Turani sergisi

10 Nisan’a kadar sürecek olan sergiyle ilgili Turani Hoca’yı telefonla aradım. Bir süredir rahatsız olduğu haberleri alıyordum. Hoca, zatürre başlangıcı atlatmış, evinde dinleniyor. Doktor kontrollerini de ihmal etmediğini söyledi. “Siz güçlüsünüz, bunu da yenersiniz” deyince, “Bakalım göreceğiz. Bir ara rahmetli Yaşar Kemal gibi olmuşum, nefes alıp vermekte zorlanmışım. Ama şimdi daha iyiyim” karşılığını verdi. Sergiye katılıp katılmayacağına dair net bir şey söylemedi. Doktorlar ise “Katılmazsanız iyi olur” demiş. Hocayı fazla yormamak için telefon konuşmasını kısa tuttum. Bu sergide de Turani’nin klasikleşmiş soyut ve soyut-figüratif çalışmalarının ağırlıkta olacağını düşünüyorum.
Turani ressam kimliği ile birlikte Türk resim sanatına düşünsel açıdan da önemli katkılar sağlamış bir isim. Güzel Sanatlar Sözlüğü, Dünya Sanat Tarihi ve Çağdaş Sanat Felsefesi onun en bilinen yazılı eserlerinden bazıları. İki kez aldığı devlet resim ödülünün yanısıra birçok ödüle layık görülmüş bu değerli ismin 2010’da açtığı bir sergi için hazırlanmış katalogta kaleme aldığı “Yaşamdan Notlar” yazısı onun dünya görüşünü anlayabilmemiz açısından önemli kesitler içeriyor. İşte bu notların son bölümünden bazı alıntıları sizlerle paylaşmak istedim. Söz Adnan Turani’de:
“...Dünyamızda yaşam için çok önemli birçok şeyin tadının kaçtığı ortada. Bu duruma paralel olarak endüstriyel teknolojili liberal ekonomi ile adeta robotlaşmış toplum bireylerinin oylarına dayanan yönetimlerin ortaya çıkardığı bu sonucun sorgulanması gerektiği de dikkati çeker durumda(...) Önümüzdeki yakın yılların tüm dünya ülkeleri için son derece önemli bir yaşam savaşı verme dönemi olacağı açık. Aslında dünyamızın geleceği hakkında neredeyse yüz yıldır çok karamsar görüş belirten bilim ve düşünür kişiler az değil(...) Sorun ve soru şu: Dünyanın ümitsiz durumunu yaratıp tadını kaçıranlar, insanlığa binlerce yıldır yaşama sevinci veren o yüce güzel sanatların tadını da kaçırdıklarını acaba akıl edebiliyorlar mı? Ve böyle olumsuz kirli bir dünya ortamında, bize binlerce yıldır yaşama sevinci veren gerçek sanatı da kirletme bir yana pislettiklerini düşünebiliyorlar mı?
Dolayısıyla insana yaşama sevinci vermeyen, sanatçı algısına, sanatın yüceltici değerlerine sırt çeviren Batı dünyasının acımasız kapitalist ekonomili sisteminde, sanatı dışlayanların sanatçı ilan edildiği, yüceltildiği, bizzat onların yazarlarının kitaplarında belgelenmekte. Bu durumun böyle devam edip etmeyeceği ya da ne şekilde devam edeceği ve sonuçları hususunda ise bir öngörü gündeme getirilmiyor. Yalnız 1913’te New York’ta ‘Acaba sanatsız bir sanat olamaz mı?’ diyen Marcel Duchamp’ın daha sonraları yaptığı bir başka açıklamada, ‘Endüstriyel ülkelerde artık eskisi gibi yüceltici bir sanat kalmayacak. Eğer aranırsa ancak endüstride fazla ilerleyememiş toplumlarda gerçek sanatın yapıldığı görülebilecektir’ demekteydi. Umarım, Duchamp haklı çıkmaz ve insanlık yaşama sevincinin kaynağı olan yüce sanatlara sırtını dönmez.”

ÇANAKKALE’DE SAĞLIK

Bu yıl Çanakkale Zaferi’nin 100. yılı ülke genelinde birçok etkinlikle kutlanacak. Bu kapsamda size Ankara’dan ilginç bir serginin haberini duyurmak istedim. Artık adı Ankara ile bütünleşmiş Güven Hastanesi’nin Çayyolu’nda hizmet verecek tesisleri için 19 Mart Perşembe günü açılış töreni düzenlenecek. “Güven Çayyolu Sağlık Kampüsü”nün açılışı nedeniyle özel koleksiyondan toplanmış bir sergi açılacak. Bu serginin özelliği, Çanakkale savaşları sırasında cephede ve cephe arkasında hizmet veren sağlık personeliyle ilgili olması. Sergi için PTT’de sınırlı sayıda pul da bastırılmış. Bu özel etkinliğin davetiyesinde serginin amacı şöyle dile getiriliyor:
“Çanakkale Savaşında milletimizin ve devletimizin sergilediği askeri yetenek ve kahramanlık çokça işlenen konulardandır. Bu acı savaş boyunca kahramanlığın başka bir türlüsünü de doktorlarımız, hemşirelerimiz, onlara yardımcı olan diğer sağlık personelimiz ve yardım gönüllülerimiz göstermiştir. Ne yazık ki kahramanlığın hikayesi anlatılırken onların hatırası bir nebze ihmal edilmiştir. Unutulmamalıdır ki, özünde silahlı bir mücadele olan savaşta, asıl amaçları insan sağlığını korumak ve sürdürmek, yaygın deyişle insanlara hayat vermek olan bu insanların rolü özellikle savaşın yaptığı tahribat içinde eşsizdir.”

KENTTE NE VAR?

“İkinci Doğa” çağdaş karma sergi-12 Nisan’a kadar (ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi), Gürbüz Doğan Ekşioğlu-21 Mart’ta açılacak (Platform A/Tarus AVM), Emre Lüle-Dinçer Güngörür-Demet Kaya Güngörür ve PassportArt karma sergi-20 Mart’ta açılacak (Galeri Soyut/Yıldızevler), Nezafet Özlütürk-21 Mart’ta açılacak (RC Art/Bilkent Center AVM), Tülin Koçkanlı Kuntsal-30 Mart’a kadar (Stillife/Yıldızevler).