Anadolujet yeniden doğacak

TÜRK Hava Yolları’nın alt markası Anadolujet- Ajet adıyla yeniden yapılanacak. İlk iş olarak şirketin başına THY Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Kerem Sarp getirildi.

Ama Mart 2024’e kadar, Kerem Sarp THY Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı’nı sürdürecek. Sonra Genel Müdür olarak Ajet’in başına geçecek.

Genç ama tecrübeli, yaratıcı, yüksek iş disiplinine sahip bir adam Kerem. 47 yaşında. Finans ve muhasebe okumuş. Çeşitli şirketlerde çalıştıktan sonra 2005 yılında THY ailesine katılmış. Ve hızla yükselmiş. Evli, iki çocuk babası ve iyi derecede İngilizce biliyor. Tek kusuru fazla sakin. Bunun havacılıkta karar verme aşamasında faydaları da var tabii.

Kerem Sarp

KUYRUK RENGİ DEĞİŞMELİ

Kerem Sarp şimdi Anadolujet’i yeniden yaratacak. Bugüne kadar imaj ve yapılanmayla ilgili ne çalışmalar yapıldı, bilmiyorum. Yani açıklanmadı. Ekipler falan ayrılacak mı? Logo ve renk değişecek mi? Bunu da bilmiyoruz. Ama şu gerçekler göz ardı edilmemeli:

- Bu kuyruğuna mürekkep dökülmüş duygusunu veren aşırı ciddi lacivertten vaz geçilmeli. Başarı kazanmış düşük maliyetli taşıyıcıların hepsinin canlı renkleri ve uçak tasarımları var.

-  Artık Ajet diyelim, uçakları havalanırken, inerken, güneş ışığı yansırken Cathay Pasific uçağı sanılıyor. Dar gövde olduğu anlaşılınca Anadolujet olduğu da fark ediliyor.

- Bu renk yüzünden filoya katılan yeni nesil uçaklar bile sıradan görünüyor. B737MAX’ler, A321neo’lar bile ezik duruyor.

- Kokpit ve kabin ekibi üniformaları değişmeli. Eğer ekipler ayrılacaksa iyice farklı bir şirket yapılmalı.

- Uçakların gövdeleri boş gidip geliyor. Hadi boya ağır gelebilir ama özel çıkartmalarla Türkiye’nin özel yerlerinin fotoğrafları gövdeye konulabilir. Bunun için fotoğraf sanatçılarımızla bir yarışma da yapılabilir.

- Düşük maliyetli bir havayolu olacağına göre uçak içinde satılacak ikramlarda çok farklı bir konsept yaratılabilir. Kap-kacaktan ambalajlara kadar bir dizi yeniliğe gidilmeli.

- Ajet adı bana bir uçuş okulu ya da yakıt gibi şeyleri hatırlatıyor. Bire bir olmasa da heyecan verici bir ad değil. Belki üzerinde yeniden düşünmek gerekir.

- Yeni bir fiyat uygulamasına gidilmeli. Hem daha ucuz hem de rakipleriyle daha yolun başında üste çıkan bir öncelik tanınmalı.

- Filoya daha küçük gövdeli, operasyon maliyetleri daha düşük uçaklar katılmalı. Hep koca koca gövdelerle küçük Anadolu kentlerine inmenin masraflı maliyetinden kaçınmalı.

Evet, daha birçok madde sıralanabilir. Ama martı beklemek gerekiyor. Galiba mart ayında THY yapısında daha da farklı büyük değişiklikler olacak. Bu arada Ajet için şimdiye kadar yapılanlar belki bıraz daha ortaya çıkacak.

Neyse beklemek lazım. Şirketin Genel Müdürü Kerem Sarp doğru isim.  Özgür hareket etmesi, yaratıcılığını rahat kullanabilmesi, elinin kolunun tutulmaması sağlanmalı. 

THY’yi unutup serbestçe uçması lazım.

Ne kadar olur-olmasına izin verilir, bilmiyorum.

OVERBOOK SORUMLUSU YAPAY ZEKÂ

HENÜZ bütün havayollarında böyle değil ama çoğunda yapay zekâ overbook denilen barajın kapaklarını otomatik açıyor.

Overbook, çifte rezervasyon ya da daha doğrusu fazladan bilet satışı gibi bir şey. Yapılan iş, uçakta koltukların boş kalmaması için geliştirilmiş bir sistem. Kimi yolcular uçağı kaçırır. Kimi zamanında havalimanına gelmediği için check-in işlemini zamanında yaptıramaz. O zaman overbook pususu harekete geçer.

Havayollarının sitelerinden check-in yaptıramazsanız. Hızlı hareket edip havalimanında zamanında kontuara başvurmanız gerekir. Yani, ‘ovenbook’ ya da ‘overbooking’ darbesini yememeniz tamamen sizin elinizde. Havayolu şirketleri ‘no show seyahat’ yerine, yani rezervasyon yaptırsa da uçağa binmeyen ya da yedek yolcusu olmayan seferlerden kâr edilmesini sağlamak için bu yönteme başvurur. Fazladan bilet satar.  Overbook bilet satışları genellikle uçağın kapasitesinin yüzde 5 ila yüzde 10 üstünde yapılır. Bu uygulamaya takılan yolcuların, VDB (Voluntary Denied Boarding) ile yani gönüllü olarak bir sonraki uçakla seyahat etmesi sağlanmaya çalışılır. Bilet aldığınız sınıf doluysa bu durum uçağın kalkışına ve yolcuların seyahatine engel olacağı için firma tarafından ya biletiniz Business Class’a yükseltilir ya da tüm masrafların karşılandığı konaklama gibi imkânlar sunar. Seyahat ettiğiniz havayolu firması özellikle yoğun sezonlarda görülen overbooking durumlarında seyahat engeliyle ortaya çıkan tazminat ve diğer problemlerle firma ve yolcu mağduriyeti yaşanmaması için yolcuya yine alternatif çözümler sunar.

HAVALİMANINA ERKEN GELİN 

- Öncelikle havalimanına iç hatlarda en az iki, dış hatlarda üç saat önce gelin. Hatta çok uzun bir uçuşunuz varsa bu süreyi daha da erkene alabilirsiniz.

- Havalimanına gelir gelmez kontuara gidip check-in işleminizi yapıp boarding pass’ınızı alın. Daha zaman var diye oyalanmayın. Önce bu işlemi yapın sonra isterseniz hava tarafına geçmeden bir yerde oturabilirsiniz.

- Sadece el bagajınız varsa mobil cihazınız ya da bilgisayarınız üzerinden işleminizi uçuşa 24 saat kala yapabilirsiniz. Havayolunun sisteminde tıkanmalar oluyorsa havalimanına mutlaka çok erken gidip oradan işlem yaptırmalısınız. Bagajınız varsa onu da verirsiniz.

- Havayolu şirketlerinin kiosk denen otomatik cihazlarında da kendi kendinize check-in işlemi yapabilirsiniz.

- Her zaman aklınızda bulunsun. Havayolunun sistemi kitlenebilir. Havalimanındaki kiosklarda sorun çıkabilir. Bu yüzden erken gidip kontuarda talihsizlik olma ihtimalini tümüyle ortadan kaldırabilirsiniz.

- ”Ben havalimanına erken geldim ama yine işlem yapmadılar” savunmasının mantığı yok. Kameralarda ne zaman giriş yaptığınız belirlenir. Ayrıca kontuarda da daha önce duyurulan süre bitiminde sistem kitlenir. Yani geç gelen yolcu için işlem yapılmaz. İşte o zaman çok da şirin olmayan overbook saltanatı başlar.

- Unutmayın check-in işleminden sonra hızla güvenliğe gidin, hava tarafına geçiş yapın. Oralarda kuyruklar oluşabilir, havalimanına erken gelmenize, zamanında check-in işlemi yaptırmanıza rağmen ‘gate’e yani uçağa bineceğiniz kapıya ulaşamadığınız için uçağı kaçırabilirsiniz. Kabaca bu iş pek sallanmaya gelmez.

OVERBOOK TARİHÇESİ-KURALLARI

1950’Lİ yıllardan itibaren uygulanmaya başlanan ‘overbook’ kavramı, biletini satın almış misafirlerin belirli bir yüzdesinin uçuşa gelmeme ihtimalini hesaplayarak, uçakların kapasitesinden daha fazla satış yapılmasıdır. Uzun yıllar, bir model veya kurallara dayandırılmadan uygulanmış.

Günümüzde, neredeyse tüm havayolları tarafından, hem yolcular hem de havayolları açısından avantajlar sağlayacak şekilde geliştirildi. Buradaki en önemli değişim süreci; overbook oranlarının doğru yöntemlerle belirlenmesi ve sürecin stratejik bir şekilde yönetilmesi. Yolcu haklarını çok daha fazla koruyacak şekilde; algoritmalar, akıllı sistemler tarafından hesaplanıyor ve düzenli takip ediliyor. Hali hazırda satılmış ancak boş kalan bir koltuk; o gün ve o saatte uçmak isteyen/ihtiyacı olan misafirler için bir alternatif oluşturmasının yanında, uçak kalktıktan sonra stoklanamayan boş kalmış koltukların efektif yönetilmesi ve havayollarının ek gelir elde etmesi için de fırsat sağlıyor. Uçuş başına yolcu sayısının artırılmasıyla yolcu başına birim maliyetlerinin düşmesi ve böylece daha düşük fiyatlara bilet satılması da sağlanıyor.

Ayrıca havayollarının çok daha fazla kampanya yaparak, ileri tarihli uçuşlar için daha ucuza bilet satma olanağını yakalaması da bu sistemle mümkün.

Uçağın kapasitesi, uçuştaki toplam satış, kaç yolcunun uçuşa bilet almasına rağmen gelmediği, kaç yolcunun uçtuğu istatistiği uçuş bazında tutuluyor ve bu bilgiler ışığında kurulan algoritmalarla ileriye dönük her uçuş için overbook uygulanabiliyor. Uygulanabilir olanlarda kaç overbook yapıldığında riskin minimize edildiği ise, günümüzde birçok havayolu tarafından yapay zeka desteğiyle belirleniyor. Tüm bu hesaplamaların dışında kalabilen kısıtlı sayıdaki overbook olan uçuşlarda ise, rezervasyonlu koltuğundan feragat etmeye hazır, gönüllü yolcular aranıyor. Gönüllü yolcuları ararken özel hizmet gerektiren misafirler, bebekli ve çocuklu aileler, transit/transfer misafir ve grup misafirler hariç tutulmaya çalışılıyor. Uygun kriterde gönüllü yolcu bulunamaması durumunda ise, ulusal ve uluslararası standartlar uyarınca belirlenmiş tazminat dahil yolcu hakları uygulanıyor.

Bu yazı için-- PEGASUS HAVAYOLLARI ve ucakbileti.com sitesine teşekkür ederim.