İnfaz düzenlemesi yolda

HÜKÜMETİN gündeminde ceza adaletini sağlamaya dönük düzenlemeler var. En çok merak edilen konu, İnfaz Yasası değişikliği. Vatandaşlar, özellikle mahkûmlar ve yakınları, yargı paketinin ne zaman çıkarılacağını soruyor. Okurum S.T’nin e-postası hepsinin ortak sorusu:

“Mahkûm yakınıyım. Gazetenizde İnfaz Yasası değişikliği ve uzlaştırmanın kapsamının genişletilmesiyle ilgili bir haber okumuştum. Yeni yargı paketinde bu düzenlemeler var mı? İnfaz, Sayın Yargıtay Başkanı’nın önerdiği gibi yüzde 50’ye inecek mi? Bu düzenlemeler ne zaman çıkar?”

İKİSİ DE SEÇİMDEN SONRA

Okurlarıma öncelikle, İnfaz Yasası değişikliği ile uzun süredir üzerinde çalışılan Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin iki ayrı düzenleme olduğu bilgisini vermek istiyorum. Bakanlar Kurulu’nda görüşülen bu belge görüşe açıldı ve 31 Mart’taki yerel seçimden hemen sonra açıklanacak.

İnfaz Yasası değişikliği farklı ve tamamlanmadı. İstinaf mahkemelerindeki uygulamaya dönük aksaklıkları gidermeye dönük çalışma ile birlikte gündeme gelebilir. Ancak yeni yargı paketine son şeklinin verilip Meclis’e sunulması en erken nisan-mayısı bulabilir.

YARGITAY’DAN ÖNERİ VAR

İnfaz sistemiyle birlikte ceza adalet sistemini masaya yatıran Adalet Bakanlığı’na, uygulamacı konumundaki Yargıtay’dan da yasa değişikliği önerileri geliyor. Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit, benim de katıldığım yıllık değerlendirme toplantısında, affa karşı olduğunu vurgulayarak infaz sistemine göre şu anda yüzde 66 olan cezaevinde kalma süresinin yüzde 50’lere doğru indirilmesi önerisinde bulunmuştu.

Bir çarpıcı öneri de kaçakçılık suçlarının temyiz incelemesini yapan Yargıtay 19. Ceza Dairesi Başkanı Ramazan Özkepir’den geldi. Özkepir, “etkin pişmanlık” uyarınca “gasp, hırsızlık, dolandırıcılık” sanıklarına “zararın giderilmesi” halinde ceza indirimi yapılmasının yargılama süresince (kovuşturma evresi) mümkün olmasına rağmen, “kaçakçılık” suçu işleyenler yönünden sadece “soruşturma evresiyle” sınırlı tutulmasının “çelişkili” olduğunu ve “adil olmadığını” savundu. Özkepir’in Mevzuat Genel Müdürlüğü’ne ilettiği yasa önerisi özetle şöyle:

SORUŞTURMA AŞAMASINA KADAR ÖDEME

“Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında sahte tütün mamulleri ve alkollü içkileri ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden, satışa arz eden veya satan, bunları bilerek ticari amaçla alan kişiler 1 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar hapis cezasıyla cezalandırılıyor. Kaçakçılık suçlarını işleyenler etkin pişmanlık göstererek, soruşturma evresi sona erene kadar suç konusu eşyanın (sahte tütün, alkol) gümrüklenmiş değerinin iki katını Hazine’ye öderlerse cezaları yarı oranında indiriliyor.

GASPÇIYA VAR SİGARA KAÇAKÇISINA YOK

Kaçakçılık suçları netice itibarıyla Hazine’ye karşı işlenmiş ekonomik bir suçtur. Özellikle sigara kaçakçılığı suçlarında cezanın alt sınırının üç yıldan başlaması TCK’nın 168. maddesinde düzenlenen ‘etkin pişmanlık’ hükmü uyarınca hırsızlık, yağma, dolandırıcılık suçlarında dahi kovuşturma evresinde zararın giderilmesi halinde cezada indirim yapılması olanağı bulunmasına rağmen, kaçakçılık suçlarında sadece soruşturma evresiyle sınırlı tutulması ilk kez suç işleyen kişiler yönünden adil olmayan ve çelişen sonuçlara neden olmaktadır. Kaçakçılık suçlarında, ‘Soruşturma evresinde, zararın giderilmesi halinde yarı oranında, kovuşturma evresi sona erene kadar ödendiğinde ise üçte bir oranında indirilir’ şeklinde yasa değişikliği yapılmalıdır.”

İNFAZ SÜRESİ İNER Mİ

İnfaz Yasası üzerinde çalışan bakanlıktaki komisyon, tüm önerilerle birlikte 2 yılın altındaki suçlara getirilen tutuklama yasağını da inceliyor. Kadına/çocuğa şiddet, tecavüz ve uyuşturucu satıcıları yönünden infaz indirimi yok. Belki artış bile olabilir. Ancak diğer suçlar yönünden bir indirim üzerinde çalışılıyor. Yeni infaz düzenlemesi yolda. Şu anda 10 yıl ceza alan bir kişi 6.5 yıl hapis yatıyor. Eski infaz sistemine dönülürse, 10 yıl ceza alan bir kişi 4 yılda çıkacak. Cezaevlerindeki doluluğa belki bir çözüm olabilir ama ceza adaleti açısından yine çok tartışılır.