Tütün ve tütün ürünleri, alkol...

ÇOCUK ‘BABAMA ALIYORUM’ DİYOR, OYSA...

Babası ile birlikte bakkallarında çalışan bir okurum: “Sigara konusunda hassasiyetim sebebiyle 18 yaşından küçüklere satmama çabamın cevapları genelde şöyle oluyor: ‘Babama/amcama/dedeme alıyorum.’ Yine de satmayacağımı söyleyince, ufak bir tartışma ardından da ‘Abla satmazsan satma, para kazanamazsın’ oluyor cevap. Biz satış noktası olarak ne kadar satmasak da sorunlardan biri de büyüklerin yanlış yönlendirmesi. Kimse çocuğuna sigara aldıramayacağını bilmeli.”

Bir başka okurum: “Asıl sorun dökme tütün satan noktalar. Bu dükkânlar bakkal ruhsatı alarak bu işi yapıyorlar. Asıl parası olmayan, sokak diliyle ‘bir dal’ sigara alıp içecek çocuklara sigara satan noktalar bunlar.”

POLİS GELMEDEN KÜL TABLALARI NASIL TOPLANIYOR?

Bir başka okurum: “184 arandığı zaman, yeşil dedektör uygulaması arandığı zaman, il ya da ilçe emniyetten şikâyet edilen mekân ile alakalı mekân sahibine haber veriliyor mu? Ben buna şahit oldum. Anında kül tablaları toplanıyor, tanıdık memurlar mekâna sıcak bir karşılama ile geliyor.”

KAMU BİNALARINDA İÇİLİYOR

Bir başka okurum : “Sigara yasağına en başta kamu kurumlarında birim amirleri uymuyor. Zaman zaman duman dedektörleri çalışıyor, zaman zaman havalandırmadan sigara kokusu geliyor. Ben de bir kamu kuruluşunda çalışıyorum ve görüyorum ki herkes bildiği halde kimse bir şey yapmıyor.”

ERDÖL’DEN ÇARPICI UYARI: ‘SİGARA UYUŞTURUCU İÇİN BİR KAPIDIR’

Mesajların bir kısmı böyle. Oysa Türkiye 2008 yılında Dumansız Hava Sahası Yasası’nı çıkararak çok önemli bir adım atmıştı. İşte o yasanın mimarı olan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Profesör Cevdet Erdöl’ü aradım. İlk yıllarda hem yasa ile hem de etkin mücadele ile tütün ve tütün kullanımı ürünlerinde azalma yaşanırken, şimdi neden kullanımın artmakta olduğunu sordum. Prof. Cevdet Erdöl’ün özellikle kadın ve çocuklar açısından yaptığı açıklama çok çarpıcı. Erdöl artışın özellikle kadın ve çocukların kullanımında olduğunu söyledi: “Tehlikenin boyutu kadınların ve özellikle çocukların, gençlerin kullanım oranının artmasıyla daha da arttı. Çocuklara ve gençlere yönelik sektör ciddi harcama yapıyor. Sosyal medya ve elektronik ortamı kullanarak el altından tanıtım ve promosyon yürütüyorlar. Bunun önüne geçmek gerekiyor. Gençleri bu özenti ile tuzağa düşüren sistemi kontrol altına almak lazım. Sigara aynı zamanda bir kapıdır, apartmandaki giriş kapısı gibi düşünün, uyuşturucu ve tehlikeli maddeler için bir kapı. Toplumları incelerseniz ve istatistiklere bakarsanız, genelde sigara içmeden uyuşturucuya başlayan yok” dedi.

KONTROL MEKANİZMALARI GÖZDEN GEÇİRİLMELİ

İlgili kurumlar, anneler-babalar, öğretmenler, işletmeler... Bu sözleri ciddiye alın lütfen. Cevdet Erdöl hukuki mevzuat açısından eksiğimiz olmadığına da dikkat çekti. Ancak uygulamada sorunlarımız olduğunu belirtti. Erdöl, “Kanuna uymak gerekiyor. Nargile sunumu yapılacak yerlerin 200 metre yakınında okul bulunmamalı. 18 yaş altına ‘tütün ürünü’ olduğu için satılması yasak. Mülki amirlerin kanunu uygulaması lazım. Sorun uygulamada. Belki kontrol mekanizmalarını iyi kurgulayamadık” diyor.

O zaman kontrol mekanizmalarının yeniden gözden geçirilmesinde fayda var. Cevdet Erdöl, 18 yaş altındakilere tütün, tütün ürünü, alkol satan tüm işletmeciler, büfeler, bakkallara da çağrıda bulundu: “İşletmeciler üç kuruş para için çocuklarımıza kıymasınlar. Gençlerimizi, çocuklarımızı zehirlemesinler. Okul çevrelerindeki bakkalları, büfeleri çok daha iyi kontrol etmeliyiz. Özellikle tek sigara satışı yapanları...” diyerek bitirdi sözlerini.