×
İZMİRLİ ÇİFTÇİ ÇOK BİLİNÇLİ
İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Özen, tarımın özellikle pandemi döneminde gerek dünya gerekse ülke genelinde stratejik bir sektör olarak tanımlandığını ifade ederek, tüm paydaşların tarımı artık gelecek gibi görmeye başlamasına dikkat çekiyor. İzmir’de üreticilerin bilinçli olduğunu kaydeden Özen, ilin tarımsal üretim açısından çok sayıda avantaja sahip olduğunu vurguluyor. Özen, “Bizim yaptığımız eğitim toplantılarına katılım yoğun, üreticilerimizin projelerimize ilgileri fazla. Yeniliklere çok açıklar. Kadın üreticilerimiz oldukça hevesli. Bu durum, başarısızlığın mazeretini ortadan kaldırıyor. Üretim alanında ve miktarında, çiftçi sayısında, desteklemelerde, eğitimlerde ve sahaya hakim olma konularında bir sorunumuz yok. Ancak tarımın geleceğini garanti altına almak için toprak ve suya sahip çıkmalıyız. Tarımı bu sayede büyüterek ayakta tutabiliriz. Aslında İzmir’de bu alanda da çok şanslıyız. Çünkü meslek odaları, borsamız ve ihracatçı birliklerimiz çok destek veriyor. Yerel yönetimlerin de yine bu alanda ciddi çalışmaları var” diyor.
TOPRAK VARSA TARIM VAR
Şehir planlaması yapılırken İzmir Tarım ve Orman Müdürlüğü ile istişare yapılması gerektiğinin altını çizen Özen, şehri büyütürken tarımsal alanların dikkate alınmasının kaçınılmaz olduğunu söylüyor. Özen, “Tarım arazilerinin dışında beraber planlama yapalım. Toprak varsa tarım var. Su ve toprak kısıtı olan yerlerde topraksız tarım uygulamaları yapılıyor. Elbette önemli bir seçenek ama yatırım maliyetleri çok yüksek. İzmir’de taş dikersen yeşeren bir toprak var. Gerçekten de İzmir coğrafi açıdan büyük avantajlara sahip, dağları bile bereketli. Birçok bölgede üç ürün alıyoruz” diye konuşuyor.
BASINÇLI SULAMAYA DESTEK
Dünyada susuzluk sorununun giderek büyüdüğünü ifade eden Özen, İzmir’deki barajlarda doluluk oranlarının yağışlara bağlı dönemsel olarak arttığını kaydediyor. Buna rağmen yine de susuzluk sorununun hep gündemde olduğunu belirten Özen, şöyle devam ediyor: “Barajlar ne kadar dolu olursa olsun bu su miktarı üretim sezonu boyunca yetmeyebiliyor. Sulama sistemlerini kesinlikle değiştirmeliyiz. Salma sulama sistemini uygulama lüksümüz yok. Destekleme modelleri ve eğitimler ile çiftçileri basınçlı sulama sistemine teşvik ediyoruz. Her yıl ilk 2 ay 60 günlük süreyle ilana çıkıyoruz. 1 milyon liraya mal olan projenin yüzde 50’sini hibe veriyoruz. Çiftçiler su yokluğunu henüz çok fazla hissetmiyor. Fakat bir süre sonra bunu hissettiklerinde basınçlı sulama sistemlerine geçmeleri mutlaka gerekecek. Bu durumda var olan suyun ömrünü uzatabilmek büyük önem kazanıyor. Çiftçilerimiz bir an önce bu sisteme geçmeli. Söz gelimi, pamukta denemeler yaptık. Başarılı olduk. Basınçlı sulama sisteminin il geneline yayılmasını şart görüyoruz. Toprak ve suya sahip çıkarsak İzmir’de tarımın geleceği açısından hiçbir sorun yok. Ürünlerin pazarlanmasında da sıkıntımız yok. Girdi maliyetleri yüksek olsa da üreticiler kazanıyor.”
Bu önemli etkinlikte, Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin ile konuştum. “47. Apimondia Kongresi Rusya’nın Ufo şehrinde yapılacaktı. Ancak Ukrayna savaşının ortaya çıkmasıyla Apimondia - Dünya Arıcılar Birliği bu kongreyi Türkiye’de yapmaya karar verdi” diyerek söze başlayan Ziya Şahin, “47. Apimondia Kongresi’nin Türkiye’de yapılmasında en büyük etken, bundan önce TAB tarafından düzenlenen 45. Apimondia Kongresi’ne etkinlik tarihinde yaklaşık 13 bin 500 kişinin katılımıyla bugüne kadar görülmemiş bir ilginin olması ve organizasyonun çok başarılı bir şekilde yapılması. 134 ülkeden yaklaşık 4 bin kişinin katıldığı 47. Apimondia Kongresi ise Dünya Arıcılar Birliği tarafından düzenlendi. TAB olarak kongrenin hiçbir şekilde içeriğine müdahil olmadık. Ancak bizden destek istediler, biz de Bakanlık nezdinde gerekli görüşmeleri ve desteği sağladık” diyor.
ARICILIKTA SÖZ SAHİBİYİZ
Bilindiği üzere, Türkiye küresel düzeyde önemli bir arıcılık ülkesi. O kadar ki hem bal üretimi hem de kovan sayısı itibarıyla dünyada Çin’den sonra ikinci sırada. Söz konusu büyük potansiyele ilişkin görüşünü paylaşan Şahin, ülkemizde 12 bin dolayında bitki taksonu bulunduğunu vurgulayarak, “Bu bitkilerin 3 bin 640’ı Türkiye’ye endemiktir. Bu sayede Anadolu coğrafyasından elde edilen arı ürünlerinin kalitesi çok yüksek ve diğer coğrafyalarda üretilen ürünlere göre en az 3 kat daha yüksek biyolojik aktivite gösterdiğini biliyoruz” ifadesinde bulunuyor.
ÇOK SAYIDA YABANCI KONUK KATILDI
Şahin, son olarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Kongre boyunca yerli ve yabancı konukları ağırladık. Türkiye’nin değişik bölgelerinden getirilen bal çeşitlerinden konuklara tadım yaptırdık, bilgi verdik. Kongreye, Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci, Macaristan Tarım Bakanı Istvan Nagy, Gürcistan Çevre Koruma ve Tarım Bakan Yardımcısı Giorgi Khanishvili, Apimondia Başkanı Jeff Pettis, Tarım ve Orman Bakanlığı Arıcılık ve Kanatlı Daire Başkanı İslam Köse, Gürcistan, Almanya, Ukrayna ve Kore Arıcılar Birliği Başkanları, yerli ve yabancı akademisyenler ile çok sayıda ülkeden yetiştiriciler katıldı. Tarım Bakanımızın, kongrenin açılışına katılması, ve ‘Arıcılarımızla birlikteyiz’ mesajını vermesi bizleri oldukça memnun etti.”
Geçtiğimiz yıl pandemi, uluslararası lojistik krizi ve Çin’in stok yapma politikası gibi sebepler nedeniyle pamuk fiyatlarının diğer emtialarla birlikte zirve yaptığını söyleyen Tanman, diğer yandan geçen yıl görece olarak düşük kalan maliyetlerin bu yıl birkaç katı yüksek oluşu dolayısıyla üreticinin kar marjının düşeceğini öngörüyor.
STRATEJİK ÜRÜN PAMUK
IPUD Başkanı Tanman’a, pamuğun Türkiye’de ekonomi politikasını yürütenler tarafından ‘stratejik ürün’ şeklinde görülüp görülmediğini sordum. Tanman, “Bildiğiniz üzere ülkemizde üretilen pamuk maalesef iç tüketimi karşılamıyor. Pamuğu ‘stratejik ürün’ görmediğimiz için üretimimiz azalmakta, buna karşılık ithalatımız artıyor” diye cevap verdi. Gerçekten de gün geçtikçe talebi artan nitelikli pamuk yani sürdürülebilir pamuk da ne yazık ki yeterli değil. Tanman da bu durumu şöyle değerlendiriyor: “Toplam pamuk üretimi geçen sezon yaklaşık 800 bin ton oldu. Tüketim 2 milyon ton civarında olduğu için ithalat da 1,2 milyon tona yaklaştı. Bu da ülkemizin cari açığına, bu yılki emtia fiyatlarıyla navlun ve sigorta maliyetleri eklendiğinde, yaklaşık 4 milyar dolarlık negatif etki yapıyor. Aynı zamanda bu ithalat kalemi firmalarımızın dış ticaret finansman ihtiyacını da artırıyor.”
1 MİLYON TON HEDEFİ
Yine de iyi gelişmeler yok değil. Bu çerçevede Tanman’ın verdiği bilgiler şöyle: “Bu sezon Türkiye pamuk rekoltesinin yüzde 25-30 kadar artış göstermesini bekliyoruz. Hele, tarla verimlerimiz de geçen sezon gibi gelirse, 1 milyon ton hedefini yakalayabiliriz. Aslında ülke olarak pamuk üretimini konvansiyonel pamuktan çıkarıp, artık sürdürülebilir üretime geçirmeliyiz. İyi Pamuk yani Better Cotton gibi sürdürülebilir ve izlenebilir yöntemlerle üretilen pamuğa hızlıca geçiş yapmalıyız. Dünya çapında 2020-21 pamuk sezonunda, 24 ülkede 2.2 milyon çiftçi tarafından 4.7 milyon ton İyi Pamuk (Better Cotton) üretildi. Geçen yıl yani 2021’de 260 marka toplamda 2.5 milyon ton İyi Pamuk tedarik etmiş bulunuyor. Bu konuda 2013 yılından itibaren çalışan ‘IPUD’ verilerine göre ülkemizde 2021-22 pamuk üretim sezonunda yaklaşık 67 bin ton ‘iyi pamuk’ lisanslı pamuk üretimi gerçekleştirdik. Erken sezon verilerine göre ise 2022-23 sezonunda da 2 bin 995 çiftçi yaklaşık 113 bin ton üretimle lisanslama sürecine girmiş olacak.”
Samimi dileğimiz, beyaz altın pamuğun hak ettiği değeri bulması...
***
“Tarım teşkilatı olarak İzmir’in tamamında 7/24 sahada olan, haftanın 6 günü çalışan ve üretimin kalbine inen farklı bir çalışma yöntemine sahibiz” açıklamasını yapan Özen, “İzmir tarımının ülke tarımına katkısının ne demek olduğunun bilincindeyiz. Biz her türlü destekle yanınızdayız. Çiftçimiz yeter ki istesin. Üreticilerimizin her isteği bizim için yepyeni bir motivasyon anlamına geliyor” diye konuşuyor.
DESTEKLERE DEVAM EDECEĞİZ
Geçtiğimiz hafta Bergama’da ‘Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı’ kapsamında destekleme almaya hak kazanan 43 çiftçiye hibe edilen makine ve ekipmanlarının teslim töreninde konuşmada Mustafa Özen, bütün dünyada tarımın artık stratejik bir sektör haline geldiğini söylüyor. Özen, sektörü ayakta tutmak için verilen desteklerin önemli olduğunu belirterek, şu bilgileri paylaşıyor:
“2002 yılından itibaren İzmir’in tamamında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından toplamda 6.1 milyar lira destekle tarımın en büyük destekçisiyiz. 30 ilçemizde olduğu gibi Bergamalı üreticilerimizin üretimini destekleme noktasında da bu destekler çok kıymetli. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı da 2006’dan beri devam ediyor. Bergama’da da 2021-2022 hibe desteğinden yararlanan projelerimizin makine-ekipman dağıtımlarını yaptık. Hedefimiz desteklemelerden faydalanan üretici sayımızı artırmak. Çünkü bu zor dönemlerde üreticimizin yanında olmamız gerekiyor. Bergama’ya 2021’de verdiğimiz 104 milyon TL tarımsal destekleme, 2002 yılından beri vermiş olduğumuz yaklaşık 850 milyon TL destekleme, bizim üreticimizin yanında olduğumuzun bir göstergesi. Daha fazla katkı yaparak yanınızda olmak istiyoruz. Yeter ki çiftçimiz bizden destek istesin.”
***
SEKTÖRDE İŞ BİRLİĞİ
İzmir bölgesinde kanatlı sektörü temsilcileri, bu defa Hürriyet Ege Sektör Toplantıları çerçevesinde bir araya geldi. İlk sözü alan Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Bayraktar, bu alanda özellikle üniversite - sanayi iş birliğinin önemine dikkat çekiyor. Üniversite - sanayi iş birliğinin her sektör için olduğu kadar kanatlı sektörü için de önem taşıdığını söyleyen Doç. Dr. Bayraktar, “Dolayısıyla bu toplantıyı çok değerli buluyorum. Aslında bizlerin böyle sektörel buluşmaları ihmal etmememizde büyük fayda var. Son gelişmeleri birbirimizle görüşmeli ve tartışmalıyız. Kendi adıma şunları söylemek isterim: Fakültemizde eğitim kalitesini yükseltmeyi hedef seçtik ancak hala beklentileri karşılamakta sorun yaşıyoruz. Pandemi sürecinde yüz yüze eğitim konusunda büyük aksamalar oldu. Yanı sıra İngilizce konusu da bir sorun olarak devam etmekte” diyor.
KENDİ IRKIMIZI GELİŞTİRELİM
Veteriner Hekimler Odası (VHO) İzmir Şubesi Genel Sekreteri Erdal Tokmak’a göre, veteriner hekimlik mesleği güvenli gıda zincirinde çok ciddi bir rol oynuyor. “Ne var ki meslek olarak hak ettiğimiz yerde değiliz” diyen Tokmak, “Devlet bizleri sağlık kurulunda kabul etmiyor. Bunun mantığı nedir? Diğer yandan sayısı artan veteriner fakültelerini de gerçekçi bulmuyoruz. Fakülte sayısının artışı kesinlikle yarar getirmez. Tarımda maalesef dışa bağımlıyız. Aşı ve ilaçta da öyle. Yine damızlıkta birkaç ülke tamamen ön planda. Neden kendi ırklarımızı geliştirmiyoruz? Bölgemiz kanatlı sektörü bakımından fazlasıyla önemli. Bu yönüyle üretimi mutlaka artırmalıyız. Bunun için de yeni kümes yapımına yönelmemiz şart. Aksi halde üretim nasıl artacak? Tabii bu süreçte üretim maliyetleri sorununu göz önüne alarak, yem bitkileri açısından üretim planlamasını da çok stratejik görüyoruz” şeklinde konuşuyor.
AÇIĞA MAL VERİYORUZ
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit ise tarımsal üretimde iklim faktörünün altını çiziyor. Türkiye’nin bu yönden çok avantajları olduğunu belirten Girit, sözlerine şöyle devam ediyor: “Hangi ülkede ne üretileceğine artık iklim karar veriyor. Dünya böyle bir döneme girdi. Ama Türkiye’nin avantajları çok fazla. Bu çok iyi değerlendirilmeli, bunun için üretimde planlamaya büyük ağırlık verilmeli. Bu açıdan baktığımızda, tarım ana politikasında ciddi yanlışlar bulunuyor. İhracat tarafında çok daha iyiyiz. Söz gelimi, bize özgü bir uygulama bu ancak açığa mal verebiliyoruz! İhracatçı Birliğimizin dış satışlarında yüzde 33 artış var. Bu arada bir hususa dikkat çekmek istiyorum. Sofralıkta değil ama damızlık yumurta ihracatında azalma görüyoruz. Çünkü pazarda doyma başladı, başka bir ifadeyle çevre ülkeleri damızlığa doyurduk. Diğer bir konuya gelirsek, üretim artışını sağlamalıyız. İhracatçı olarak kur artışlarına karşı kendi pozisyonumuzu alabiliyoruz.”
HAMMADDE SORUNU BÜYÜK
Geçtiğimiz hafta İzmir bölgesinde su yönetimi ve sorunlarını tarımsal açıdan ele alıp değerlendirmek üzere yine Hürriyet Ege’de bir araya geldik. İlk sözü alan İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Levent Özkan, öncelikle toplantının zamanlaması ve önemine dikkat çekiyor. Özkan, “Bu sektörel görüşmeyi son derece isabetli buluyorum. Konu hem fazlasıyla güncel hem de çok stratejik. Gerçekten de günümüzde artık su, kuraklık ve iklim değişikliği faktörlerini göz önüne almadan ekonomik analiz ve öngörü yapmak çok zorlaştı. Ben şahsen bu hususta çalışma grupları kurulmasını önemsiyorum. Alternatif çözüm yolları üzerinde düşünmemiz ve araştırma yapmamız şart. İzmir bölgesinde su yönetimi üzerinde çalışan tüm taraflar, çözüm ortaklığı ve işbirliği arayışında olmalı” diyor.
KARAGÖL: EĞİTİM ŞART
Çiftçi temsilcisi olarak toplantıya katılan Menemen Ziraat Başkanı Metin Karagöl’ün ilk sözü şu oluyor: “Eğitim şart.” Karagöl’e göre tarımsal sulama hayati önem taşıyor, ancak bilinçsizlik gerek üretim gerekse verimliliğe büyük zarar veriyor. Karagöl, su yönetimi, planlanması ve kullanımı konusunda eğitim ve doğru bilgilenmenin altını çiziyor, “Gediz göz göre göre kirlendi. Yeraltı suları beslenemez hale geldi. Nehir yatakları mutlaka yeniden düzenlenmeli. Kuraklık had safhada. Şu anda çiftçinin 15 günlük suyu kaldı. Gediz’den denize su ulaşmıyor. Sorun öylesine kaygı verici boyuta ulaştı. Gölmarmara’nın suyu Gördes Barajı tarafından kesilmiş durumda. Göletler yüzünden barajın beslenmesi durmuş. Bölgede su yönetimi ve kullanımı açısından özellikle pamuk çiftçisi halen ne yapacağını şaşırmış bir konumda” ifadelerini kullanıyor.
SUYU HOR KULLANIYORUZ
Küçük Menderes Havzası’nda süt hayvancılığı yapan Tireli önder çiftçi Mehmet Doğan, “Su, hayati bir madde ama çok hor kullanıyoruz” diyerek tartışmaya giriyor ve şöyle devam ediyor: “Kırsalda ve köylerde muazzam bir su israfı olduğunu bizzat gözlemliyorum. Bu plansız ve aşırı su kullanımının mutlaka önüne geçmeliyiz. Ayrıca şehir su şebekelerinde de büyük kayıplar olduğunu biliyoruz. Çözüm belli... Hızla basınçlı su sistemlerine geçiş yapmak. Tarımda damla sulama sistemine geçiş zorunlu hale getirilmeli. Bu elbette kolay değil ama başka çare de yok. Çiftçiye uzun vadeli destekler vererek, bu sistemin altyapısını kurmaktan başka seçenek yok. Bu süreçte üretici bir bedel ödese dahi zaman içinde çok avantajlı olacak. Ancak bu çerçevede Tarım ve Orman Bakanlığı, DSİ ve yerel yönetimlerin işbirliği çok önemli. Diğer yandan atık suları geri kazanmayı ve tekrar kullanılabilir yapmayı da çok ciddiye almamız gereken bir sorun olduğunu düşünüyorum.”
BASINÇLI SULAMA SİSTEMİ
KARAMSAR TABLO YOK
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Yetiştiricilik Şube Müdürü Özgür Baş, “İl genelinde çok karamsar bir tablo yok” diyerek, söze başlıyor ve şu bilgileri veriyor: “İzmir’de 780 bin büyükbaş ve 932 bin küçükbaş hayvan varlığımız mevcut. Bergama, Ödemiş ve Tire’de 3 kayıtlı hayvan pazarı faaliyet gösteriyor. İlde toplam 18 mezbaha bulunuyor. Aylık kesim rakamları büyükbaşta 10 bin, küçükbaşta ise 15 bin dolayında. Tabii bir zamanlar ortalama 200 kilo olan karkas ağırlığı artık 300 kiloya yükselmiş durumda. Bu çok önemli bir gelişme. Ayrıca son dönemde özellikle dişi hayvan kesimlerini disipline etmeye çalışıyoruz. Buzağı ölümlerini önlemek açısından da büyük bir duyarlılık içindeyiz. Bu hususta Aliağa Belediyesi ile örnek olabilecek bir proje yürütmeye çabalıyoruz.”
HEPİMİZ KAZANALIM
Kırmızı et sektörünün sorunlarının çözümünde izlenecek yol haritasının belli olduğunu anlatan Bornova Ziraat Odası Başkanı Cengiz Derici de maliyetlerdeki artışın hayvancılık üretiminde tasfiyelere yol açtığını belirtiyor. Derici, “Geçen yıl 2.5-3 lira bandında olan arpa 7-8 liraya kadar yükseldi. Et ve Balık Kurumu piyasada denge unsuru idi. Piyasaya müdahale konusunda fazla bir etkinlik kalmadı. Üreticinin hayvanı kesim noktasında bir standart yok. Bütün mezbahalardaki kesimler veteriner kontrolü altında yapılmalı. Bakanlık karkas denetimi yapmalı. Kasap da, üretici de, sanayici de kazansın, hepimiz yaşayalım” ifadelerini kullanırken, tarım yazarı Şakir Sarıçay ise “Kurban Bayramı öncesi belediyelerin kırmızı et dağıtımı yapmaları, bu zor günlerde, üreticiye önemli bir katkı olabilir” önerisini paylaştı.
TARIMIN BAŞKENTİ
Öyle ya madem İzmir, sütün başkenti olma özelliğini taşıyor, o takdirde bu bölgede dünyanın ve Türkiye’nin en değerli tarım ürünü sütün geleceğini tartışmak gerekmiyor mu?
GENİŞ SEKTÖREL KATILIM
Bizler de 1 Haziran Dünya Süt Günü’nü fırsat bildik ve düzenlediğimiz etkinlikle süt ve süt ürünleri sektöründe 14 önde gelen bölge temsilcisini bir araya getirdik. İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Özen, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına Prof. Dr. Harun Uysal, Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Zafer Göynügür, Bornova Ziraat Odası Başkanı Cengiz Derici, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Melih İşliel, İzmir Tarım Grubu üyeleri Tireli çiftçi ve süt üreticisi Mehmet Doğan ile veteriner Hekim Tahir Yavuz, İzmir Ticaret Odası meclis üyeleri Muzaffer Egi ve Halil Koyuncuoğlu, Veteriner Hekimler Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Gensoy, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Emin Kentli, İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge Müdürlüğü’nden Dr. Kenan Keskinkılıç, Tarım Gazetecileri ve Yazarları Derneği Üyesi Şakir Sarıçay ve İzmir İl Tarım ve Orman Müdür Yardımcısı Dr. Fatih Kılıç’ın katıldığı toplantının açılış konuşmasını yaparken, İzmir’in Türkiye’nin süt hayvancılığı yönünden en gelişmiş bölgesi olmasının bölge ekonomisi açısından büyük önem taşıdığını vurguladım. Bu çerçevede konukları süt ve süt ürünleri sektöründe yaşanılan sorunlardan çok geleceğe odaklanmamız gerektiğinin altını çizdim.
ÖNEMLİ SONUÇLAR DOĞURACAK
Şimdi, süt ve ürünleri sektöründe uzun yıllardan beri ilk defa düzenlenen bu toplantıda aldığım notları sizlerle paylaşmak istiyorum. İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Özen, 2020 yılından itibaren İzmir’de oluşturmak istedikleri bir yapı bulunduğunu belirtip, üreticiler, kooperatifler, yerel yönetimler, kamu kurumları ve odalar süt üretimi konusunda destek verseler de tüm sektör temsilcilerinin bir masanın etrafında toplanamadığını ifade ediyor. Özen, “İzmir, bitkisel ve hayvansal üretimi, su ürünleri yetiştiriciliği, toprağı, suyu ve denizi ile tarımsal anlamda korunması gereken bir bölge. Koruma kısmı bir kuruma yükleniyor. Tarım Bakanlığı dışında tarımın büyümesi için destek veren paydaşlar koruma için işbirliği yapamıyor. 2021 yılında böyle bir masa oluşturma gayretimiz oldu. Ana paydaş denilebilecek grupların başkanlarıyla birebir görüştüm. Ama pandemi bu gelişmeyi engelledi. Dolayısıyla bu toplantıyı çok önemsiyor ve önemli sonuçlar doğuracağına inanıyorum” diyor.