İnternetten 50 çift ayakkabı ısmarlayan kim

İnternetin ekonomiye etkisi nedir? Dünyanın önde gelen danışmanlık şirketi McKinsey 2012 raporunda bu soruya cevap vermek için projektörü Arjantin, Malezya, Meksika, Fas, Tayvan, Vietnam ve Türkiye’ye çevirmiş. Çoğu gelişmekte olan ülkeler ve elbet bizi ilgilendiren Türkiye.

Google Türkiye Direktörü Bülent Hiçsönmez, McKinsey’den Bengi Korkmaz ve internet üzerinden satış yapan Markafoni’in kurucusu Sina Afra ile raporu konuştuk. Türkiye’deki internet kafe sayısına, dünyada üçüncü sıraya çıkan Facebook kullanıcısı sayısına bakınca sanıyorsunuz ki internet almış başını gitmiş.

Ama durum pek öyle değil. McKinsey’in raporuna göre, internetin Türkiye’de gayrisafi milli hasılaya katkısı sadece yüzde 0.9. Bu oran İsveç’te yüzde 6.3, İngiltere’de yüzde 5.4 ve Türkiye ile aynı kategorideki Tayvan’da yüzde 5.4.

Tablo apaçık ortada: Türkiye ekonomisini internetin nimetlerinden yeterince faydalanamıyor. İnsanları da öyle aslında. Çünkü raporun bir bulgusuna göre Türkiye’de kadınların yüzde 68’i, erkeklerinse yüzde 48’i hiç internete girmemiş.

Bu sonuçlara bakarak hayıflanırken, Bülent Hiçsönmez ile Sina Afra’nın söyledikleri yüreğimize su serpiyor. Hiçsönmez, “Önümüzdeki dönemlerde KOBİ’ler internetle büyüyecek. O zaman yüzde 0.9’luk oran büyük bir sıçrama yapacak” diyor ve ekliyor: “Google sayesinde tanıştığımız ve başarılarına şahit olduğumuz sayısız KOBİ var.”

Hiçsönmez’i etkileyen başarı hikâyelerinden biri İstanbul, Gaziosmanpaşa’dan. 60 yaşlarındaki şirket sahibi, malını İstanbul dışına satmak için interneti kullanmaya başlamış. Sauna sistemlerine Gaziantep, Kahramanmaraş gibi uzak şehirlerden müşteri bulmuş. Karaköy’deki küçücük dükkanında internet üzerinden tanıtım yapmaya başlayan bir rulmancının yurtdışına ihracata başlaması başka bir başarı hikâyesi.

Hiçsönmez, Türkiye’de internet eko-sisteminin büyümesine çalıştıklarını ve her ölçekten işletmelere internetle tanışmaları ve verimli kullanmaları için destek verdiklerini anlatıyor.

AŞİRET REİSİNİN KARISI

Markafoni’nin kurucusu Sina Afra da Türkiye’deki e-ticaretle ilgili ilginç anekdotlar veriyor. Önce McKinsey’in raporundan şu gerçeği ortaya koyalım: E-ticaret çok büyüyor dense de hala kat edecek çok yol var. Türkiye’de toplam perakende satışların yüzde 1’i e-ticaret üzerinden yapılıyor. Oysa gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 4-9 arasında değişiyor.

Markafoni’nin üye sayısı 5 milyon ve bunların 3.1 milyonu aktif üye yani sürekli alışveriş yapıyor. Afra’ya göre, üç yıllık Markafoni 2011'de yüzde 300 büyümüş. 2012'deyse yüzde 160 büyüyeceğini hesaplıyor.

Ben henüz e-ticareti keşfedemedim ancak internet üzerinden gece elbisesi siparişi bile veren çok yakın bir arkadaşım var. Kimi zaman yüzde 70’lere varan indirimler e-ticareti giderek daha cazip hale getiriyor. Hiç aklınıza gelmeyecek insanlar da e-ticaretin müdavimi.

Ayakkabı satışlarında ilk 10'a giren Van’ı mercek altına alan Sina Afra ilginç bir şeyle karşılaşıyor. Van’dan haftada 50 çift ayakkabı siparişi geliyor. “Önce bu siparişin Van’daki bir dükkandan geldiğini sandık. Ama adresteki kişiye ulaşınca bir aşiret reisinin eşi olduğunu gördük. Akraba, konu komşu çevresindeki herkes için ayakkabı siparişi veriyormuş meğer.”

Afra’nın söylediğine göre, e-ticarette potansiyel büyük, üstelik bu alana yatırım yapmak isteyen çok kişi var ama fikir yok. Afra, 9 milyar liralık e-ticaretin önümüzdeki beş yılda rahatlıkla üç katına çıkacağını söylüyor. “Türk insanı e-ticarete yatkın. Her bölgeden gelen siparişlerden bunu anlıyoruz. İnternet erişimi daha fazla olsa e-ticaret patlama yapacak.”