×
Bir şarkı yaptınız veya onu söylediniz. Şarkı iyi, en azından ortalamanın üstünde. Kendinizi, sesinizi, şarkınızı duyurmak ve dinletmek istiyorsunuz.
Peki, bu kendi kendine veya birdenbire mi olacak?
Öncelikle en hassas olduğum konudan başlayayım:
Fotoğraf.
Yazılı basın için olmazsa olmazdır.
Eğer bir gazeteciye e-mail yoluyla ulaşıyorsanız fotoğrafınızı, albüm kapağınızı ya da illüstrasyonunuzu da iletmeniz gerek.
Daniska, özellikle Twitter’da takip etmeseniz bile tweet’leri önünüze düşen yegâne gruplardan. Gökhan Tümkaya, Efe Demiryoğuran, Evren Arkman ve Deniz Bayrak’tan oluşan grup, ilk albümü “Miş Gibi”yi yayınladığı 2019’dan bu yana sosyal medyada bizi trollüyor.
“Troll” derken hemen aklınıza negatif bir anlam gelmesin.
Grubu, sosyal medyada takip ederseniz çok eğlenirsiniz. Çünkü müzik grubundan ziyade gerçek bir fenomen hesabına sahipler.
Ünlü olmayı sürekli tiye alırken ünlü oldular. “Bizim çok acil meşhur olmamız lazım! Son halimiz görenleri şaşırtsın misal, yeni sevgilimizle ilgili dedikodulara gülüp geçelim. İşimizle değil özel hayatımızla gündeme gelmek istiyoruz! Ha bir de tüm şarkılarımız ticari kaygıyla yazılmıştır” diyecek kadar özü sözü birler...
“Ünlü olursak sizi unutacağımızı düşünüp şarkılarımızı paylaşmıyorsunuz! Biz, ünlü olsak da olamasak da bir kaç yıla kalmaz sizi unutacağız zaten. Lütfen paylaşın herkes nasiplensin. Allah’ını seven demansa gelsin” diyecek kadar da naif bir ekip.
Her paylaşımlarına kahkahalar atmak ihtimal dahilinde. Sıklıkla boşluğuma geliyor... Birçok ünlünün hesabından daha canlı ve daha neşeli bu hesaba, kayıtsız kalamıyorum.
Grup, son olarak Ümit Besen’le “Serçenin Şarkısı”na imza attı.
Sponsor odaklı ortaya çıkan, sesi haricinde vücudu, müziği, sözleri hatta temposu yapay zekayla yapılan FN Meka’nın başarısı “Yapay zekadan sanatçı olur mu, sanatçı dediğimiz illa insan olmak zorunda mı” sorularını gündeme taşıdı. Hatta ciddi ciddi “insan sanatçıların sonu mu geliyor” tartışmaları bile başladı.
Hiçbir takipçisine sinirlenmeyecek, hiçbir habere alınmayacak, politize olmayacak bir yapay zeka ürünü sanatçının, hayran kitlesinden de kişisellik beklemediği muhakkak.
Bu yapay zeka rap’çiyi bünyesine katan dijital plak şirketi Factory New’in ortağı Anthony Martini, “Plak şirketlerinin yeni yetenekler bulmaya ayırdığı bütçenin büyüklüğü yanında başarı oranı yüzde 1. Şimdi başarısı garanti dijital sanatçılar üretebiliyoruz” dedi.
Yapay zeka ve dijital sanatçılar dünyadaki sanat dinamiklerini değiştirmeye başlarken bizdeki durum ne mi?
Davulcu Alpay Şalt, sosyal medyadan bir paylaşımda bulundu.
MÜYORBİR’in (Müzik Yorumcuları Meslek Birliği) üyelik şartlarında dördüncü maddeyi yazdı:
“Başvuru sahibinin en az 8 müzik eserinden oluşan albüm ya da en az 8 adet müzik eseri icralarının MÜYORBİR (BMAT) tarafından yayınları takip edilen (listelenen) TV ve radyolarda üyelik başvuru tarihinden önceki 1 yıllık sürede en az 100 adet dinlenme ve/veya izlenmesinin gerçekleşmiş olması gerekmekte.”
◊ Dünya müzik sektörü 2020’de yüzde 7.4 büyüme sağladı.
◊ Fiziksel satış yüzde 4.7 oranında düştü.
◊ Dijital platformlardaki premium üyeli dinleyici sayısı yüzde 18.5 arttı.
◊ Dünya genelinde dijital platformlardan elde edilen gelir yüzde 62.1 arttı.
◊ 2020’nin en çok albüm satan sanatçıları sırasıyla BTS, Taylor Swift, Drake, The Weeknd, Billie Eilish, Eminem, Post Malone, Ariana Grande, Juice World ve Justin Bieber oldu.
◊ Dijital platformlarda top 10’da zirve The Weeknd ve Blinding Lights’ın oldu. Dünya çapında ise tüm formatlar içinde BTS’in “Map of The Soul:7” albümü zirveye oturdu.
◊ En çok satan albüm sıralamasında ise ilk iki sıra yine BTS’e ait. “Map of the Soul:7” 4.80 milyon, “BE” albümü ise 2.69 milyon satış sağladı.
◊ 2020’de streaming yüzde 19.9 artarken, indirme ve diğer dijital platform satışları yüzde 18.7 azaldı. Fiziki albüm satışı yüzde 4.7 oranında düşerken performans haklarından elde edilen gelir yüzde 10.1 oranında düştü.
Bir tweet, tablo, anı, GIF, klip ya da şarkı gibi birçok üretim içine girebiliyor. Peki, geleceğin en önemli müzik gelir yöntemi olarak öngörülen NFT, müzisyenlerin hayatlarını kısa dönemde etkiler mi? Burada sadece ünlü isimler, ününe ün katar, diğerleri yine yerinde sayar mı?
Son datalara bir şarkıcı, dijital dinlenme ve albüm satış gelirlerinden sadece yüzde 12’lik bir pay alabiliyor. Ortada konser ya da turne de kalmayınca müzisyenler için ciddi bir maddi kayıp ortaya çıkıyor. O yüzden de tüm dünyada gözler bu yeni yükselen ‘para kazanma kapısı’ NFT’ye çevriliyor.
NFT, blockchain teknolojisine dayalı, limitli üretilen, sanatçının imzasını taşıyan, kopyalanamayan ve alıcısı tarafından da sadece transfer edilmek yoluyla elden çıkarılabilen dijital ya da kripto eserlerin tanımı.
Sanatçılar, bir NFT eser satışından yüzde 50’nin üzerinde kâr elde edebiliyor.
Bu da ilginin bu alana kaymasını sağlıyor. Öyle ki sanatçı eserinin bir sonraki satışından da kendi payına düşeni alabiliyor ve her defasında kazanıyor. Yani sistem “adalet” vadediyor.
NFT’nin müzik dünyasındaki ilk karşılığını ise Grimes aldı. Elon Musk’ın da sevgilisi olan Grimes, kardeşiyle NFT koleksiyonu “WarNymph”i piyasaya sürdü.
Koleksiyon, çizimler, resimler ve türünün tek örneği bir multimedya şarkılarını içeriyordu. Nifty Gateway platformunda tek bir NFT eseri, 5,8 milyon dolara satışa çıktı.
Eser, şubat ayının sonunda 3LAU yani 11.6 milyon dolara satıldı.
Birkaç ay öncesine dönelim, 31 Ocak’ta yapılması beklenen tören mart ayına ertelendi. Ardından isyan bayrakları teker teker açılmaya başlandı. The Weeknd, son albümü “After Hours”un özellikle hit şarkısı “Blinding Lights”ın Grammy’de hiçbir adaylık almamasına tepki gösterip çıkışta bulundu.
Ünlü isim, bundan böyle Grammy Ödülleri’ne hiçbir şekilde katılmayacağını açıkladı.
The Weeknd, New York Times’a “Bundan böyle bağlı olduğum plak şirketimin Grammy Ödülleri başvurularında müziğimi öne sürmelerine izin vermeyeceğim. Kişisel olarak artık umursamıyorum. Şu an benim için hiçbir anlamı olmayan 3 Grammy var” dedi.
Zayn Malik de Grammy Ödülleri’nin dağılımının şaibeli olduğunu ileri sürdü. Malik, el sıkışıp hediyeler gönderenlerin kazanma şansı olduğunu belirtip “Gelecek yıl size bir sepet şekerleme göndereceğim” diyerek tartışmaları körükledi.
Tabii, dünya bu haberin artçılarını yaşarken Kayıt Akademisi Geçici Başkanı Harvey Mason Jr., “Birileri üzgün olduğunda hepimiz hayal kırıklığına uğruyoruz ancak sürekli olarak geliştiğimizi söyleyelim. Bu yıl da geçen yıllarda olduğu gibi ödül verme sürecimizi iyileştirmek için kendimize eleştirel gözle bakacağız” dedi.
Tören gününden bir gün önce Beyoncé, performans sergilemeyeceğini açıkladı. Bu karar Grammy’lerin “renklere saygı duymamasına bir tepki” olarak algılandı. Bir başka neden, 10 yıl içinde törenden hiç büyük ödül alamaması da gösterildi.
Geçen yıl tüm önemli ödüller Billie Eilish’e gittiğinden bu yıl akademinin “eşitlikçi” davranarak paylaşımcı olacağı konuşuldu. Bu da yetmedi seri halde dağıtılan ödüller sırasında kimilerine göre bir destek kimilerine göre bir tepki de Billie Eilish’ten geldi.
“Yılın kaydı” ödülünü “Everything I Wanted” şarkısıyla kazanan Eilish konuşmasında “Megan (Thee Stallion) bu ödülü ne kadar hak ettiğini anlatmak için bir konuşma yapacaktım. Bu senin. Bunu sen hak ettin. Seni ne kadar sevdiğimi düşününce ağlamak istiyorum” dedi.
Z jenerasyonu dışındakiler hatırlar, gençlik döneminizde sevdiğiniz şarkılardan sonra yeni şarkı dinlemek, beğenmek oldukça zordu.
Bir lezzeti çok sevince hep favorinize eliniz gider. Bu da yeni çıkan isimler için oldukça kısıtlayıcı bir durum yaratıyordu.
Kabul görmek, beğenilmek, yaptığın işin sindirilmesi zaman alır.
Dijital müzik platformları nedeniyle bu sürecin kısaldığını düşünmek ise naiflik olur.
Tabii ki platformların hayatımıza büyük katkıları oldu.
Müzisyenler ve yorumcular için telifle ulaşılabilir oldu.
Bizler de dünyanın müziğini cebimize sığdırdık. Ama bunun negatif yanı hiç mi olmadı?
Wall Street Journal’ın haberine göre müzik üretimi o kadar arttı ki sanatçılar bugüne kadar sahip oldukları eserlerden daha çoğunu üretmeye başladı.
Tilki, sanıldığı gibi dünya yıldızı oldu mu? Şarkı Dua Lipa’nın çöpe attığı işlerden mi? Türkiye’den mi çıktı, yurtdışından mı? Sorularla bu köşeyi doldurabilirdim.
Yorumlarla da öyle...
Şarkıdan başlayalım.
Aleyna Tilki “Retrograde” ile şanslı bir açılış yaptı.
Malum, Dua Lipa, Diplo, King Henry, Sarah Hudson, Clarence Coffee Jr., Jr. Blender’ın yazdığı şarkıdaki isimler bile sağlam bir başlangıç imkanı verdi. Şarkı tabii ki Aleyna’nın ekibi tarafından bulundu. İyi bir vokal yapması için İngilizcesine çalıştı.
Aleyna Tilki, gerçekten dünyada duyuldu mu?
Evet, duyuldu ve dünya çapında çalma listelerine girdi.
Gerçekten Warner Global’in tüm pazarlama ekibinin emeğini gördük.