Çalışan emeklinin borcu silinecek

ÖNÜMÜZDEKİ günlerde çıkacak yasa ile çalışan emekliler, birikmiş prim borçlarından kurtulacak. İşin aslı, çalışan emeklilerin durumu yıllardır tartışma konusu. Önce kısa bir bilgi vereyim. İki tür çalışan emekli var. Biri, emekli olup, emekli aylığı bağlandıktan sonra bir işverenin yanında çalışanlar ki, bu kesimde bir sorun yok. İşveren, bu çalışanlar için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) hem bildirim yapmak hem de belli bir miktar prim ödemek zorunda. İkincisi ise, emekli olduktan sonra kendine ait işyeri açan ya da bir şirketin ortağı olanlar ki, işte asıl sorun bu kesimde. Çünkü bu şekilde çalışanların sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekiyor.

SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ

Emeklilik sonrası kendine ait işyeri ya da bir şirketin ortağı olanlar 2008 yılına kadar sosyal güvenlik destek primini kendileri yatırmaları gerekiyordu. 2008 yılında sonra ise primler, bu kişilerin maaşlarından kesilmeye başlandı. Ancak emekliler böyle bir uygulamadan haberdar olmadığından, 2008 öncesi primlerini yatırmadılar. Ne zaman ki; SGK, Maliye Bakanlığı ile işbirliğine giderek, emeklilere geçmiş dönemlere ait yüklü miktarda borç çıkarınca durumun vahameti de ortaya çıktı. Gerek 2008 öncesi bildirim yapmayıp prim ödemeyenler, gerek SGK’nın tespit edemedikleri, gerekse de tespit edilmesine rağmen kendilerine prim borcu bildirimi yapılmayanlarla birlikte sayıları 4 milyonu bulan çalışan emekliler için sosyal güvenlik destek primi büyük sorun haline geldi. Geçen yıllarda prim borcu olanlar için birkaç kez af çıksa da çoğu kişi bu imkanlardan yararlanmadı.

2 MİLYON KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR

2016’nın şubat ayında ise SGK, yaşlılık veya emekli aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya devam edenlerin aylıklarından alınan yüzde 10 oranındaki sosyal güvenlik destek primi kesintisini kaldırdı. Ancak geçmişe yönelik borçlar devan ediyor. Daha açık bir anlatımla, kesinti uygulaması geçen yıl kalkmış olsa da yaklaşık 2 milyona yakın çalışan emeklinin, geçmişe yönelik destek primi borcu duruyor. Yeri gelmişken şunu da belirteyim, geçmiş yıllarda kendine ait işyeri kurup sonradan kapatan ya da geçmişte bir şirketin ortağı gözüküp de sonradan ortaklıktan ayrılanlar o döneme ait prim borçlarını ödememişlerse, kayıtlarda o borç duruyor.

İşte, bu kişiler için şimdi yeni bir imkan daha getiriliyor. Geçtiğimiz haftalarda Meclise gönderilen ve Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen, önümüzdeki günlerde de yasalaşacak olan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Teklifi ile sosyal güvenlik destek primi borçları yeniden yapılandırılacak. Şöyle ki; gecikme faizi ve cezası dışındaki asıl borç, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi aylık değişim oranlarına göre güncellenecek. Gecikme zammı ve faizi ise silinecek. Yapılandırmadan yararlanacak olanlar borcunu peşin ödeyebileceği gibi ikişer aylık dönemler halinde 18 ay taksitlendirebilecek.

BAĞ-KUR BORÇLULARI DA YARARLANACAK

ÖNÜMÜZDEKİ günlerde yasalaşması beklenen Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Teklifinden, 1.3 milyon Bağ-Kur prim borçlusu da yararlanacak. Gerek bugüne kadar Bağ-Kur prim borcunu ödemeyenler gerekse de geçen senenin ağustos ayında SGK borçlarının yapılanmasına imkan tanıyan kanundan yararlanmayanlar yeni çıkacak kanunla ile borçlarını yapılandırabilecek. Malum, Bağ-Kur prim borcu olanlar prim indiriminden yararlanamadığı gibi genel sağlık sigortası kapsamına da girmiyordu. Yeni düzenleme ile 31 Mart 2017 tarihine kadar birikmiş prim borçlarını yapılandıran Bağ-Kur’lular, hem yüzde 5’lik prim indiriminden hem de devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanacak.

GELİR TESTİ ZORUNLULUĞU KALKTI MI?

Okuyucuların en çok merak ettiği konuların başında, genel sağlık sigortası kapsamında yaptırılan gelir testi zorunluluğunun kalkıp kalkmadığı geliyor. Malum, genel sağlık sigortasına yönelik yeni düzenleme yapıldı ve bu kapsamda aylık ödenen primler sabitlendi; prim borcu olanlara, borçlarını yeniden yapılandırma imkanı tanındı. Bu kapsamda, genel sağlık sigortası primini kendi ödemek isteyenler için gelir testi zorunluluğu kalktı. Kişiler, aylık 53.33 lira ödeyerek, devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanabilecek. Geçmişe yönelik borcu olanlara yine 53.33 lira üzerinden borçlarını ödeme hakkı da getirildi.

Peki, bundan sonrası için gelir testi yaptırma zorunluluğu kalktı mı? Kişiler, aylık 53.33 lira prim ödemeyi kabul ederlerse gelir testi yaptırmak zorunlu olmayacak. Ancak 53.33 lirayı ödeme gücü olmayanlar gelir testine girecek. Gelir testine girildiğinde de ailede kişi başına gelirin asgari ücretin üçte birinden, yani 592 liradan, az olduğunun ispat edilmesi gerekiyor. İspat edilmesi halinde hiçbir prim ödenmeden, genel sağlık sigortası kapsamında devletin sunduğu sağlık hizmetinden ücretsiz yararlanılacak.