İLÇEDE ADAY BAŞVURUSU YOK

- BÜYÜKÇEKMECE ve Beylikdüzü’nde mevcut başkanların dışında belediye başkan aday adaylığı için başvuru olmaması dikkat çekti. 95 yaşındaki CHP’nin iç çekişmelerden ve rant hesaplarından dolayı aday çıkartamamasının ‘ne kadar acı’ bir durum olarak değerlendirildiğini...

- MALTEPE İBB imar Komisyonu üyesi Ömer Lütfü Somun’un; Maltepe Belediyesi Başkan Yardımcısı Ömer Ekşioğlu’nun; Kartal Belediye Başkan Yardımcısı Gökhan Yüksel’in ilçelerinde aday adaylıklarının konuşulduğunu...

- BEŞİKTAŞ’da 2 dönem başkanlık yapan, geçen dönem aday gösterilmeyen İsmail Ünal’ın 3. kez aday adaylığına soyunduğunu...

- 26 ve 27. dönemlerde milletvekili adayı olan eğitimci, işadamı Özgür Koçak’ın Beşiktaş için aday adaylığını açıklarken “Kazanırsam belediyeye tek başına yönetmem, Beşiktaş’ı Alper Ünlü ve Önay Alpogo ile yöneteceğimi açıklıyorum” dediğini...

- CHP Küçükçekmece’de eski il yöneticisi Oruç Oymak’ın ve Avcılar ilçe başkanı Erhan Bozan’ın adaylık başvurusunda bulunduklarını...

- MENEMEN’de iş insanı Serdar Aksoy’un aday adaylığı başvurusunu 1000 kişiyle birlikte davul-zurna eşliğinde yaptığını...

- CHP’li Dikili Belediye Başkanı Mustafa Tosun’un ‘Dikili’nin umudu Mustafa Tosun’ sloganları arasında adaylığını 2 bin kişinin önünde açıkladığını...

MESAJ PANOSU

- TÜRKİYE’nin ve Balkanlar’ın en büyük interaktif çocuk müzesi ‘Hasan Âli Yücel Çocuk Müzesi’ Edirne’de açıldı.

- GALATASARAY’da ArkeoPera Kitabevi’nde Cumartesi 17.00’de Nezih Başgelen, ‘Rumeli Demiryolu Hattı’ndan Marmaray-Metro Kazılarına: İstanbul Tarihi Yarımada’da Kentsel Arkeoloji’ sunumu yapacak. (www.arkeolojisanat.com)