Malum yarım bayram. Kurban Bayramı’nda et yemek için fazlasıyla motive oluyoruz. Ancak şu bir gerçek ki protein yüklemesi kolesterol yükselmesine de yol açıyor. Uzmanlar bu nedenle, etin sebzelerle hazırlanmasını öneriyor. Elbette beslenmenin matematiğinde, bir doğru bir yanlışı götürmüyor. Ama en azından, böyle pişirmek kolesterol yükseltici etkiyi azaltıyor.
Diyetisyen Şefika Aydın Selçuk, kurban etinin sebze ile birlikte tüketilmesinin ette bulunan demirin emilimini artırdığını hatırlatıyor. Dolasıyla etin “biyo yararlılığı” artıyor. Pişirme esnasında soğan, sarımsak, yeşil ve kırmızıbiber, domates ve benzeri sebzelerle birlikte zenginleştirmek hem etin tadını artırıyor hem de etin kan kolesterolünü yükseltme etkisini en aza indirebiliyor. Pişirme işlemi sırasında dikkat edilecek en önemli nokta, eti kısık ateşte ve kendi öz suyunda pişirmek. Bu sayede et kısa sürede pişer ve vitamin kaybı da olmaz. Fazla haşlanan etin suyundaki vitaminler kısa sürede değerlerini kaybeder.
ETİ KIZARTMAYIN
Tercihiniz mangalsa, ateşten en az 15 santimetre uzakta tutun ve yavaş yavaş pişirin. Kömürleştirilen ve mangala yakın tutularak pişirilen etler kanser riski taşır. B vitamini kaybeder. Et mangalda yavaş yavaş pişirilmelidir. Etin pişirilme yöntemi çok önemli. Hayvansal kaynaklı besinler kızartma veya kavurma şeklinde tüketilince sağlığı tehdit ediyor. Bir köfte büyüklüğünde et ortalama 69 kaloridir. Bu etin 45 kalorisi yağdan geliyor. Kızartma yapmak yerine kendi yağında ızgara, fırında veya tencere yemeği şeklinde pişirilmesi daha sağlıklı.
SAKLAMA KOŞULLARI ÖNEM TAŞIR
Kesilen etler diğer besinlerle temas etmeyecek şekilde uygun saklama poşetleri veya yağlı kağıtlara yerleştirilerek en kısa sürede buzdolabına koyulmalı. Etler 7 günden fazla süre için derin dondurucuda dondurularak saklanmalı. Poşetleme işleminde etler tek kullanımlık olacak şekilde ayarlanmalı. Böylece çözülen etin tekrar dondurulması gibi son derece yanlış işlemin önüne geçilmeli.
YENİ KESİLEN ETİ YEMEYİN
Yeni kesilen hayvan etleri “ölüm sertliği” denilen sindirimi ve pişimi zor bir halde olur. Bu durum, midede hazımsızlık gibi mide- bağırsak problemlerine yol açar. 1-2 gün bekletildikten sonra marine edilerek tüketilmeli. Marine için, sarımsak, soğan, limon suyu, salça, süt, baharatlar az miktarda ete karıştırılarak et dinlendirilmeli. Marinasyon sırasında et dolapta bekletilmeli. Dondurulan besinlerin saklama süresi, deponun ısı derecesine bağlıdır. Sıcaklık derecesi alçaldıkça saklama süresi uzar. -18 santigrat derecenin altında besinler uzun süre saklanabilir. Et birkaç yıl bozulmadan, kalitesini kaybetmeden saklanabilir. Dondurulma işlemi 32 santigrat derecede hızla yapılır, dondurulan et - 18 santigrat derecede bir iki yıl, -8 santigrat derecede ise üç ay saklanabilir.
KEMİK VE ET SUYUNUN BESİN DEĞERİ YOKTUR
Türk mutfağında et ve kemik suyu çorba, tencere yemekleri ve pilavda kullanılmak için ayrılıyor. Oysa kemik suyu ve et suyunun besin değeri yok. Yemeklere lezzet verici olarak kullanılıyor. İçeriğinde doymuş yağ içeriği yüksek olması sebebiyle özellikle kalp, damar ve tansiyon hastalarının tüketmesi sakıncalı. Şişman ve obez kişiler et suyuyla yapılan yemeklerden uzak durmalı. İştah açıcı, yağlı olması nedeniyle fazla tüketilir ve daha çok kilo aldırır.
ET GIDA ZEHİRLENMESİNE YOL AÇABİLİR
Uygun koşullarda saklanmayan ve pişirilmeyen etler Salmonella, listeria M, E. Coli, C. Perfringens gibi zehirlenme biçimleri ile karşı karşıya kalmanızı sağlayabilir. Kurban etiyle sağlıklı beslenmek için; 1. Eti hazırlamadan önce ve sonra eller güzelce bol su ve sabunda yıkanmalı 2. Eti hazırlamadan önce kan, kıl benzeri zararlı maddeleri yıkanarak temizlenmeli 3. Eti uygun ısı ve sıcaklıkta pişirmek gerekir. Kısık ateşte içinin iyi pişmesi bu riski ortadan kaldıracaktır 4. Eti dondurucudan çıkarınca oda ısısında veya kalorifer peteğinde değil, buzdolabında veya mikrodalgada çözdürmek gerekir 5. Et pişince oda ısısında fazla bekletilmeden soğuması için buzdolabına kaldırılmalıdır 6. Yemekleri yerken iyi çiğnemeye özen gösterin. Küçük lokmalarla, yavaş yemek sindirime yardımcı olur.