Yiyecek maddelerinin yağın içerisinde saklanmaya ilk olarak Liguria’da başlandığını, 16. yüzyılda porçini mantarlarının bu yöntemle saklanmasından yola çıkarak açıklayan yemek tarihçileri, bu saklama yönteminin de ilk olarak tonbalığının saklanmasıyla ortaya çıktığını ve daha sonraki zamanlarda yavaş yavaş yayıldığını belirtmeden edemiyorlar.
Bu yöntemin ilk kez kullanıldığı ürün olan tonbalığı ilk kez zeytinyağında saklanmaya başladı. Tonbalığıyla başlayan süreç, bu yöntemin diğer balıklara da uygulanmasıyla devam etti. Bu yöntemin lezzet açısından doruklara ulaştığı ürün ise sardalyedir. Yağın içinde bekletilen sardalyeler hem eskisinden çok daha iyi bir yöntemle korunuyor, hem de yenecek kıvama gelmesi için uzun süre beklenmesi gereken sardalye, böylece lezzetinin doruklarına çıkıncaya kadar bekletilmiş oluyordu. Yani bir başka deyişle, tonbalığını saklamakla başlayan süreç sardalyenin lezzet açısından doruklara çıkmasıyla sona eriyordu.
Limon soslu ızgara balık
4 kişilik
Hazırlama süresi 25 dakika
Pişirme süresi
45 dakika
Malzeme listesi
1-1,5 kg levrek
(lüfer balığı da kullanabilirsiniz)
7-8 diş sarmısak
Limon sos için;
1 adet büyük boy kuru soğan
2 adet büyük boy enginar
(temizlenip ayıklanmış)
3 yemek kaşığı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı tereyağı
1/2 su bardağı beyaz şarap
(ya da 4 yemek kaşığı üzüm sirkesi)
2 su bardağı sıcak tavuk suyu
2 adet limon suyu ve kabuğunun rendesi
1 çay kaşığı tuz, karabiber
Sebzeli ve çok lezzetli olan bu sosu ızgarada pişirdiğiniz herhangi bir balık için de kullanabilirsiniz. Özellikle somon balığı, lüfer, çipura gibi ızgarası yapılabilen balıklar için uygun bir sostur. Enginar yoksa kereviz veya havuç da kullanabilirsiniz.
Temizlenmiş enginarları (konserve de kullanabilirisiniz) tavla zarı formunda doğrayın. Eğer enginarları bekletecekseniz, kararmamaları için bol limonlu suya koyun. Soğanı incecik doğrayın. Zeytinyağı ve tereyağını orta boy bir tavaya koyup orta ısılı ateşte kızdırın. Üzerine incecik doğradığınız soğanları ilave edin ve tahta kaşıkla karıştırarak 1-2 dakika kadar kavurduktan sonra üzerine doğradığınız enginarları ekleyip 2-3 dakika daha kavurun. Beyaz şarabı ilave edin. Kaynamaya başladıktan birkaç dakika sonra şarabın alkolü tamamen uçacak ve sos koyulaşmaya başlayacaktır. Eğer evde yapılmış tavuk suyunuz yoksa, tavuk suyu elde etmek için, iki su bardağı kaynar suya tavuk bulyon tableti atıp karıştırın. Sonra da tavanın içine aktarın. Limon kabuğunun rendesi ve suyunu da ilave ettikten sonra tuz ve karabiberi serpin. Sosu, sık sık karıştırarak kaynatın. (Sosun içine tane karabiber de koyabilirsiniz) Kaynamaya başladıktan sonra altını kısıp 4-5 dakika pişirerek ocaktan alın.
Koyu ayran kıvamındaki sosu bir kenarda bekletin. Diğer taraftan, temizlenip yıkanarak süzülmüş levreğin karın kısmını keskin bir bıçakla 3-4 santim derinliğinde boydan boya yarın. İçine ikiye bölünmüş sarmısakları yerleştirin. Balığı alüminyum folyoya sıkıca sarıp paket yapın. 10 dakika önceden 175 dereceye ayarladığınız fırında yaklaşık 40-45 dakika pişirip çıkarın. Folyoyu sıyırıp atın ve balığı geniş bir servis tabağına yerleştirip üzerine sıcak haldeki limon sosunu gezdirin. Yanında haşlanmış sebze, patates, pilav veya salatayla servise sunun.
Kuru börülce salatası
6 kişilik
Hazırlama süresi 15 dakika
Pişirme süresi
15 dakika
Malzeme listesi
2 su bardağı kuru börülce
2 adet orta boy kırmızı soğan
2 adet taze yeşil soğan
1 demet maydanoz
100 gr salatalık turşusu
(7-8 adet kornişon turşusu da kullanabilirsiniz)
1 demet dereotu
3 adet orta boy domates
Sos için;
Türk kahvesi fincanıyla 1 fincan sızma zeytinyağı
1 adet limonun suyu
3 yemek kaşığı elma sirkesi
varsa 2 yemek kaşığı nar ekşisi
2 çay kaşığı tuz, karabiber
1/2 su bardağı haşlanmış börülce suyu
Kuru börülceyi yıkayıp süzdükten sonra orta boy bir tencereye koyun. Üzerine 10 su bardağı su ekleyip börülceler iyice yumuşayıncaya kadar haşlayın. Börülcenin haşlama suyundan yarım su bardağı ayırmayı ihmal etmeyin. Süzdüğünüz börülceyi derin bir salata kasesine aktarın. Üzerine incecik kıyılmış yeşil soğanları, maydanoz ve dereotunu ilave edin. Diğer taraftan, kırmızı kuru soğanları soyup ortadan ikiye böldükten sonra incecik halkalar halinde dilimleyin. Üzerine 1 çay kaşığı tuz ekleyip ovalayarak yumuşatın. Soğanı da börülcenin üzerine ekleyin. Domatesleri soyup tavla zarı formunda doğrayın. Salatalık turşularını tavla zarı formunda dilimleyip börülceyle karıştırın. Diğer taraftan, sosu hazırlamak için; börülce suyunu derin bir kaba koyup üzerine zeytinyağını ilave edin. Limon suyu ve sirkeyi katıp varsa nar ekşisini de ekleyin. Tuz ve karabiberi serpip çatal yardımıyla iyice çırpın.
Hazırladığınız sosu börülce salatasının üzerine gezdirin. İyice karıştırdıktan sonra servise sunun. İsterseniz üzerini yeşil ya da siyah zeytinle süsleyebilirsiniz.