Çinli liderden Trump’a ilk gol

İSVİÇRE’nin Davos kentinde başlayan Dünya Ekonomi Forumu’nun (DEF) ilk gününe Çinli lider Xi Jinping damgasını vururken, 20 Ocak’ta ABD Başkanı
olarak yemin edecek olan Donald Trump’ın ise adeta ruhu bu karlı kasabadaydı. Davos’ta yapılan tüm analizlerde Trump’ın adı mutlaka geçerken boşluğunu ise Davos’a ilk kez gelen Jinping doldurmuş görünüyor.

Yani DEF’in “Duyarlı ve Sorumlu Lider” çağrısına Trump’tan ziyade Çinli lider cevap vermiş durumda. Forumun açılış konuşmasını yapan Çinli liderin Trump’a karşı ilk golünü attığı da söyleniyor. Kuşkusuz bu gol ABD-Çin çekişmesinin sadece küçük bir parçası. Çünkü Davos’a adım attığımdan beri her alanda ABD- Çin çekişmesi karşıma çıkıyor.

TİCARETTE BÜYÜK ÇEKİŞME
Örneğin Pwc’nin yeni başkanı Bob Moritz önceki gün açıkladığı 20’nci CEO araştırmasında özellikle şuna vurgu yapıyor: “2017 yılında CEO’ların yüzde 43’ü en iyi yatırım yapacak ülke olarak ABD’yi görüyor. Çin için bu oran yüzde 33”. Oysa yine Moritz’in hatırlatmasına göre, bu oran 2011 yılında Çin için yüzde 39, ABD için yüzde 21 idi. Demek ki yabancı yatırım çekmede ABD, Çin’in önüne geçmiş.

Öte yandan Çin ile ABD arasındaki çekişmenin başka bir yönünü veren Financial Times Gazetesi, 1997 yılında dünyanın birinci ekonomisi ABD iken, Çin’in 7. ekonomisi olduğuna bugün ise ABD’nin hemen ardından dünyanın 2. ekonomisi haline geldiğine dikkat çekmiş. Ticari mal ihracatında 1995 yılında ABD 1. sırada iken 11. sırada yer alan Çin bugün ABD’nin önüne geçerek birinci sıraya yükselmiş. ABD ile Çin arasındaki çekişmenin tehlikeli bir boyutuna ise Uluslararası Enerji Ajansı’nın Direktörü Fatih Birol dikkat çekiyor. Trump, Çin nedeniyle henüz hiçbir ülkenin tanımadığı Tayvan ile ilgili politikasını değiştirdiği takdirde iki ülke arasındaki çekişme tehlikeli bir hal alabilecek.

KÜRESEL OKYANUSTA YÜZMEYİ ÖĞRENDİK
DAVOS’a ilk kez Çinli lider olarak Xi Jinping’in dün yaptığı açılış konuşması iş dünyasına bakılırsa göz doldurdu.

Hatta konuşmayı birlikte izlediğimiz ünlü ekonomist Joseph Stiglitz ve eşine göre, Çinli lider oldukça “olgun bir tavır” sergilemiş durumda.
Konuşmasında, Dickens gibi Batı edebiyatının önde gelen bir ismine olduğu kadar Çin deyişlerine de atıfta bulunan Xi Jinping, “10 gün sonra Çin yeni yılını kutlayacak. Yeni yılda biz dostlukları pekiştirmek için akrabaları, sevdiklerimizi ziyaret ederiz. Davos’a da dostlukları pekiştirmek için geldik” diyor.
Yaşadığımız dönemin çelişkiler dönemi olduğuna vurgu yapan Çinli lider, bölgesel çatışmalara, mültecilerin dramına, işsizliğe dikkat çekerek şunları söylüyor:

“Bazıları bu kaostan ekonomik küreselleşmeyi sorumlu tutuyor. Küreselleşme başlangıçta Ali Baba’nın mağarasındaki ışık gibiydi, şimdi Pandora’nın Kutusu’na dönüştü. Ancak birçok sorunun kökeninde küreselleşme yok”.

Uluslararası finans krizinin örneğin finansal regülasyonlardaki başarısızlıktan kaynaklandığını belirten Jinping, küreselleşmenin, büyümenin, yatırımın ve malların dolaşımının önünü açtığını belirterek şöyle devam ediyor:

“Küreselleşmeye karşı olanı dikkate almalıyız. Yarattığı sorunlara adapte olup, onları yönetebilmeliyiz. Çünkü bu tarihi bir trend”.
Çin’in bir dönem globalleşmeye karşı kuşkularını olduğunu, Dünya Ticaret Örgütü’ne girip girmeme konusunda kararsız olduğunu belirten Jinping, “Cesur bir adım atarak küresel pazarı kucakladık. Dalgalarla boğuştuk ama okyanusta yüzmeyi öğrendik” diyor.

“Beğenin, beğenmeyin küresel ekonomi kaçamayacağınız büyük bir okyanustur” diye devam ediyor.
Yanı başımdaki Stiglizt’e Çinli liderin konuşmasını nasıl bulduğunu sordum.
“İyi bir konuşmaydı. Trump’un adını ağzına almamış olması bile sanki ona bir nevi cevap vermiş gibiydi” diyor.

2017 yılında dünya ekonomisinde bizi neler bekliyor?

ABD FAİZLERİ YÜKSELİR DOLAR DEĞERLENİR

İSVİÇRE’nin Davos kentinde dün başlayan Dünya Ekonomi Forumu’na (DEF) gelip küresel ekonomiyle ilgili tahminleri es geçmek mümkün mü?
Donald Trump’ın yakın çalışacağı araştırma ve danışmanlık şirketi IHS’nin baş ekonomisti Nariman Behravesh, 2017 yılında ekonomide neler olacağını DEF için 10 maddede şöyle özetliyor:
* Amerikan ekonomisi büyümeye devam edecek. Vergi kesintileriyle ve alt yapı harcamalarıyla büyüme yüzde 2.3’e ulaşacak. 2018 yılı tahmini yüzde 2.6. Amerikalı tüketicinin ve iş dünyasının güveni yerine gelmiş durumda.
* Avrupa ekonomisi Brexit ve siyasi belirsizlikler nedeniyle biraz yavaşlayacak. Büyüme yüzde 1.7’den 1.4’e düşecek.
* Japonya’nın büyümesinde zayıf yen nedeniyle kımıldama görülecek.
* Çin’in büyümesi ise tam aksine, inşaat sektöründeki yavaşlama nedeniyle hız kesmeye devam edecek. Yüzde 6.7’den yüzde 6.4’e düşecek. Ancak Çin’in bir başka derdi de yabancı yatırımın çekilmesi. Yabancı para rezervi 2008 düzeyine gerilemiş.
* Gelişmekte olan piyasaların durumunda düzelme var. Daha iyi olması için sermaye kaçışına karşı merkez bankalarının daha sıkı önlem almaları gerek.
* Emtia fiyatları yukarıya doğru gitmeye devam edecek. Petroldeki artış Amerikan üretimini cesaretlendirecek.
* 2017 yılında dünyanın pek çok yanında enflasyon artışta.
* Amerikan faizleri yükselmeye devam edecek ve bu da gelişmekte olan piyasalardaki faizleri tetikleyecek.
* Amerikan doları daha çok değerlenecek.
* Belirsizliklerdeki artışa rağmen durgunluk riski düşük.

ASYA’DAKİ KAMYONLAR  PETROL TALEBİNİ ARTIRIYOR

DÜN sabahki “Enerji’nin Geleceği” panelinde en ilginç bilgi ve rakamları Uluslararası Enerji Ajansı Direktörü Fatih Birol veriyor;
*2016 yılında devreye giren elektrik santrallerinin yarısından fazlası yenilenebilir enerji.
*Dünyadaki kömür tüketiminin yarısından sorumlu olan Çin’de kömür tüketimi iki yıldır üst üste düşüşte.
*Yenilenebilir enerjideki büyüme Çin, Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerden geliyor. Yenilenebilir sadece Batı’nın söylediği bir “romantik şarkı” olmaktan çıktı.
*2016 yılı sonu itibariyle birçok ülkede güneş ve rüzgardan elektrik üretim maliyeti kömürden elektrik üretim maliyeti seviyesine geldi. Bunun nedeni güneş maliyetinin son 5 yılda yüzde 80, rüzgarın üçte bir ucuzlamış olması.
*Geçen yıl bu zamanlar 30 dolar civarında olan petrol şimdi 55 dolar ve önümüzdeki dönemlere petroldeki dalgalanmalar damgasını vuracak.
*Son verilere göre, dünya petrol talebindeki büyümenin üçte biri Asya topraklarında dolaşan dev kamyonlardan. Yani istediğiniz kadar elektrikli araç üretin kamyonlardan, gemilerden, uçaklardan talep düşmedikçe petrol hep gündemde.

EĞİTİME GİDEN HER KURUŞ DEĞERLİ

DÜNYA Ekonomik Forumu’nun açılışında, eğitime katkısı nedeniyle “Kristal Ödüle” layık görünen ünlü şarkıcı Shakira’nın dünkü oturumu “dijital ekonomi geleceğinden” daha fazla ilgi çekti desem…

Her iki oturuma da katılmış biri olarak bunu rahatça söyleyebilirim. Shakira, eğlence sektörünün önde bir ismi olmasının yanı sıra ayakları yere basan, gelir eşitsizliğinin, yoksulluğun yüksek sesle konuşulmasından çok önce bunların farkına varmış biri. 15 yaşında bir yetimhaneyi ziyaretinden etkilenmiş ve para kazanmaya başladığı gün Kolombiya’da 18 yaşında “Çıplak Ayaklar” adında kendi vakfını kurmuş. “Ülkenin uzak, yoksul, alt yapının olmadığı noktalarında kaliteli eğitim için çalışıyoruz. Çocukların ihtiyaçlarının ne olduğunu izliyorum, sürekli öğreniyorum” diyor Shakira.

Vakfı yoksul öğrencilerin anne babalarını desteklediği gibi, öğretmenlere de eğitim veriyormuş. “Eğitim söz konusu olduğunda paranın, harcadığım enerjinin hiç önemi yok. Eğitime giden her kuruş değerli” diyor.

Ekibiyle eğitim verdikleri çocukların hayatta başarılı olmaları için de çalıştıklarını söylüyor. Shakira belli ki çalışkan, kafasına koyan herşeyi yapmayı başarmış bir sanatçı. Mücevher sektöründe olan babasının işlerinin bozulmasından sonra ailesi kendi sözleriyle “finansal istikrarsızlığa” girmiş. “Aileme kaybettiğini geri vermek için, yetimhanede gördüğüm o çocuklar için başarmak istiyordum” diye konuşuyor açık yüreklilikle.

Ünlü şarkıcıya göre, insanlara yardım eli uzatmak için ünlü bir olmaya da gerek yok. “Herkesin bu hayatta yapabileceği bir şey var mutlaka. Yeter ki dünyadaki yoksulluğun, adaletsizliğin farkında olsun” diyor.

Sanatçı olmasaymış doktor olmak istermiş. “Bilimin bugün geldiği nokta heyecan verici çünkü” diyor. Son olarak da moderatörün isteğini kırmayarak sadece 2 saniye “You are always in my heart” şarkısını söylüyor.