Okan Aybar

Bu durumda zaten bir süredir perakende sektörüyle ilgili göstergeleri olumsuz açıklanan Avrupa’da Euro’nun yükselişi gerçekten sorun olmaya başladı ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) yetkilileri de bunu daha çok dile getiriyor.

 

Ancak FED’in faiz indirirken odaklandığı konu büyüme, AMB’ninse enflasyon olunca, FED faiz indirmeye yatkın, AMB’yse faizleri en azından indirmemeye yatkın oluyor. Bu da olası bir Euro gerilemesinin zaman alacağını gösteriyor. Eğer bugünlerde AMB’den birisi çıkıp bizim sorunlarımız aynı zamanda büyümeyle ilgilidir gibi bir şey söylerse o zaman bunun ani veya gecikmeli etkisi Euro’nun satılması anlamına gelecektir. Bu nedenle bugünler sözle müdahale yapmaktan bahseden AMB tarafından gelecek olan seslere dikkat edin.

 

Bugün Avrupa’dan dış ticaret dengesi ve inşaat üretimi verileri, diğer yandan da ABD’den düşüşünün durma eğiliminde gördüğüm emlak kredileri başvuruları açıklanacak. Bana kalırsa bu iki verinin piyasa üzerinde Dolar olumsu etkisi olacak ama Dolar faizlerinin 2.25’e düşmüş olması gerçeği, gerçek anlamda bir olar rallisinin olmasını engeller. Bu nedenle aşağı bekliyorum ama düşüş yavaş ve zahmetli olur.

 

 

Altın fiyatları dün petrol, pamuk, bakır gibi sanayi değere sahip diğer emtiaları kırmayarak onlara uydu ve FED faiz indirimi yapmış olsa da geriledi. Bu gerilemenin yanında tabii ki Doların gerilemesi de etkili oldu. Bundan sonra harekenin ne yönde olacağını belirleyecek olan faktörler aynı kalmaya devam edecek. Emtia fiyatları, dolar ve faizler. Kısa vadede şunu söyleyebilirim k, Avrupa  Merkez Bankası’ndan yetkililer büyümeyle ilgili beklentilerini dile getirmeden aşağı yönlü çok sert bir düşüş beklemek gerekir. Yani Dolar yükselmeden altın düşmez. Bu arada tabi petrol fiyatlarının da aşağı yönlü hareketini başlatmış olması da bir ikinci şart.

 

Piyasalar ABD’deki faiz indiriminden sonra biraz olup bitenleri sindirip piyasanın ne yönde hareket edeceğine bağlı olarak yeni pozisyon almadan beklemek isteyecek. Bu da yatay bir harekete neden olabilir.

Konut sektörü endeksi ve kapasite kullanım oranının düşüşü, içinde bulunduğumuz konjonktür için olması gereken normal bir durumu yansıtıyor ancak dünkü iki gelişme Dolar değer kazanmasını sağlaması gerekirdi. Petrol fiyatlarının gördüğü 111’li seviyelerden itibaren başlayıp da 103’lü seviyelere kadar gerilmesi, ekonomik faaliyetlerin yavaşlayacağı beklentisiyle gerçekleşirken Dolar’ın düşen emtia piyasasında değer kazanması lazımdı. Diğer yandan dün açıklanan cari işlemler dengesinde zayıf Dolar’ın olumlu etkisiyle açıkta azalma oldu. Aslında bu zamla yükselen petrol fiyatları ortamında olması ülke ekonomisinin durgunluğa girdini de gösteriyor ama son yıllarda Dolar’ın yükselmesine neden olan iki faktör dün oldukça belirgin bir şekilde Dolar olumluydu.

 

Şimdi bazı kesimler 'acaba Avrupa Merkez Bankası yükselen Euro’yu yavaşlatmak adına alım müdahalesi yapar mı?' konusunu konuşuyor. Bence yapar ve bu şekilde devam ederse de yapmalı. Zaten onlar da bunu bekliyorlar. Bu durum devam edecek mi etmeyecek mi? Tabi bunu da görmek için öncelikle başta düşen petrol ve diğer emtia fiyatlarının düşüşlerinin en azından bir süre olsun devamlılık getirip getirmeyeceği. Örneğin dün petrol 111’den 103’e düşmüş olabilir ama bugün yeniden 110’a dayanırsa o zaman piyasanın Dolar almak için yine bir nedeni kalmayacak.

 

Bu hafta bir müdahale gelmez ama eğer emtialar düşerse ve Euro yukarıda kalırsa, o zaman AMB, FED ve JMB’yi ortak hareket ederek bir müdahale yapmaları konusunda daha çok ikna kabiliyeti kazanmış olur.

 

Bugün FED’in faiz kararı günü. Belli ki en az 75 baz puan indirim olacak. Hatta belki de 100 baz puan. Bunlardan hiç biri olmayıp 50 baz puan inerse işte asıl o zaman bir müdahale olurcasına piyasa Euro satar. 75 veya 100 baz puan inerse o zaman düşüp düşmeyeceği petrole ve FED’den gelen açıklamalar bağlı olur. Petrol düşük kalırsa Euro düşer. Benim tahminim aşağı yönlü hareketin olacağı.

 

 

Petrol aşağıda. Benim takip ettiğim diğer emtia piyasalar olan pamuk aşağıda, doğal gaz, benzin, soya fasulyesi, mısır, kakao, kahve fiyatları. Hepsi, aşağıda…

 

Altın piyasasına bakıldığındaysa altın fiyatlar da aşağı da ama yeterli mi? Tabii ki değil. Çünkü eğer piyasa ekonomilerin yavaşlayacağını düşünüyorsa ve bu nedenden dolayı da emtiaların fiyatlarında düşüşler oluyorsa o zaman altının en azından 950 Dolar’ın altına gerilemesi gerekir. Bunun şu an olmamasındaki tek neden Dolar’ı değer kazanmaya başlamamış olması. Eğer piyasa FED’in bugün 100 baz puan faiz indirse de yavaşlayan ekonomiler yüzünden emtialara olan talebin azalacağı görüşünü kabul ederse o zaman bugün FED’in faiz indirimi Dolar olumsuz olmaz ve dolayısıyla da altın olumlu olmaz.

 

Benim beklentim bugün Doların değer kazanacağı yönünde ve bu nedenle de altının aşağı bekliyorum.

 

 

Dün yeniden rekor kıran petrol fiyatları ne oldu da 103 Dolar’a kadar geriledi diye soruyorsanız, piyasayı manipüle eden spekülatörler, ekonomik faaliyetlerin yavaşlamasının bir anda petrole olan talebi azaltacağını düşündüklerinden kar realizasyonları yaptılar. Genelde bu tür hareketler sonrasında bir miktar toparlanmalar gözükür. Hatta öyle ki, piyasa acaba yeniden eski seviyelerine mi gidiyor dersiniz ama sonrasında bir önceki dip seviyesini kıran bir düşüş aynı gün olmasa da daha sonraki günler gelebilir. Evet ekonomik faaliyetler yavaşlıyor ve OPEC de bu nedenden dolayı üretim artışına karşı çıkıyor. Bu hafta Cheney Orta Doğu’da ve geçen ay, Bush ziyaret ettiğinin akabinde olabileceği gibi petrol fiyatlarının 98’e kadar gerileyen bir döneme girmiş olabiliriz. Bakalım yarınki stokları nasıl açıklanacak. Piyasa yarına kadar beklemek ve belki de bir miktar yükselme eğiliminde olabilir ama sonrasında düşüşler gelebilir.

 

 

 

 

 

 

Ancak ardından gelen müdahale gibi olan Trichet’in açıklamaları önce yükselişi sınırlandırdı ve ardından Dolar olumlu gelen düşük dış ticaret açığı, Dolar’a güç verdi.

 

Şu belli ki FED haftaya faizleri en az 50 baz puan indirecek ve belki de fazlasını yapacak. Bu hafta içinde 200 milyar Dolar piyasaya likidite veren FED’in 50 baz puan indirim yapması piyasanın Dolarla ilgili beklentilerini değiştirmeyecek, çünkü Euro ve Dolar arasındaki nominal faiz farkı daha da artacak. Diğer taraftan petrol fiyatlarındaki yükseliş de Euro’yu desteklediğinden, AMB yükselişten son derece rahatsız olabilir. Çünkü yarın öbür gün emtia fiyatları yüksek kalmışken Euro’nun olası düşüşü, Avrupa’yı durgunluğa götüren yolu açmış olur. Bu nedenle yüksek petrol fiyatları da Euro’nun sorunu haline gelmeye başladığı noktada, Euro’nun yükselişleri devam edecek olsa da yavaşlar. Bu da Euro’nun zirvesini 1.58 olarak belirledikten sonra 1.47’ye doğru geriler.

 

Kısa vadede Avrupa’nın sanayi üretimi ve ABD’nin bütçe dengesi piyasada dalgalanmalara neden olacak. Benim beklentim bütçe dengesinin beklendiğinden daha olumlu açıklanacağı yönünde. Bu nedenle bugün yükselişler veri saatine kadar olan 14.30’a kadar devam edebilir. Ancak ardından satışlar gelerek piyasa yine bugünkü açılış seviyesi olan 1.5330 civarında dengelenir. 1.5270’in altında saatlik kapanış olursa paritedeki gerileme devam edebilir ama petrol fiyatlarında bir gerileme olmadan bunu beklememek lazım.

 

 

Diğer emtia fiyatlarının altın fiyatlarıyla günlük bazdaki performansını değerlendirdiğimizde altını performansı düşük kaldı. Bunun nedeni altının 700’lü seviyelerden itibaren enflasyona karşı korunma için alımlarından sonra artık enflasyona karşı korunmak için alınmayıp, yatırımcıların bu korunmayı artık petrolle yapmaya başlamalarından kaynaklanıyor. Hatta daha çok fon bu korunmayı emtiaların kendilerini alarak yapmaya başlamaları altının talebini göreceli olarak düşürdü.

 

Bugün gün içinde 980 Dolar’a doru yükselişler gelebilir. Bu da Dolar’ın bir miktar gerilemesiyle olur. Zaten bu arada petrol fiyatlarında da bir düşüş olmamışken bir miktar yükselişler görmek mümkün. Ancak daha sonra petrol fiyatlarında düşüş görülürse altın fiyatları 961 Dolar seviyesindeki desteğini kırarak daha aşağılara gider. Benim beklentim bunun için daha çok erken olduğu ve altının daha 970 Dolar seviyelerinde ya da daha yukarılarda kalacağı yönünde. Düşüş gelecek ama daha erken.

 

 

Doların gerilemeye devam etmesiyle birlikte petrol yükselişine devam ederek neredeyse 110 Dolar seviyesine yükseldikten sonra gelen kar realizasyonlarıyla önce bir miktar geriledi ancak sonradan açıklanacak olan stok verileri öncesinde yükselme eğilimine girdi. Açıklanacak olan stoklar önemli. Eğer stoklarda yükseliş olursa bir miktar geri çekilme yaşanabilir. Bu eri çekilme 102.50 Dolar seviyesine kadar olur ama hafta sonuna girerken ABD başkan yardımcısı Dick Cheney’in Orta Doğu ziyareti öncesinde piyasa kararsız kalabilir ve piyasa 105.20 civarında yatay kalabilir.

 

 

 

 

 

 

Bu rakam, Çin’e ihracat yaparak güçlü Euro’nun olumsuz etkilerinden bir miktar kurtulan Avrupa’ya yavaş yavaş baskı yapmaya başlayabilir. Bu durumda da Avrup’nın korkulu rüyası olan emtia fiyatları yüksekken, düşen Euro nedeniyle AMB yetkilileri faiz artırımı yönündeki konuşmalarına ağırlık verebilirler. Tabi bu durumda da Euro üzerindeki baskı bir miktar azalabilir.

 

Şimdi beklediğim senaryoya gelince: Avrupa ekonomisi iç talep açısından bakıldığında ABD gibi zayıflamaya devam ediyor. Daha henüz kredi sıkıntıları Avrupa’da kendini göstermemişken, baskılar yavaş yavaş açıklanan ilk üç aylık karlılıklarla kendini hissettirebilir. Bunun dışında emtia fiyatlarında belirgin gerilemeler var. Yani Kahve, kakao, pamuk, soya fasulyesi gibi emtiaların fiyatlarındaki düşüşler yavaş yavaş Dolar’ın güçlenmesine neden olabilir. Çünkü yavaşlayan Çin ekonomisi de petrol fiyatlarının düşmesine neden olabileceği için yakın zamanda Dolar’ın toparlanmasını bekleyebiliriz.

 

Bu durumda ben bu hafta içinde Euro / Dolar paritesinin 1.5220’ye kadar gerileyebileceğini düşünüyorum. Bugün Avrupa’dan açıklanacak olan sanayi üretimi verileri önemli olabilir. Eğer gerileme devam edecek olursa, bunun anlamı Çin ekonomisindeki yavaşlamanın gerçekten kendini hissettireceğini gösterebilir. Bu da parite üzerine satış baskına neden olabilir. Almanya ‘dan daha erken saatlerde açıklanan dış ticaret fazlasının beklentilerin çok üzerinde olması Euro’nun yükselişini destekleyen bir etken olsa da bu veri geçmişi gösteren bir durumu yansıtıyor. Oysa bugünlerde emtia fiyatlarındaki gerilemeler çok daha yakın vadede gerçekleştiğinden Euro olumlu bir piyasadan çok Dolar olumlu bir takım gelişmeler olabilir.

 

 

Eğer petrol dışındaki diğer emtiaların son iki seans içindeki hareketlerine bakacak olursanız, gıda fiyatlarının gerilediğini ve metal fiyatlarındaki gerilemelerin yavaşlayan ekonomilerle birlikte enflasyon baskısının azalmasına neden olabilir. Eğer bu hafta içinde buna petrol fiyatları da eklenirse, Dolar’ın da yükselebilecek olduğu bir hafta içinde 930 Dolar hedefiyle belirgin gerilemelerin olmasını izleyebiliriz.

 

Ben bu hafta içinde altının yükselmesi için bir nedenin oluşacağını pek düşünmüyorum. Ancak yine de 990 Dolar’ın üzerinin kırılması teknik olarak bu beklentimin tersine dönüşmense neden olabilir ama bu hafta altın fiyatlarının bir miktar baskı altında kalması gerektiğini tahmin ediyorum.