Estonya’nın “dijital kimliğini” kimler almış?

Dünya Ekonomik Forumu’nun yeni açıklanan “Küresel Rekabetçilik” Endeksi’nde 140 ülke arasında 32. Sırada.

Türkiye’nin 30 sıra önünde.

OECD’nin geçen yıl yayınladığı “Geleceğin Bilim İnsanları Hangi Ülkelerden” raporunda Almanya’nın arkasından gelen ikinci ülke.

Estonyalı bilim insanları gümbür gümbür geliyor.

Estonya geçen yıl e-tohum’un kurucusu Burak Büyükdemir’in düzenlediği “Startup İstanbul” un zirvesinin destekçisi olmuştu.

Yarın “İstanbul Startup’ların Yeni Başkenti” temasıyla düzenlenecek “Startup İstanbul”un bu yılki konuşmacıları arasında olan Estonya’nın e-Residency (e-oturum) programının iletişim sorumlusu Fransız Arnaud Castaignet ile geçenlerde buluştuk.

Arnaud Castaignet daha önce Fransa eski cumhurbaşkanı François Hollande’ın iletişim ekibinde yer almış.

Hollande’ın ekibinden ayrıldıktan sonra 2016 yılında Estonya’in ilk kadın cumhurbaşkanı seçilen Kersti Kaljulaid davetiyle Estonya’nın yolunu tutmuş.

İki yıldan beri başkent Tallinn’de oturuyor.

DİJİTAL DEVRİM BAŞARISI

Çastaignet’e Estonya’nın “dijital devrimdeki” başarısını soruyorum.

“1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra Estonya’nın ekonomisi iflas bayrağını çekmişti. Ülke her şeyi en başından planlamak durumunda kalınca dijital alt yapıdan işe girişti. Sekiz yıl sonra Avrupa’nın en etkin e-hükümeti devreye girmişti” diye anlatıyor.

Estonya 2002 yılında “dijital kimlik” uygulamasını başlatmış,

“Dijital kimlik, evlenme, boşanma ve emlak satın alma işlemleri dışında her yerde uygulanıyor” diye anlatıyor Castaignet.

Nihayet 2014 yılında Estonya Hükümeti dünyada ilk kez e-Residency (e-oturum) programını uygulamaya soktuğunda diğer ülkelerin vatandaşlarına resmi “dijital kimlik” hakkı da veriyor.

e- Oturuma sahip olanlar bir Avrupa Birliği ülkesi Estonya’da şirket kurabiliyorlar.

Elde ettikleri resmi “dijital kimlikleri”yle son derece etkin kamu e-hizmetlerinden yararlanıyorlar.

e-Oturuma sahip olmak hem Avrupa Birliği ülkeleri için hem AB’ye dahil olmayan ülkeler için avantajlı.

Türkiye gibi ülkeler e-oturum hakkıyla bir AB şirketi kuruyorlar, Fransa, Almanya gibi ülkeler ise ülkelerinden uzun , yıldırıcı bürokratik işlemlerden kurtuluyorlar.

TÜRKİYE’DEN 270 ŞİRKET KURULMUŞ

Estonya’da üç yılda 157 ülkeden 47.000 kişi e-Oturum almış durumda.

Bu ülkede en fazla şirket kuran (4 bin 240) Finlandiya.

Ardından Rusya, Ukrayna, Almanya, Fransa, İtalya gibi ülkeler geliyor.

Program kapsamında şu ana kadar Türkiye’den 270 şirket kuruldu ve 1.400 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı e-Oturum aldı.

Castaignet’in verdiği bilgiye göre, Türkiye’nin kurduğu şirketler yazılım geliştirme, tasarım, pazarlama, reklam sektörlerinde faaliyet gösteriyorlar.

Dijital devrimde bir başarı hikayesi yazan Estonya’da değeri 1 milyar doların üzerinde startup (unicorn) şirketlerin sayısı dört.

Fransa’dakilerin sayısı da bu kadarmış.

MERKEL, PAPA VE GATES

Dünyadaki girişimci potansiyelini ortaya çıkartmak için e-Residency programını başlatan ve bunda hayli başarılı olan Estonya’ya ünlü isimlerden destek var.

Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Japonya Başbakanı Şinzo Abe Estonya’nın resmi “dijital kimlik” verdiği bazı isimler.

Papa I. Francis geçtiğimiz aylarda,  en son da Bill Gates Estonya Başbakanı Jüri Ratas’ın elinden dijital kimliğini almış.

Gates yıllar önce Estonya’da kurulmuş olan Skype’ı satın almıştı.