Başbakanlığa Airbus A319CJ

Görüşmeler sürerken anlaşmanın imzalanması durumunda İtalyan Başbakanı Silvio Berlusconi’nin kullandığı üç A319CJ’den biri satın alınacak. Bu uçağın işletmesi Türk Hava Yolları tarafından yapılacak.

Türkiye Cumhuriyeti’nin hükümet uçakları filosunu Genel Kurmay Başkanlığı dahil üç Gulfstream GIV tipi iş jeti oluşturuyor. 1988’den bu yana kullanılan uçaklar, ekonomik işletme ömürlerini doldururken aynı menzil ve kapasitede olmaları nedeniyle esnek kullanım sunamıyor. En büyük sorun kalabalık yapılan seyahatlerde yaşanıyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, korumaları, danışmanları ya da mutlaka yanında olması gereken teknisyen kadrolarla birlikte seyahat etmek istediğinde THY filosundan uçak isteniyor. Yoğun sezonda uçak tahsisi THY’nin filo planlamasını zora sokuyor.

Yıllardır alımı yılan hikayesine dönen hükümet uçağı projesi ve eldeki filonun yenilenmesi amacıyla Başbakanlık geçtiğimiz aylarda çalışmalara başladı. Amaç büyük gövdeli bir uçak ile altına daha küçük gövdeli biri uzun, diğeri de orta-uzun menzilli iki iş jetinin alınmasıydı. İhtiyaç Başbakanlık tarafından belirlenirken teknik koordinasyon ise THY’den sağlandı.

Projede büyük gövdeli uçak, THY’nin 51 uçaklık alımıyla gündeme geldi. Amaç görüşmelerde bu uçağın bedelsiz alınmasıydı. Ancak çok ciddi pazarlıkların yaşandığı ihalede gerek Airbus gerekse de Boeing, hükümete uçak vermeye yanaşmadı. Arayışlarını sürdüren Başbakanlık, Airbus’la yaptığı görüşmelerde ikinci el A319CJ alımına yöneldi. THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin başkanlığındaki ekip İtalya’ya giderek uçakları inceledi.

THY filosuna girmeye başlayan A320 serisi uçaklarla aynı kokpit ve sisteme sahip A319CJ’nin herhangi bir ek yatırıma gerek kalmadan işletmesi yapılabilecek. Başbakan Erdoğan, İtalyan Başbakanı Berlusconi ile yaptığı görüşmelerde A319CJ’i incelemiş ve uçağı beğendiğini Berlusconi’ye iletmişti.

YOLCU UÇAĞINDAN GELİŞTİRİLDİ

Airbus, özellikle devlet başkanları ve uluslararası şirketlerden gelen talep üzerine A320 serisinin kısa gövdeli iki modelinden biri olan A319’dan bir iş jeti imal etmek üzere çalışmalara 1997’de başladı. Normalde 134 koltuk kapasiteli kabine özel tasarım ile müşterinin istediği miktarda koltuk yerleştirilebiliyor. Yine istek doğrultusunda kabine toplantı odası, duş, yatak konulabiliyor. Uçağın normalde bagaj veya kargo taşıdığı alt bölümüne ise özel yakıt tankları bulunuyor. Böylece menzil, İstanbul-Chicago arasında duraksız uçabilecek şekilde 11 bin 668 kilometreye kadar çıkıyor.

Airbus, halen 23’ü havayolu veya büyük şirket, 11’i de hükümet toplam 34 A319CJ sattı. Açıklanmayan müşterilerle birlikte rakamın 40’ı aştığı tahmin ediliyor. A319CJ kullanan hükümetler arasında İtalya’nın yanı sıra Fransa, Ukrayna, Brezilya, Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri ve Venezüella bulunuyor. Ayrıca Azerbaycan’ın da bir uçak siparişi var. Uluslararası şirketlerden Daimler Chrysler ve Volkswagen’in de A319CJ uçağı bulunuyor. Aralarında Lutfhansa, Air France, Katar gibi havayolları da bu uçaklarla uzun menzilli tamamen business class hizmetinin verildiği tarifeli seferler gerçekleştiriyor.

Airbus A319CJ’nin rakibi ise Boeing’in 737’den geliştirdiği Boeing Business Jet (BBJ). Boeing, benzer özellikteki uçağın 700 ve 800 serileri ile farklı model sunuyor.

İLK ASKERİ KULLANICI

Airbus A319CJ’nin ilk askeri müşterisi İtalyan Hava Kuvvetleri oldu. 1997’de Başkanlık uçaklarının yenilenmesi projesinde 1974’ten bu yana kullanılan DC9’ların yerine iki A319CJ, Fransız Dassault’a da 13 yaşındaki Gulfstream GIII’lerin yerine iki Falcon 900EX siparişi verildi.

İlk uçaklar 2000 yılında teslim edildi. Bunu 2003’te üçüncü uçak izledi. Halen İtalyan Hava Kuvvetleri, üç A319CJ ile en büyük askeri kullanıcı olma özelliğini koruyor.

İKİ UÇAK DAHA ALINACAK

Başbakanlık, A319CJ’nin altına Gulfstream GIV’lerin yerine biri uzun menzilli iki uçak daha almak üzere çalışma yapıyor. Yapılacak yeni düzenlemede Başbakanlık filosu tek bir elden idare edilmesi planlanıyor. Böylece ekonomik kullanım hedeflenirken bakımdan pilotaja tasarruf sağlanması öngörülüyor.

Gelişmeler iş jeti imalatçıları tarafından yakından izleniyor. Kanadalı imalatçı Bombardier’in imalat portföyünde uzun menzilde Global Express, orta menzilde de Challenger 604 bulunuyor. Fransız Dassault 900EX’i uzun, orta menzilde 2000EX modelini öneriyor. Gulfstream ise mevcut GIV’leri uzun menzil G550 ve orta menzilde ise G450 ile değiştirmeyi hedefliyor.

A319CJ TEKNİK ÖZELLİKLER

Koltuk Kapasitesi: 12 veya 40

Kabin uzunluğu: 23.78 metre

Kabin eni: 3.70 metre

Maksimum Kalkış Ağırlığı: 62.5 ton

Menzili: 11 bin 688 km

Motor Tipi: CFM56-5B7

veya V2500

THY iç hat ikramını yeniledi

Türk Hava Yolları, iç hat uçuşlarında business’ta sıcak yemek uygulamasına geçerken ekonomide de salata vermeye başladı. Daha hafif ve sağlıklı yiyeceklere ağırlık verilen mönülerde yolcu memnuniyetinin artırılması hedefleniyor. İşte THY’nin USAŞ Gate Gourmet ve Feriye Lokantaları’nın işletmecisi mutfak kültürü araştırmacısı Vedat Başaran tarafından hazırlanan yeni mönüleri:

BUSINESS

4 Sabah saat 10’a kadar tepsi içinde tereyağı, reçel ve çeşitli şarküteri ürünlerinden oluşan kahvaltı tabağı sunuluyor.

4 Kahvaltı tabağı ile birlikte sıcak börek veriliyor. Her hafta rotasyonlu olarak peynirli, ıspanaklı, patatesli, peynirli milföy, Antep veya su böreği ikram ediliyor.

4 Börekle birlikte yine sıcak olarak simit, beyaz, kepekli, haşhaşlı ekmek de veriliyor.

4 Saat 10’dan sonraki uçuşlarda kahvaltının yerini ordövr tabağı alıyor. Ordövr tabağı, çeşitli balık, zeytinyağlı ve şarküteri ürünlerinden oluşuyor.

4 Ordövr tabağı, değişimli olarak balzamik sos eşliğinde krutonlu ve peynirli salata ile servis ediliyor.

4 Yemek tepsisinde, Tariş’in Natural Sızma Zeytinyağı, ıslak mendil, çatal-bıçağın sarıldığı ve köşesinde küçük mandalık bulunduğu peçete ve minyatür tuzluk-karabiber de bulunuyor.

4 Tatlı olarak çikolatalı ve meyveli pasta servisi yapılıyor.

4 Yurtdışından Türkiye’ye dönen aktarmalı Business Class yolcularına ayrıca uçakta ‘hoş geldiniz’ ikramı olarak Karaköy Güllüoğlu baklavası sunuluyor.

4 İçecek olarak alkollü ve alkolsüz servis devam ediyor.

EKONOMİ

4 Sabah saat 10’a kadar kahvaltı olarak baget ekmeğinde hazırlanan zengin içerikli sandviç servisine geçildi.

4 Saat 10’dan sonraki ikramda 10’ar günlük değişimlerle tavuk söğüş, Amerikan salatalı, ton balıklı, baget ve kulüp sandviç dağıtımı sürüyor.

4 Et yemeyen vejetaryen yolcular için sebzeli ve pestolu baget ekmeğine sandviç hazırlandı.

4 Sandviçle birlikte her uçağa belirli yolcu oranında salata da yükleniyor. Plastik yuvarlak kaplarda üstü koruyucu kapakla kapatılan salatalar yeşillik, tavuk ve peynirden oluşan salata servisine başlandı.

Türk Hava Yolları’nın bundan sonraki hedefi dış hatlarda sunulan ikramın yenilenmesi. Kaliteyi artıracak olan THY, ürün ve hizmet çeşitlendirmesine gidecek. Gelecek yaz sezonuna yetiştirilmesi hedefleyen mönülerde uçulan bölgeye göre yerel yemeklere de yer verilecek. Bölge ayrımını Amerika, Uzakdoğu, Ortadoğu ve Avrupa olarak belirleyen THY kimi zaman sadece uçulan ülkeye özgü yemekleri yolcularına sunacak. Ayrıca her hatta yine Türk yemeklerine yer verilmeye devam edilecek.
n Tolga ÖZBEK

GİZLİ HAVAALANI

Bayramın ikinci ve üçüncü günü Denizli'deydim. Denizli'ye son gidişimden sonra şehrin özellikle ana geçişinde güzel değişikliklerin yapıldığını gözledim.

Ama eşim dolayısıyla bu şehrin fahri bir mensubu olarak gözlemlediğim bir olumsuzluğu da dile getirmek istiyorum.

Bayramın üçüncü günü uçakla İstanbul'a dönecektim. Bir gün önceden şoförüme havaalanının yolunu öğrenmesini söyledim. Çünkü, İzmir'den gelirken bir şey dikkatimi çekmişti.

Şehrin ana caddesi boyunca havaalanını gösteren bir tabela yoktu.

Ertesi sabah erken saatte tarif edilen yoldan ilerlemeye başladık.

Havaalanı şehre 60 kilometreden fazla uzaklıkta. Ne Denizli çıkışında ne de Çardak'taki yol ayırımına kadar havaalanını gösteren tek tabela yoktu.

45-50 kilometre ilerledikten sonra "Acaba doğru yolda mıyız" diye şüpheye düştük.

Bir benzin istasyonuna girdik. Orada birine sorduk. O da, belirli belirsiz bir tarif yaptı.

Yolun 60'ıncı kilometresinde içeri doğru küçük bir yol ayrılıyordu. Ancak orada da çok dikkatle bakıldığında fark edilebilecek bir tabela vardı.

Ama bitmedi.

Biraz sonra bu yol ikiye ayrıldı.

Hem sağa, hem sola giden yolun başında da "Havaalanı" yazıyordu.

Ona da ancak çok dikkatle bakınca, birinin askeri, ötekinin sivil havaalanı olduğunu fark ettik.

Anlayacağınız burası sanki bir "gizli havaalanıydı."

Denizli, yılda 2 milyar dolara yakın ihracat yapan bir şehir.

Dünyanın en ünlü markalarının alım yetkilileri, üretim yetkilileri buraya geliyor.

Böyle bir şehirde bu eksiklik insanı yadırgatıyor.

Ertuğrul Özkök

Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni

TAV, Kahire’den sonra Tunus’ta

Ankara Esenboğa Havalimanı İç ve Dış Hatlar Terminali inşaatı için Türk özel sektöründe 13 yılla en uzun vadeli krediyi alan Tepe Akfen konsorsiyumu (TAV), Tunus Kartaca Uluslararası Havalimanı yap-işlet-devret projesinde kısa listeye kaldı. Kazananın gelecek yıl açıklanacağı projede TAV dünya devleri ile rekabet ediyor.

İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’yle başladıkları inşaat ve işletme çalışmalarını dünyaya yaydıklarını belirten TAV’ın Murahhas Azası Sani Şener, Mısır’da Kahire ve Ukrayna Kiev’de imza aşamasına geldiklerini söyledi.

İran’da ise Tahran İmam Humeyni Havalimanı’yla ilgili sorunun mecliste çözülmesini bekleyen TAV, önümüzdeki dönemde bölgede yeni projelere imza atmak üzere çalışmalarını sürdürüyor. Havalimanlarını özelleştirmek üzere harekete geçen Hindistan Hükümeti, Delhi ve Mumbai Havalimanlarını yap-işlet-devret ihaleleri ile büyütecek. Bu projelere TAV, Hintli ortakları ile girecek. Konsorsiyum, Hindistan’la birlikte Libya’daki ihaleleri de yakından takip ediyor. TAV’ın havacılık sektöründeki bir diğer önemli projesi de halen inşaatı devam eden Dubai’deki Airbus A380 hangar çatısı. Emirates Havayolları için dünyanın en büyük uçak hangarının özel çatısının önümüzdeki aylarda tamamlanması öngörülüyor.