Gerçeğe sanal uçuş

Tekerleklerin yere değmesine neredeyse bir mil vardı.

Kuleden iniş izni verilmişti ve ellerim ter içindeydi.

Şiddetli türbülansın içinde bir o yana bir bu yana sallanırken, ‘‘Şansa bak. Bu havalar da hep beni bulur’’ diye hayıflandım...

Pisti hala görememiştim. Tam pas geçmeye karar vermek üzereyken pist ışıkları birden karşıma çıkıverdi.

Teker koymak üzereydim. Heyecanlı bir uçuşun sonu yaklaşmıştı.

Avuçlarımdaki ter kurumuş, gözlerimdeki yorgunluk azalmıştı.

Aynı anda da arkamdan ‘‘Şekerim geç oldu. Yatsan iyi olacak. Yarın çocukları okula sen bırakacaksın’’ diyen eşimin sesini duydum.

Böyle bir hikaye o saatlerde kimbilir kaç evde yaşanıyordu.

SANAL PİLOTLAR

Gelişmiş uçuş simülatörlerinin evlerimizdeki ve hatta ofislerimizdeki bilgisayar programları arasında vazgeçilmezler listesine girmesiyle 'Sanal Havacılık' kavramı da sanallıktan çıkıp, gerçek olma yolunda ciddi mesafeler almaya başladı.

Günümüzde birçok insan gerçek yaşamlarında giyemedikleri pilot üniformasını kendilerine ayırdıkları bu çok özel vakitlerde 'sanal havacı' olarak giyiyorlar.

Yukarıdakine benzer konuşmalar birçok aile için sıradan olaylar niteliğinde artık. Geceleri evlerdeki son lamba çoğu kez 'Sanal Pilotlar' tarafından kapanmakta.

Peki nedir bu Sanal Havacılık? Çok kısa ve öz anlatımla: Gelişmiş simülatör programlarıyla kişisel bilgisayarda yapılan havacılığa verilen ad.

Önünüzde gelişmiş bir bilsayar var. Bir özel program ve uçağı kullanırken lövyede hissettiklerinizi size hissetiren bir side stick. İstenirse pedallar falan da oluyor.

Kısaca bugün havayolu şirketlerinin, havayollarına eğitim veren kuruluşların en az 10 milyon dolar vererek yarattıkları uçak simülatörlerini siz evinizin bir köşesinde kurabilirsiniz.

KEYİFLİ UÇUŞLAR

İnternetin günlük yaşamımızın bir parçası olmasıyla sanal havacılık da buna ayak uydurmuş ve 1990'lı yılların ikinci yarısından itibaren sanal pilotlar ortak bir gökyüzünde sanal hava kontrolörlerinin eşliğinde uçmaya başladılar.

Bu amaçla internet ortamında, gerçek havacılık kurumlarını kendine örnek alan büyük ve detaylı organizasyonlar kuruldu. Gerek kontrolörler ve gerekse pilotlar bu sanal ortam içinde havada ve yerde birbirlerini görerek uçmaya başladılar.

Görsellik anlamında büyük katkıları bulunan manzara tasarımcıları ise, sanal zincirin önemli bir halkası olarak daha sonraları sistemdeki yerlerini aldılar. Bütün bunların yanı sıra radyo haberleşmelerinin de sesli olması yapılan işe ayrı bir heyecan ve güzellik kattı.

Öyle bir oluşum ortaya çıktı ki, sanal bir ortamda olunmasına rağmen yerler, mesafeler, renkler ve sesler her şey birebir gerçeğin kendisi olmaya başladı.

Dikkati çeken diğer bir konu ise, gerek kontrolörlerin ve gerekse pilotların yaptıkları işin sanal olduğunu bir an için unutup, gerçek hayatta uçuyorlarmışçasına gösterdikleri gayrettir.

Kısacası, sanal havacılık basit bir oyun olmaktan çıktı, internette on binlerce sayfa yer tutan doküman, resim ve benzeri bilgi kaynaklarıyla üye sayısı 100 bini geçen muazzam bir topluluk oluşturdu.

Önemli bir hobi oluştu. İyi eğitim, kültür ve dikkat isteyen özel bir hobi geleceğin gerçek pilotlarının belki de ilk eğitim ortamı haline geldi.

ORGANİZASYONLAR

Günümüzde internet üzerinden sanal havacılık yapmak isteyenlerin bu hizmeti alabilecekleri iki ciddi organizasyon vardır.

Bunlar, dünya üzerindeki 60 binden fazla üyesi ile sanal havacılık platformlarının en büyüğü olan VATSIM (http://www.vatsim.net) ve yaklaşık 30 bin üyesi ile IVAO (http://www.ivao.org) kuruluşlarıdır.

Türkiye'de her iki kuruluşun da temsilcileri bulunmaktadır. Turkish Virtual Air Control Center (http://trvacc.org) ve FLYTHY (http://www.flythy.com) VATSIM'de faaliyet gösterİrken IVAO-TR (http://ivao.org/tr/) ve THYVA (http://thyva.com) IVAO'da faaliyet göstermektedirler.

NELERE İHTİYAÇ VAR

‘‘Sanal havacılık yapmak için nelere ihtiyacım var?’’ diyorsanız, öncelikle performansı yüksek bir kişisel bilgisayar ve Microsoft Flight Simulator 2002 programını edinmeniz gerekecektir. Bundan sonra yapacağınız iş, VATSIM veya IVAO’dan birine üye olup bir kullanıcı numarası ve 'password' almak olmalıdır. Bütün bu işlemler bittikten sonra internet ortamında tek başınıza uçabilirsiniz. Ancak, ‘‘Ben bu işi hiç bilmiyorum’’ derseniz, sanal hava yollarından (Flythy ve Thyva) birine üye olup, eğitim programlarından ve tüm sivil havacılık konularının tartışıldığı forumlarından ücretsiz yararlanabilirsiniz.

Gökyüzü, sanal alemde de uluslar tarafından aynen gerçeğinde olduğu gibi paylaşılmakta ve en az gerçeği kadar ciddiye alınmakta. Gerçek havacılıktan tek farkı ise, havalimanına giderken yollarda aldığımız trafik kazası riskinin olmamasıdır.

Serdar SUALP

GEREKLİ YAZILIMLAR

FLIGHT SIMULATOR 2002 PROFESSIONAL EDITION KUTU 50$+KDV

SQUAWK BOX 2.3 beta (Ücretsiz)

FLIGHT SIMULATOR 2002 STANDART KUTU 38$+KDV

Roger Wilco (Ücretsiz)

UYGUN BİLGİSAYARLAR

Sanal Havacılık yapmak isteyenlerin ileri seviyede bir kişisel bilgisayara sahip olmaları dışında ücretli-ücretsiz bir kaç programı da sistemlerine yüklemeleri gerekiyor. İşte iki ayrı düzeyde toplam maliyetler:

1'inci seçenek

(Başlangıç ve orta seviye kullanıcılar için)

Microsoft XP işletim sistemi

Intel P4, 1.5 Ghz, 256 Mb. SD Ram, 32 Mb GE Force2 MX 200 ekran kartı,

15'' Monitör, Sidewinder precision 2 Joystick

Toplam fiyat KDV dahil 900 USD

2'nci seçenek

(ileri seviye kullanıcılar için)

Microsoft XP işletim sistemi

Intel P4, 1.5 Ghz, 512 Mb DDR ram, GE Force 4 Ti4200 128Mb ekran kartı,

17'' monitör, Sidewinder Force feedback2 Joystick

Toplam KDV dahil 1700 USD

Ankara’ya business

Türk Hava Yolları bir türlü gerçekleştiremediği Ankara-İstanbul arasındaki uçuşlarında business uygulamasına 15 Eylül’den sonra başlıyor.

Çok sayıda iş adamının bazen gün içinde iki kez bile gidip geldiği İstanbul-Ankara arasındaki uçuşlarda özellikle siyasiler yüzünden business class uygulaması yapılamıyordu. En ön sırada oturma istekleri yüzünden ve 'Ben şuyum' dayatması nedeniyle bu hat THY'nin en sorunlu uçuş hattı olarak gündeme geliyordu.

Dünyadaki tüm havayolu uçuşlarında business bilet sahibi olmadan business sınıfında uçulmasına genellikle izin verilmiyor. Çok özel şartlarda ekonomi biletleri business'a yükseltilebiliyor. Bütün havayolu şirketleri bunu belli kurallarla uyguluyorlar. Uçuş sırasında da ekonomi sınıfında oturan bir yolcu yakını olsa dahi busines bölümüne geçemiyor. Hatta zorunlu olmadıkca ekonomi bölümü yolcuları business bölümündeki tuvaletleri de kullanamıyorlar.

Bütün havayolu şirketlerinde uygulanan sistem Türk Hava Yolları uçuşlarında kendilerinin önemli kişi olduğunu söyleyen yolcular tarafından sürekli ihlal ediliyor. Ancak son yıllarda bu tip yolcu sayısında ciddi bir düşüş oldu. Sorunlar uygulanan kurallar sayesinde disipline edildi.

Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu geçtiğimiz günlerde yaptığı bir toplantıda İstanbul-Ankara arasında karşılıklı business uçuşlarına başlama kararı aldı. 15 Eylül'den sonra karşılıklı olarak tüm Ankara-İstanbul-Ankara uçuşlarında business sınıfı olacak. Fiyatı henüz belirlenmeyen uçuşlarda yolcu yoğunluğuna göre business koltuk sayısı arttırılacak.

Ankara-İstanbul arasında karşılıklı business uçuşların tam başlangıç tarihine ise önümüzdeki günlerde karar verilerek yolculara duyurulacak. Bu duyuru THY'nin internet sitesinden de yapılacak.

Uçak yolcusu grip oluyor

Dünya Sağlık Teşkilatının yaptırdığı araştırmalara göre uçak yolcularının grip olma risklerinin yüksek bulunduğu açıklandı. Normal hayatlarını sürdüren insanlara göre 7 kat daha fazla grip oldukları belirlenen uçak yolcularının, kabin içinde kuruyan havadan aşırı derecede etkilendikleri belirlendi. Uçaklarda kabin içindeki havanın yüzde 50'si geri dönüştürülerek kullanılıyor. Kabin içinden çekilen havanın uygun filtrelerden geçirildikten sonra kabine yeniden verilmesi sırasında yeterince bir temizlik olamadığı saptandı.

Araştırmayı yürüten Profesör John Balmes filtrelerin yeterli olmadığını açıkladı. Genel nüfusun yüzde 3'ünün gribe yakalandığı, ancak havayolu yolcularında bu oranın yüzde 21'e fırladığı da belirlendi. Prof Balmes uçak yolculuğu yapanların el sıkıştıktan sonra ellerini yıkamalarını ve burunlarına elleriyle dokunmamalarını tavsiye ediyor.