Paylaş
Cinsiyetini değiştirerek kadın oldu.
Yılmaz Özdil’in deyimiyle “cinsel tercihi nedeniyle zulme uğradı, işinden atıldı, horlandı, dışlandı, aylarca işsiz, parasız, ekmeksiz kaldı…. “
Bu aslında sadece cinsiyetini değiştirmek değil, aynı zamanda kadın olmakla ilgili bir sorun.
Nasıl mı?
ARAŞTIRMALAR
Kadınların, kendileri ile aynı pozisyonda olan erkeklere göre daha az kazandığı, daha az terfi aldığı ve daha çok hor görüldüğü anketler ile sabit.
Ama cinsiyet ile ayrımcılık arasında bir sebep-sonuç ilişkisi kurmak için deney yapmak gerekiyor.
Yani kadınları erkeğe, erkekleri kadına dönüştürüp, sonuçlara bakmak gerekiyor. Tabii ki bu da mümkün değil.
Ama buna yakın ve mümkün olan bir yöntem var.
Chicago Üniversitesi profesörü Kristen Schilt cinsiyetini değiştirmiş kişilerin değişim öncesi ve sonrası hayatlarını inceleyerek, cinsiyetin maaş üzerindeki etkisine bakıyor.
Bulguları oldukça önemli.
KADINDAN, ERKEĞE
Stanford Üniversite profesörlerinden Barbara Barres, kadın olarak doğuyor, ama 42 yaşında erkek olmaya karar veriyor.
Hemen ameliyat oluyor. Üniversitedeki arkadaşları ve öğrencileri şaşırıyor. Herkes bu değişimin etkisini merak ediyor.
Ama ilginç bir şekilde Barbara’nın makaleleri ve çalışmaları daha çok övgü almaya başlıyor. Kariyerinde hızla yükseliyor.
Hatta insanlar, “Barbara, kız olan ikizinden daha iyi oldu,” demeye başlıyor.
Erkek olmak kariyerim için avantaj oldu, diyor Barbara.
ERKEKTEN, KADINA
Ama aynı yükseliş erkek iken kadın olan Illinois Üniversitesi profesörlerinden Deirdre McCloskey (ünlü ve tanınmış olmasına rağmen) için geçerli olmuyor.
McCloskey erkek doğuyor, ama 1995 yılında kadın olmaya karar veriyor. Aynı Leyla Çalışkan gibi.
Kadın olunca çok açık bir şekilde fark ediliyor ki erkek meslektaşları ondan çok daha fazla para kazanmaya başlıyor.
Kariyerindeki yükseliş yavaşlıyor.
DİĞER ÖRNEKLER
Kristen Schilt aynı şekilde cinsiyet değiştiren 38 kişiyi incelendiğinde, hep aynı sonuçla karsılaşıyor.
Erkek olanlar daha çok para kazanmaya ve daha çok terfi almaya başlıyor.
Kadın olanların maaşları düşüyor ve hayatları zorlaşıyor.
Leyla Çalışkan, cinsiyet değiştirmenin bedelini ödüyor ama belki de daha çok kadın olmanın.
Not: Yorumlar ve tartışmalar icin www.facebook.com/bolatozgur adresindeyim.
Paylaş