×
Kendisi hakkında ağırlaştırılmış müebbet, diğer yedi sanık hakkında 18 yıl hapis cezasına hükmeden önceki günkü mahkeme kararı, yürümekte olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve AİHM süreçleri de dikkate alındığında son derece ağır ve sıkıntılı bir durum yaratmıştır.
Daha önce İstanbul 30’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nin Kavala hakkında beraat kararı verip bu kararın istinaftan dönmesinden sonra bu kez 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nin kendisini ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırmış olması herhalde hükmün ilk göze çarpan yönüdür.
Keza, benzer şekilde daha önce beraat etmiş olan yedi sanık, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ekmekçi, bu kez 18 yıl hapis cezasına mahkûm edilerek, mahkeme salonunda tutuklanıp buradan cezaevine gönderilmiştir. Karar bundan sonra temyiz için Yargıtay’a gidecektir.
Kuşkusuz, birinci derece mahkemelerde verilen ilk karar ile ikinci karar arasında beliren dramatik ölçülerdeki büyük farklar, öncelikle Türkiye’de yargının işleyişi ve adaletin tecelli edişinde dengeli ve adil bir teraziden, öngörülebilir bir hukuk ikliminden ne kadar uzak olduğumuzu gösteriyor.
ÜÇ SUÇLAMANIN İKİSİNDE BERAAT
Bunun gibi vurgulamamız gereken dikkat çekici bir husus daha var. Bilindiği gibi, Kavala, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “Hükümeti ortadan kaldırmaya ya da görevini yapmayı engellemeye teşebbüs suçu”na ilişkin 312’nci maddesi, “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya (darbe) teşebbüs suçu”na ilişkin 309’uncu maddesi ve aynı zamanda “Siyasi ve askeri casusluk suçu”na ilişkin 328’inci maddelerinden yargılanmaktaydı.
Mahkeme heyeti, önceki gün Kavala hakkında TCK/328 altındaki casusluk suçlamasından kesin ve yeterli delil bulunmadığından dolayı beraat ve tahliye vermiştir. Karar, kendisinin sadece TCK/312’te düzenlenen “Hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçunu işlediğinin anlaşıldığını belirtiyor ve cezayı bu maddeden veriyor. Bundan, Kavala’nın TCK 309’daki darbe suçlamasından da beraat ettiği sonucu çıkıyor.
CASUSLUK
KARADENİZ REKABET ALANINA DÖNÜŞMESİN
Akar’la geçen perşembe günü Ege’de “Mavi Vatan” tatbikatını izlemek üzere yaptığı gezi sırasındaki sohbetimizde, Ukrayna’daki savaşın Karadeniz açısından yarattığı durum ve Türkiye’nin bu başlıkta izlediği tutuma ilişkin bir dizi soru yöneltme imkânı bulduk.
Kendisinin yanıtları, Türkiye’nin özellikle NATO müttefiklerine savaş sürdüğü sırada Karadeniz’e savaş gemileriyle girmemeleri yönünde bir dizi telkinde bulunduklarını ortaya koyuyor. Bakan, NATO müttefiklerine, üçüncü ülkelere savaş sırasında Karadeniz’e girmemelerinin “isabetli olacağı” beklentisinin iletildiğini gizlemeyerek, şöyle konuşuyor:
Milli Savunma Bakanı Akar, ‘Mavi Vatan’ tatbikatının sancak gemisi ‘TCG Kemalreis’ fırkateyninde Sedat Ergin’e konuştu. Fotoğraf: Arif Akdoğan
“Bunu ifade ediyoruz, söylüyoruz, telkinde bulunuyoruz. Bölgesel sahiplik ilkesi, kıyısı olan ülkelerin duruma hâkim olması kapsamında burada dengenin bozulmamasını istiyoruz. Burada denge bozulursa olayların kontrolden çıkma olasılığı çok yüksek. Karadeniz’i bir rekabet ortamına dönüştürmeyelim. Bizim açıkça söylediğimiz şey bu.”
Bakan “
Önce SAS ve SAT komandoları ortaya çıkıyor. Güncel bir tema. Tespit edilen bir mayın, helikopterle suya bırakılan SAS komandoları tarafından patlayıcı yerleştirilerek uzaktan patlatılmak suretiyle imha ediliyor. Daha sonraki bir senaryoda SAT komandolarının kullandığı, Deniz Kuvvetleri’ne yeni katılan bir sistem olan sualtı intikal cihazı da görev alıyor.
Tatbikatın ilginç bir yönü şu: Senaryolar sancak gemisinin görüş alanı içinde, ancak uzak bir mesafede icra ediliyor. Gelgelelim hadiseyi yukarıda 4.5-5 kilometre kadar yükseklikten izleyen bir Bayraktar İHA’sı aracılığıyla görüntü, anlık olarak “köprüüstü” bölümünde oturan konukların önüne yerleştirilmiş büyük ekranlara yansıtılıyor.
Örneğin, SAT komandolarının uzakta nokta olarak göründüğü mayın imha operasyonunu, bu ekranlarda kuşbakışı daha yakından izleyebiliyorsunuz. “Uzaktan Görüntü Terminali” diye adlandırılan bu sistemle Deniz Kuvvetleri’nde 2018’den bu yana tatbikatlarda İHA’lardan görüntü aktarımı sağlanıyor.
İHA VE SİHA’LAR BU KEZ EGE’DEKİ ASKERİ DENKLEMDE
Tatbikatın en heyecan verici anlarından biri, uzakta duran hedef geminin bir SİHA tarafından imha edildiği sırada yaşanıyor. Burada hedef, kamu şirketi TAİ’nin yaptığı ve geçen yıl Deniz Kuvvetleri’ne teslim ettiği “
Krallık Başsavcılığı, önce “Davanın Suudi Arabistan’daki yargı makamlarına devredilmesini” talep ediyor.
İkinci kritik bir talep daha var. Suudi Başsavcılığı, İstanbul’daki mahkemede sanık durumunda olan 26 Suudi vatandaşının Interpol’deki “kırmızı bülten listesinden kaldırılmasını” da talep ediyor.
Bu talepler iletildikten sonra şöyle deniliyor:
“Davanın devri durumunda dava ve davadaki iddialar değerlendirilecek ve sonucundan Türk adli makamlarına bilgi verilecektir.”
Yani “Siz dava dosyasını gönderin, biz inceleyip sizi sonuçtan haberdar edeceğiz” mesajı veriliyor.
ANKARA KARARI YETERSİZ BULUP KUVVETLE ELEŞTİRMİŞTİ
Bu noktada dünkü yazımızda altını çizdiğimiz bir hususu hatırlatalım. Krallık Başsavcılığı’nın aynı yazısında (İstanbul’daki mahkemede sanık olan) bu 26 kişi hakkında tahkikat yapıldığı, bunlardan 11’inin suçlanarak yargılandığı, geriye kalan isimler hakkında ise (15 kişi) suçlamalar kanıtlanmadığı için dava açılmadığı da belirtiliyor.
İstanbul’daki mahkeme dosyası ile davanın Suudi yargısındaki seyri arasındaki kayda değer çatışma başlıklarından biri burada karşımıza çıkıyor. Suudi Başsavcılığı, Ankara’nın suçladığı diğer 15 kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığına zaten kanaat getirmişti.
Değerli meslektaşımız Tolga Şardan’ın önceki gün T-24’te yayımladığı dikkat çekici bir haber, iletilen adli yardımlaşma talebi üzerine Suudi Arabistan Başsavcılığı’nın geçen 13 Mart tarihinde yolladığı resmi yanıtın belgesini konu alıyordu.
Suudi Başsavcılığı’nın bu resmi yazısı, Kaşıkçı cinayetiyle ilgili olarak Riyad’da yürütülen soruşturma sürecini aktarıyor, aynı zamanda buradaki mahkemenin verdiği kararın tam metnini de içeriyor. Bu çerçevede hem cinayetin işlenme şekli hem de davanın Riyad cephesinde sonuçlanmasıyla ilgili birçok ayrıntıyı bir kez daha detaylı bir şekilde dikkatlerimize getiriyor.
‘ONU ÖLDÜRECEK MADDEYİ İĞNEYLE ENJEKTE ETTİM’
Kaşıkçı davasıyla ilgili kararın bundan iki yıl önce Riyad’da açıklanmasından sonra yargılanan sanıkların cinayeti ne şekilde işlediklerine ilişkin itiraflarının bir bölümü o zaman da basına yansımıştı.
Başsavcılığın yazısında, mahkeme kararında, İstanbul’a gelen infaz timinde yer alan Suudi Arabistan Adli Tıp Kurumu Başkanı Salah Muhammed Tubeyki’nin Başkonsolosluğa giriş yapan Kaşıkçı’ya “Ölümüne yol açacak bir maddeyi iğneyle enjekte ettiğine” ilişkin itirafı özellikle dikkat çekiyor. Tubeyki, “cesedi parçalayarak ölünün kutsallığını ihlal ettiğini” de kabulleniyor.
Keza yargılanıp mahkûm olan sanıklardan Turki Müşerref eş-Şehri, “kurbanın elini bağladığını, cesedin parçalanmasına ve ayrıca cinayet aletleri ve kurbanın cesedinin gizlenmesine katıldığını” itiraf ediyor. Bir diğer hükümlü Osman Ebu Hüseyin, (Başkonsolosluktaki) “kameraların çalışamaz hale getirilmesinde rol oynadığını” anlatıyor. Mustafa Muhammed el-Medeni, “kurbanın kılığına girerek cinayeti ve izlerini örtmeye çalıştığını” açıklıyor.
Riyad’daki mahkeme kararının altı çizilmesi gereken bir noktası, hükümlülerden Mahir Abdülaziz Mutrib’in kendi itirafına da dayanarak “Kaşıkçı’yı öldürme ve ölünün vücudunu parçalama emrini veren kişi” olarak gösterilmesidir. Mutrib, cinayet işlendiği tarihte Suudi Arabistan Kraliyet Sarayı’nda albay rütbesiyle görev yapan ve açık kaynaklardaki birçok fotoğrafta yurtdışı gezilerde Veliaht Prens Muhammed Bin Selman’ın yakın çevresinde görülen bir şahsiyettir.
RİYAD’DA MAHKEMEDE 11,
Bugünkü yazım, her zamanki üslubumla olgular üzerinden kaleme alınmış bir metin değil.
Ukrayna konusunda sıkça duyduğumuz, kamuoyunun belli kesimlerinde de rağbet gören bazı anlatılara itibar etmemiz halinde, Rusya lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’da Batı tarafından oyuna getirilmiş bir devlet adamı olduğunu kabullenmemiz gerekiyor.
Hemen baştan belirteyim. Ben böyle düşünmüyorum ve kendisinin Ukrayna’da izlediği savaş stratejisindeki her adımını çok uzun bir zamandır planlayarak, ölçerek, biçerek attığına inanıyorum. Onu,
sivil-asker binlerce insanın ölümüne yol açan, egemen bir ülkeye tecavüz eden bir işgalci olarak görüyorum.
Ama bir an için Putin’in Amerika ve NATO tarafından oyuna getirilecek kadar saf biri olduğunu kabullenseydim, kendimi olgulara bağlı hissetmeden kaleme alacağım yazım şöyle bir seyir izleyebilirdi:
*
Doğrusu eskiden beri kendisinin özellikle KGB geçmişine, hatta teşkilatta alt kademe görevlerden başlayıp en tepe noktasına kadar yükselmesine bakarak, kolay kolay kül yutmayacak biri olduğunu hep düşünmüştüm Vladimir Putin’in.
Bu kadar tecrübe sahibi, attığı her adımın siz deyin beş, ben diyeyim on hamle sonrasını bile hesaplayabilen bir istihbaratçının, karşı tarafın onu köşeye sıkıştırmak, bütün dünyanın gözü önünde zayıf duruma düşürmek için hazırladığı ince planı çok iyi okuyacağına, güçlü sezgileriyle daha ilk anda hemen teşhisi koyacağına inanıyordum.
Mezarlık çalışanlarıyla birlikte bizler de mezarın üstüne toprak atarak ona son görevimizi yerine getirdik. Dualar okundu, hocanın çağrısıyla herkes bir ağızdan hakkını helal etti. Ve ona Karşıyaka Mezarlığı’nda veda edip oradan ayrıldık geçen salı günü öğle saatlerinde. Birazdan Ankara trafiğinin içindeydik.
Bir süre sonra bir grup meslektaşı, eski çalışma arkadaşları toplanıp onun hatıralarını anlatmaya koyulmuştuk ki, başlangıçta masadaki üzüntülü havanın ardından birden kahkahaların yükseldiğini fark ettim.
İlk bakışta, ortalığı kaplaması gereken yas hali ile orantılı değildi bu görüntü. Ama konu Nurettin Kurt ise muhakkak bir renk, bir mizah unsuru, muhakkak yol açtığı bir takım komik durumlar olacaktı ve bunlar tabii kahkaha atılmayacak gibi şeyler değildi.
O da zaten öyle olmasını isterdi. Eğer geçen salı günü o masaya sürekli ağır bir hava yerleşmiş olsaydı, uzaktan izliyorsa herhalde, “Amma somurttunuz. Beni böyle mi anacaksınız, hadi biraz neşelenin bakalım...” diye muhakkak uyarırdı.
Gözlerinde her zaman muzip bir ifadeyle bakardı, her duruma esprili bir dokunuşla dahil olmakta ustaydı. Ya da muhakkak bir cinlik peşindeydi.
ABD’nin prestijli düşünce kuruluşlarından “The German Marshall Fund”ın (GMF) Türkiye, Avrupa ve Küresel Konular Programı kapsamında gerçekleştirdiği “Avrupa Birliği Algıları” araştırması, Türkiye’de gençlerde son dönemde Avrupa’ya yönelişin kuvvetli bir çizgi halinde yerleştiğini gösteriyor.
Geçen mart ayına yayılan geniş bir zaman aralığı içinde toplam 27 ilde 2 bin 180 kişiyle yüz yüze yapılan görüşmeler üzerinden gerçekleştirilen bu araştırmada, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Türk kamu-
oyunun bu ülkeye bakışında yol açtığı olumsuz etkileri de görebilmek mümkün.
GENÇLER AB’YE YÖNELİŞTE HER BAŞLIKTA GENEL ORTALAMANIN ÜSTÜNDE
GMF araştırmasının özellikle dikkat çekici olan yönü, gençlerin tutumlarının toplumun daha yüksek yaş kümeleriyle kıyaslandığında gösterdiği farklılıklardır. Buna göre, AB’ye tam üyeliğinin “iyi bir şey olacağını” düşünenlerin oranı ankete katılanların bütününde yüzde 58.6 iken, bu oran 18-24 yaş aralığında 72.8 gibi çok daha yüksek bir orana çıkıyor.
Referandum yapılsa AB’ye tam üyelik için nasıl oy kullanılacağı sorulduğunda, genel destek ortalaması yüzde 61.4’e yükselirken, 18-24 kümesinde bu oran yüzde 75’e kadar ulaşıyor. Bir başka anlatımla, her dört gençten üçü tüm üyelik için “Evet” deme eğilimindedir.
Aynı soru gençlere geçen yıl yöneltildiğinde “Evet” diyenlerin oranı yüzde 68.8 çıkmış. Burada beliren farktan gençlerde AB’ye destek oranının bir yükseliş eğrisi izlediğini anlıyoruz. AB ile ilgili yöneltilen hemen hemen her soruda gençlerin verdikleri olumlu yanıtların oranı, genel ortalamanın belirgin bir şekilde üstünde çıkıyor.
Örneğin, araştırmaya katılanların yüzde 55.7’si, Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kendileri için kişisel bir fayda sağlayacağını düşünmektedir. Bu oran gençlerde yüzde 73.9’a çıkıyor.