‘Sigortanı benden yaptır krediye az faiz öde’ dönemi

Haklısınız. Araya başka konular girdiği için fırsat bulamadım.
Evet, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun yayınlandı. Kanunda sigorta sistemi ile ilgili de önemli değişiklikler bulunuyor. Bir düzeltme yapayım; kanun çıktı ama 2014’ün Mayıs sonunda yürürlüğe girecek.
Okuyucuların belirttiği gibi, yeni Tüketici Kanunu’ndaki değişikliklerden biri, kredi ile yapılan ve zorunlu tutulan sigortalarla ilgili. Önceki yazılarımda da değindim, bir kere daha altını çizeyim, sigorta hiçbir zaman zorunlu olmadı, bankalar zorunlu gibi gösterdi.
Doğrudur. Bankalar, ticariden tutun da tüketiciye kadar tüm kredilerde önce hayat sigortasını; ek olarak da konut, kasko, zorunlu deprem, trafik ve işyeri sigortalarını otomatik olarak yapıp, poliçeleri imzalatıyorlar. Sigortaları da kendileri yapıyorlar. Yetmiyor, ‘Sigortanı bizden yaptırmazsan sana kredi yok’ bile diyorlar.
Doğrudur, yanlıştır. Yorumda bulunmayacağım. Önceki yazılarımda bu konu ile ilgili görüşlerimi paylaştım. Şu kadarını söyleyeyim. Sadece bu senenin 9 aylık döneminde, krediye bağlı hayat sigortası yaptıran tüketicilerden, vefat edip ya da sakat kalıp kredi borcunu ödeyemeyenler için; sigortacılar, 1,5 milyar TL’ye yakın tazminat ödeyip, banka borçlarının kapanmasını sağladılar.

BANKALAR ZORUNLU TUTAMAYACAK

Gelelim, yeni tüketici yasasına. 2014’ün Mayıs sonundan itibaren bankalar, tüm kredilerde tüketicinin isteği dışında hiçbir sigortayı zorunlu tutamayacağı gibi; sigorta yaptırmak isteyen tüketici, istediği yerden yaptırıp, poliçeyi de bankaya sunabilecek. Banka da kabul edecek.
Eğer tüketici, sigorta yaptırmak istiyorsa bankalar, tüketicinin talebini mutlaka kayıt altına alacak ki, olası bir şikâyette sigortanın, tüketicinin isteği ile yapıldığını ispat edebilsinler.
Şunu da belirteyim, ‘Bankalar hiçbir sigortayı zorunlu yapamayacaklar’ derken. Zorunlu sigortaları kastetmiyorum; hayat, konut paket, işyeri, kasko gibi isteğe bağlı sigortalardan bahsediyorum. Trafik ve deprem sigortası zaten yaptırılması gereken zorunlu sigortalar.
Yeni yasaya göre, krediye bağlı yapılacak sigortalar borç tutarı ve kredinin vadesiyle de uyumlu olacak. Sigorta yaptıran, borç ödeme süresi içinde olası bir risk ile karşılaştığında; sigorta şirketi, kalan borç tutarını bankaya ödeyecek; primler de buna göre belirlenecek.

YENİ TÜKETİCİ YASASI NELER GETİRECEK?

Tüketici yasasındaki krediyle bağlantılı sigortalara yönelik düzenleme özetle bu şekilde. Peki, yasa yürürlüğe girip de uygulama başladıktan sonra ne olacak?
Açıkça söyleyeyim, bankalar sigorta talebinde bulunmaya devam edecekler; özellikle de hayat sigortasını ama ‘benden yaptıracaksın’ diye tüketiciyi zorlayamayacaklar. ‘Sigortanı yaptır, getir dosyana koyalım, kredini öyle çıkartalım’ diyecekler.
Ama bundan daha önemli bir şey olacak. Bankalar belki, ‘Sigortaları benden yaptıracaksın yoksa kredi vermiyorum’ diyemeyecek ama kredi faizini de ona göre belirleyecek. Sigorta istemeyen ya da sigortayı banka dışından yaptıracak olan tüketiciden daha yüksek faiz, sigortayı bankadan yaptıracak olandan daha düşük faiz talep edecekler.
Neden mi? Bir. Bugün sigortalar yıllık olduğundan bankalar, her yıl otomatik yeniliyor ve primi de tüketiciye yansıtıyor. Yeni yasa ile hem sigorta bankadan yapılmadığında hem de tüketici sigorta istemediğinde otomatik yenileyemeyecek ve olası bir risk durumunda kredinin ödenmemesini göz önünde tutup, ona göre faiz uygulayacak.
Daha açık bir anlatımla yeni dönemde bankalar, ‘sigortaları benden yaptır, kredi faizini ona göre azaltayım’ diyecek.