Hafta içi vejetaryen olmak
Yediğimiz et miktarını gelişmişlik süreci olarak algıladıkça dünyada işlerin daha iyiye gitmediği ortada. Ama bu çılgın tüketimi hiç değilse yarısına indirmek elimizde.
Son zamanlarda bir tarafta ete sevgilisi gibi davranıp birbirini taklit eden adamların et kesme videoları; bir tarafta da et ve yanında fasulye/brokoli resimli, karşılaştırmalı tablolar dönüyor. Et yiyince alınan protein miktarıyla örneğin brokoli karşılaştırılıyor. Bakliyatın müthiş etkisi, proteini hem daha ucuz hem de daha sağlıklı ve çevreci bir şekilde alabileceğimiz konuşuluyor. Hele bakliyat bir parça etle yenirse 13 çeşit protein yapısının eksiksiz alınacağından bahsediliyor.
Dünyaya ve vücuda zarar
Proteinler kas yapımında, enzim ve hormon üretiminde önemli. Gelişimde önemli olan proteinlerse fazla tüketildiğinde hem dünyaya hem de vücuda zarar vermeye başlıyor.
Kapitalist düzenin yüzünü en çirkinleştirdiği yıllara girmekteyiz. Yediğimiz et miktarını gelişmişlik süreci olarak algıladıkça ve et ithal ettikçe işin nasıl ilerleyeceğini çok iyi bilmiyorum. Ama köyler boşaldığı için eski tip hayvancılık azaldı, süt bulmak çok daha zorlaştı, gezen hayvanlar tesislerde yetişmeye başladı; Amerikan sistemini takip ettiğimiz için işin nereye gittiği çok net.
Yediğimiz hayvanların pek çoğunun yaşam koşullarının kedimize, köpeğimize gösterdiğimiz özenle alakası bile yok.
Hayvancılığın yarattığı kirlilik, bütün ulaşım sisteminin neden olduğu kirlilikten fazla.
1 kilo et için harcanan su, sebze için harcananın 100 katından fazla.
1990’larda yediğimiz tavuğun 20 katına yakınını, etin iki kat daha fazlasını yiyoruz.
Kolesterol ve tansiyon hastalıkları, aşırı et yemekle tetikleniyor.
Eskiden et, kuru fasulyenin içinde tat verenken, bugün hayatımızda koca bir antrikot veya haftada üç kez yenen döner ve köfteler var.
Bol bakliyat, bol protein
Bütün bunlara rağmen vejetaryen olmak, birçok şeyden vazgeçmek gibi geliyor. Hem sağlığımıza hem de çevre ve hayvanlara duyarlı bir şey yapmak isterken, bunu büyük bir seçim gibi görüyor insan.
Peki ne yapabiliriz? Treehugger.com’un kurucusu Graham Hill’in TED konuşmasından ilhamla önerim, ‘hafta içi vejetaryen olmak’. Böylelikle tüketimimiz en azından yarıya inecektir. Buna bir de Türk dokunuşu yapayım; hafta içi etli yemek yenebilir (etli kuru fasulye gibi) ama bütün bir parça et, köfte yenmediğinde. Bol bakliyat ve bol protein... Ne dersiniz, yapabilir miyiz?
Başka türlü bir karnaval!
Aslında açlığın ve sindirim sisteminin boşta kalmasının vücudu iyileştiren bir tarafı, farklı inanışlarda da hep yeri var. Bu perhizlerden biri de bahara girmeden, şimdilerde yapılıyor. Başlangıcına ‘karnaval’ (carnevale) deniyor, en kısa olanı Paskalya’ya kadar sürüyor. ‘Carne’ et, ‘vale’ ise veda demek; ‘carnevale’ de ‘ete veda’ anlamına geliyor.
