Erkekler dikkat: Risk 90 santimetreyi geçince başlıyor

----başlık---

Göbeğe Türk standardı

---spot---

Türk erişkin nüfusunun göbek yani bel çevresi kriteri yeniden belirlendi. Türkiye Endokrinoloji Metabolizma Derneği’nin yeni yayınlanan Obezite Kılavuzu’nda yer alacak olan yeni değerlere göre, bel çevresi kalınlığı kadınlarda 80, erkeklerdeyse 90 santimetreyi geçince risk artmaya başlıyor. Alarm zilleriyse kadınlarda 90, erkeklerde 100 santimetrede çalmaya başlıyor.

Mesude Erşan

---yazı--

36’ıncı Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongresi’nde "Son Gelişmeler Işığında Türk Erişkin Popülasyonunun Bel Çevresi Kriterleri Ne Olmalıdır?" konulu sunum yapan Doç. Dr. Alper Sönmez, çalışmanın toplumumuza özgü ölçütleri belirlemek ve kardiyovasküler ve metabolik riskleri hesaplayabilmek için gerekli olduğunu söyledi.

RİSKLERİMİZ DAHA ERKEN BAŞLIYOR

Prof. Dr. Fahri Bayram ve arkadaşlarının yaptığı ve geçtiğimiz yıl Archives Of Medical Sience dergisinde yayınlanan araştırmanın ortaya koyduğu veriler ışığında söz konusu yeni düzenleme gündeme geldi. Araştırmada Türkiye’nin 7 bölgesinden 24 ilde, 4039 yetişkinin kan basıncı, boy, ağırlık, beden kitle indeksi ve bel çevreleri ölçüldü. Kan şekeri, böbrek fonksiyonları ve lipid düzeylerine bakıldı. Elde edilen veriler Türkiye’de risklerin, yurtdışından alınan standartlardan daha erken başladığını fark edildi(gösterdi).

TÜRK ERKEKLERİN RİSKİ AVRUPALI HEMCİNSLERİNDEN ERKEN BAŞLIYOR

Araştırmaya göre, beden kitle indeksi 25’i geçtiğinde risk de artmış oluyor. İlk müdahelenin burada olması gerekiyor. Avrupalıların bu bölge için kabul ettiği göbek çevresi sınırları kadınlar için 80 cm, erkekler içinse 94 cm. Halbuki Türklerde sözkonusu risk kadınlarda aynı olsa da (80 cm), erkeklerde daha erken 90 cm’de başlıyor. İkinci müdahale düzeyi ise beden kitle indeksinin 30’u geçtiği yani riskin çok artığı kişiler. Yine Avrupalılar bunun için kadınlarda 88 cm ve erkeklerde 102 cm değerlerini kullanıyor. Türkiye için önerilen yeni değerse kadınlarda 90 cm, erkeklerde 100 cm olması.

Kongrede yaptığı sunumda halen ABD ve Avrupa’da yaygın kullanılan kadınlarda 88 cm, erkeklerde 102 cm değerlerinin aslında 35 inch ve 40 inch’in metrik çevrimi olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Sönmez, "Dünya bu değerleri İskoç ve Hollandalılarla yapılan araştırmalarla bulmuş ve kendi metrik ölçülerine göre yuvarlamıştı. Halbuki değerlerin ülkelere özel olması gerekir. Biz Hollandalılardan boyumuz, kilomuz, kalp ve damar hastalıklarımız vs. ile farklıyız. O halde risk sınır değerlerimiz de farklı olmalı" dedi.

Çalışması 2013 Kasım’da saygın tıp dergilerinden JAMA’da (International Journal of Endocrinology’de) yayınlanan ve Dünya Obezite Kongresi’nde bildiri olarak kabul edilen Doç. Dr. Sönmez, "Aslında Dünya Sağlık Örgütü de her topluluğun, ülkenin kendi değerleri olması gerektiğini söylüyor. Bugüne kadar biz kendi değerlerimiz üzerinden hesaplamalar yapmadık. Yeni değerler hem bize özgü hem de daha kolay akılda kalıcı" dedi.

GÖZARDI EDİLEN GRUBA DAHA ÇOK DİKKAT ÇEKİLECEK

Yeni değerlerimizle kilolu, obez kategorisine girenlerin sayısı artıyor. Doç. Dr. Sönmez, "Sınırı 94’den 90 santimetreye çektiğimiz zaman kilolu erkek sayısı yüzde 13 artacak. Obez denen erkek grubuna ise nüfusun yüzde 8’i daha katılacak. Bunlar gerçekte gözardı ettiğimiz insanlar. Aslında kilolu ve obez olduğu halde kendi kriterlerimizi kullanmadığımız için üstüne eğilmediklerimiz" dedi.

KADINLAR İÇİN İYİ HABER

Yeni standart kadınları sevindirecek. Kadınlarda alt sınır değişmedi yine göbek çevresi kalınlığı 80 santimetre. Ama üst sınırımız 88 santimetreden, 90 santimetreye çıktı. Bu 2 santimetrelik değişiklik (kadın) nüfusun yüzde 5’ine denk geliyor. Daha önce obez kategorisine giren söz konusu grup, bir tık daha iyi bir duruma "artmış risk" grubuna giriyor.

---kutu---

Beden kitle indeksi yetmiyor çünkü...

Bel çevresindeki yağlanma yaşla beraber, hareketliliğin azalmasının da etkisiyle artar. Dolasıyla bel çevresinin tespiti önemli. Ayrıca beden kitle endeksinin şaşırdığı, yetmediği durumlar var. Örneğin kadın ve erkeklerin beden kitle endeksi aynı rakamı gösterse bile yağ oranları farklı. Beden kitle endeksleri aynı olsa bile daha genç olanların bel çevresi kalındığı farklı. Doç. Dr. Sönmez, "Bel çevresi ölçümleri beden kitle indeksi ölçümlerinin yerini alacaktır, almalı. Bel çevresi yağlanmayı gösteren en iyi ölçüt olacaktır" dedi.