Sorular ve cevaplar

Bu dizide size öncelikle şunu anlatmaya çalıştık: Şekeri, şeker eklenmiş yiyecek ve içecekleri, beyaz undan yapılmış besinleri, pirinci, kalitesiz makarnayı hayatınızdan çıkarmaya, eğer başaramazsanız daha az tüketmeye çalışın. Meyve tüketimini abartmayın. Taze sıkılmış bile olsa meyve sularını kararınca için. Tatlıların sadece tadına bakın! Prensip olarak “tam ve doğal” besinlere ağırlık vermeye çalışın.
Bu yaklaşım, sizi kilo almaktan da, hipoglisemi gel-gitleri yaşamaktan da, diyabet, hipertansiyon, ateroskleroz hastası olmaktan da korur. Pek çok psikolojik soruna ve muhtemelen bazı kanser türlerine de bağışık hale getirir.
Kısacası “Gİ diyeti” sadece bir diyet değil, bir “BESLENME BİÇİMİ” ve “bir “YAŞAM TARZI SEÇİMİ”dir.
Dizi süresince bize yönelttiğiniz bazı sorular ve cevaplarına gelince...

SORU 1: BU DİYET SÜREKLİ OLARAK UYGULANMAK ZORUNDA MI?
Kesinlikle böyle bir şey söz konusu değil. Zaman zaman Gİ değeri yüksek olan yiyecekleri de tabiî ki yiyebilirsiniz. Kızarmış veya haşlanmış patatesten, bal, reçel, baklava, börekten tümüyle vazgeçmeye sizi de beni de hiç kimse ikna edemez.
Dikkat etmeniz gereken, Gİ değeri yüksek yiyecekleri mümkün olduğu kadar az ve seyrek tüketmek, onları özel zamanların eğlenceleri, keyifleri olarak düşünmektir. Ayrıca Gİ değeri yüksek bir besini (patates), Gİ değeri düşük olan bir başka yiyecekle karıştırarak da (yoğurt) ortalama Gİ değerini düşürebilirsiniz.

SORU 2: DÜŞÜK Gİ’Lİ BESLENMENİN EN KOLAY YOLU NEDİR?
Prensip olarak sebze, meyve, kuru baklagil, balık, yağsız tavuk eti, yumurta, yağsız kırmızı et, yağı azaltılmış süt ürünleri, badem, ceviz, fındık gibi besinlere ve tam tahıllı yiyeceklere beslenme planınızda ne kadar sık yer verir, paketlenmiş yiyecekler, meşrubatlar, fırın, pastane ürünleri, fast food besinlerden ne kadar uzak durur, yiyecekleri doğal hallerine en yakın halleri ile yemeyi ne kadar iyi becerebilirseniz, yiyeceklerinizdeki Gİ yükünü o ölçüde azaltmış olursunuz.

SORU 3: Gİ DİYETİ DİYABETİ NASIL ÖNLÜYOR?
Düşük Gİ değeri olan besinleri daha fazla tüketmek, daha az insülin salgılanması, pankreasınızın daha az yorulması, kilo kontrolünüzün kolaylaşması, neticede insülin direncinin önlenmesi ve/veya insülin hormonunun daha etkili kullanılması anlamına geliyor.
Bütün bu değişimler aynı zamanda orta yaşlarda gelişen erişkin tipi şeker hastalığını önlemenin de en etkili yolları kabul ediliyor. Gİ diyetinin şeker hastalığını önleyebileceğini gösteren güçlü bilimsel veriler var. Mesela çok merkezli önemli bir çalışmada (EURODIAB) düşük Gİ’li beslenmenin Hba1c değerini düşürdüğü ve kan şekerini dengelediği gösterilmiştir.

SORU 4: Gİ DİYETİ REAKTİF HİPOGLİSEMİYİ NEDEN ÖNLER?
Reaktif hipoglisemiden kurtulmanın en kolay ve etkili yolunun da Gİ diyeti yapmak olduğundan kuşkunuz olmasın. Düşük Gİ’li beslenmek, özellikle bu besinleri az miktarda ve sık aralıklarla yemek, reaktif hipoglisemi ataklarını kontrol altına almayı kolaylaştırır.
Eğer Gİ diyeti ile birlikte beyaz et ve balık, yoğurt gibi proteinlerden zengin besinleri fazlaca tüketirseniz, tam tahıllardan, bakliyat, sebze ve meyvelerden zengin bir beslenme planı yanında meyve konsantrelerinden uzak kalır, yeteri kadar su içer, kan şekerini dengelemeye destek olabilecek krom ve benzeri doğal desteklerden faydalanmayı başarabilirseniz ve tabiî ki sık sık, az az yer, öğün atlamazsanız reaktif hipoglisemiyle mücadelede daha başarılı olursunuz.

SORU 5: BU DİYETİ ÖNCELİKLE KİMLER UYGULAMALI?
Gİ diyetini öncelikle “kilo sorunu olanlar, kolay kilo alıp zor kilo verenler” uygulamalıdır. Bilhassa “karın-göbek bölgesinde yağ biriktirenlerin” bu diyeti yapmaları tavsiye ediliyor. Polikistik over sendromu, metabolik sendrom, prediyabet (gizli diyabet), trigliserid yüksekliği, karaciğer yağlanması ve benzeri sorunları bulunanların da bu diyetleri yapmaları sağlıkları bakımından son derece önemli.
Aslında biz bu diyeti sağlıklı yaşamak isteyen herkese tavsiye ediyoruz. Genetik mirasında kalp krizi ve inme yönünden, değişik doku ve organların kanserleri bakımından şanssızlık bulunanların da bu beslenme planını hayatlarının bir parçası yapmalarında fayda var. Ayrıca şeker hastalarının da prensip olarak düşük glisemik yükü olan yiyecekler yemeleri gerekiyor.

ÖRNEK “Gİ MÖNÜSÜ”

70 KİLONUN ALTINDA OLANLAR İÇİN

KAHVALTI
1 adet tam yumurta + 1 adet yumurta akı ile maydanozlu omlet
25 g (1 ince dilim) esmer ekmek
Domates, salatalık

ARA ÖĞÜN
Badem

ÖĞLE YEMEĞİ
Yeşil salata
4 çorba kaşığı haşlanmış yeşil mercimek (Yeşillik, domates, salatalıkla hazırladığınız salataya 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile birlikte haşlanmış yeşil mercimeği ilave ederek karıştırın.)
1 su bardağı ayran (200 ml)

ARA ÖĞÜN
2 top dondurma (külahsız)

AKŞAM YEMEĞİ
Yeşil salata
4 çorba kaşığı ıslatılmış bulgur (Yeşilliklerle hazırladığınız salataya 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile birlikte ıslatılmış bulguru ilave ederek karıştırın.)
90 g ızgara köfte (3 adet)

ARA ÖĞÜN
1 kutu probiyotik yoğurt

70 KİLONUN ÜZERİNDE OLANLAR İÇİN

KAHVALTI
1 adet tam yumurta + 2 adet yumurta akı ile maydanozlu omlet
50 g (2 ince dilim) esmer ekmek
Domates, salatalık (yağsız)

ARA ÖĞÜN
Badem

ÖĞLE YEMEĞİ
Yeşil salata
6 çorba kaşığı haşlanmış yeşil mercimek (Yeşillik, domates, salatalıkla hazırladığınız salataya 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile birlikte haşlanmış yeşil mercimeği ilave ederek karıştırın.)
1 su bardağı ayran (200 ml)

ARA ÖĞÜN
2 top dondurma (külahsız)

AKŞAM YEMEĞİ
Yeşil salata
6 çorba kaşığı ıslatılmış bulgur (Yeşilliklerle hazırladığınız salataya 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ile birlikte ıslatılmış bulguru ilave ederek karıştırın.)
120 g ızgara köfte (4 adet)

ARA ÖĞÜN
1 kutu probiyotik yoğurt

Dyt. Nilüfer BAYRAM