Bundan yaklaşık 3 bin yıl önce Etiyopyalı bir çobanın keçilerine tesadüfen yedirdiği kahve bitkisi, fincanlarımızda iki saniye içinde tamamen eriyen toz haline gelmeyi nasıl başardı acaba?
Arabica ve Robotsa türü kahve çekirdeklerinin düşük kaliteli olanları, toplanıp kavrulduktan sonra çekiliyor, ki bu işlem zaten Osmanlı Türkleri tarafından icat edilmiş ve hala Türk kahvesi yapımında aynı yöntem kullanılıyor.
Ancak bizim kahvemiz, yalnızca Arabica çekirdeğinden yapılırken, hazır kahvenin klasik türü daha kolay şartlarda da yetişebilen Robotsa çekirdeğinden, blend denilen türü de iki çekirdeğin belli oranlarda karıştırılmasından yapılıyor. Çekilen kahve, dev kaplardaki sıcak suyla karıştırıldıktan sonra tekrar tekrar filtreden geçirilerek süzülüyor. Sıvı halden toz hale geçmeyi bekleyen koyu kahve, ya püskürtülen sıcak havayla ya da dondurulup kırıldıktan sonra ısıtılarak toz haline getiriliyor.
İşte kahvenin belki de en "tembel işi" olanı, yani instant türü böyle bir şey. Yurtdışına çıkanlar, oradaki kahve çeşitliliğinin ne kadar zengin olduğunu ve aslında bizim neskafe deyip iki dakikada hazırladığımız kahvenin oralarda az içildiğini bilirler. Eğer kahve seviyorum diyorsanız, kahvenin diğer çeşitlerini deneyin derim.
Mumbar dolması
10 kişilik
Hazırlama süresi 60 dakika
Pişirme süresi
35 dakika
Malzeme listesi
50-60 santim boyunda 1 adet kuzu bağırsağı
Terbiyesi için;
3 yemek kaşığı un
1 adet limon
2 yemek kaşığı tuz
İç harcı için;
1 su bardağı pirinç
1 su bardağı bulgur
3 adet orta boy kuru soğan
25-50 gr. bitkisel margarin
1 çay kaşığı kimyon
1 tatlı kaşığı pulbiber
1 tatlı kaşığı karabiber
2 çay kaşığı tuz
1 yemek kaşığı biber salçası
2 adet yeşil sivri biber
Kuzu bağırsağını iki parçaya ayırın. Bağırsak parçalarının dış kısmını (yağlı olan kısmı) iyice yıkayıp bol miktardaki suyun içinde 20 dakika kadar bekletin ve uzun bir çöp şiş yardımıyla ters çevirin. Ters çevrilmiş bağırsağın üzerine iki yemek kaşığı tuz atıp ovaladıktan sonra birkaç sefer yıkayıp tuzunu akıtın. Limonun suyunu sıktıktan sonra, dilim dilim doğrayıp suyuyla birlikte derin ve geniş bir kaseye koyun. Bağırsakları bu kaseye koyup üzerine unu serpiştirin. Bağırsakları limonlu unlu karışıma iyice bulayıp bu sosta en az 1 saat bekletin. İyice yıkayıp tekrar ters çevirin. Temizlediğiniz bağırsakları bir kenarda bekletin. İncecik doğradığınız soğanları derin bir cam kaseye koyup üzerine tuz, karabiber, kimyon, pulbiber ve biber salçasını ekledikten sonra elinizle ovalayın. Yıkayıp süzdüğünüz pirinci, bulguru, ince kıyılmış yeşil biberleri ilave edip margarini ekledikten sonra iyice yoğurun. Bağırsakların uç kısmını işaret parmağınızla bir santim kadar itekleyin. Dolma içinden parça parça alıp bağırsağın içini doldurun. Doldurduğunuz bağırsakları düzgün bir şekilde geniş bir tencereye yerleştirip üzerine 4 su bardağı sıcak su ekleyin. Tencerenin kapağı kapalı vaziyette, kısık ateşte en az 45 dakika pişirin. Sıcak sıcak servise sunun.
Not: Bağırsakları çok sıkı doldurmayın. Pirinç ve bulgur pişerken kabaracağı için bağırsaklar patlayabilir. Bu yüzden doldurduğunuz her bağırsağın üzerine hafifçe bastırarak dolma içinin bağırsakların her tarafına eşit şekilde dağılmasını sağlayın.
Boza
8 kişilik
Hazırlama süresi 2-3 gün
Pişirme süresi
20 dakika
Malzeme listesi
6 çay bardağı kalın bulgur
1 çay bardağı pirinç
20 çay bardağı su
3 çay kaşığı toz maya
1 su bardağı ılık su
2 yemek kaşığı tozşeker
Ayrıca;
4 çay bardağı tozşeker
100-150 gr. leblebi
1 yemek kaşığı toz tarçın
Bulgur ve pirinci yıkayıp iyice süzdükten sonra büyük bir tencereye ya da düdüklü tencereye aktarın. Üzerine 20 çay bardağı suyu aktarıp orta ısılı ateşte haşlayın. İyice yumuşayan pirinç ve bulguru ocaktan alıp soğumasını bekleyin. Soğuduktan sonra tel süzgeçle süzün. Süzgeçte kalan bulgur ve pirinci elinizle bastırıp ovalayarak iyice ezin. Süzgeçte kalan posayı atıp sulu kısmı tencerede bırakarak tencerenin kapağı açık vaziyette güneş ışığı almayan bir yerde 2-3 saat bekletin. Diğer taraftan, ılık su ve toz mayayı küçük bir kaseye koyun. Tozşekeri ekleyip karıştırın ve mayanın kabarması için 15-20 dakika bekletin. Kabaran mayayı tencerede bekleyen bulgur suyunun üzerine katıp karıştırın. Arada sırada karıştırarak, yaklaşık 2-3 gün mayalanmasını bekleyin (2-3 gün beklediği yerin oda sıcaklığında olmasına dikkat edin). İkinci günün sonunda şekeri katıp karıştırın. Boza, koyu ayran ya da tarhana çorbası kıvamında olmalı. Eğer bozanız çok koyu kıvamlı olursa, kaynatılıp soğutulmuş su ekleyerek kıvamını ayarlayabilirsiniz. Üzerine leblebi ve tarçın serperek servise sunun.