Erkan Çelebi: Sakala 50 trilyon gidiyor

Erkan ÇELEBİ

Hergün tıraş olma alışkanlığının 20 milyon yetişkin Türk erkeği arasında da giderek yaygınlaşması, tıraş bıçağı tüketimini yılda, 250 milyon adete ulaştırdı. Artık, tıraş olmak bize, yılda 50 trilyon liraya patlıyor. Bu da yerli, yabancı tıraş makine ve bıçağı üreticilerinin iştahını kabartıyor. Gillette'den Wilkinson'a, Zaza'dan Derby'e, Hintlilerden Japonlara kadar yerli yabancı tüm firmalar, pastadan daha fazla pay kapmak için kıyasıya rekabet ediyor.

Arkadaşımız Fadime Çoban'ın yaptığı araştırmaya göre, bıçağı değişebilen tıraş makinelerinde pazarın yüzde 90'ını Perma Sharp'ı 1991 yılında satın alarak Türk pazarına giren Gillette, elinde bulunduruyor. Bu alanda Derby, Samurai, Wilkinson'da Protector ve FX Performer modelleriyle Gillette'den pay kapmaya çalışıyor. Derby'nin üreticisi Azmüsebat, Alidesidero'lu reklamında Gillette'i, ‘‘Sen yapmışsın Coni'ye, uyar mı Ali'ye Veli'ye... Yok öyle, burası Türkiye...’’ sloganıyla vurmaya çalışıyor.

PAZAR KAYNIYOR

Ancak Gilette de, pazardan Derby'e pay kaptırmaya pek niyetli gözükmüyor. Geçtiğimiz yıl üretimine başladığı dünyanın ilk üç bıçaklı tıraş sistemi Mach3'ü Türkiye'de de piyasaya sürerek, pazar payını daha da artırmayı hedefliyor.

Bu üç bıçaklı yeni tıraş sisteminin Ali'lere, Veli'lere uyup, uymayacağını zaman gösterecek ama, Derby'nin ‘‘kullan-at’’ traş bıçaklarını yetişkin Türk erkeklerinin sakalına uydurduğu bir gerçek. Bıçağı değiştirilebilen makine ve bıçaklarda pazarı Gillette'e kaptıran Derby, ‘‘kullan-at’’ makinelerinde fiyat avantajını kullanmayı bilmiş ve Permatik'i de üreten Gillette'yi geride bırakarak lider konuma gelmiş. ‘‘kullan-at’’ türü makine ve bıçaklarda Wilkinson'un yanı sıra Zaza'da Anadolu'da etkili olmaya çalışıyor.

Buna rağmen Azmüsebat firması, Derby'yi Gima'nın dışındaki büyük hipermarketlere sokmayı başaramamış. Perma Sharp'ın ardından 1993 yılında kurulan Derby'i 1996 yılında devralan Azmüsebat'ın Genel Müdürü Bekir Cansu, bunun da nedenini Carrefour gibi büyük hipermarketlerin ürünlerini satmak için kira bedeli talep etmesine bağlıyor. Cansu, ‘‘Bu bedeli biz ödemeyince, sadece rakibimiz Gillette'nin ürünlerini satıyorlar’’ diye yakınıyor.

KULLANIM ÖMÜRLERİ

Firmalar, ürettikleri tıraş bıçaklarının kullanım sürelerini verirken, bu sürelerin ciltten cilde, sakaldan sakala değiştiğini de söylemeyi ihmal etmiyorlar. Buna göre bir tıraş bıçağının kullanım ömrü, hergün tıraş olunduğu taktirde 15 ile 30 gün arasında değişiyor. Bu süre, bıçağı değişebilen makinelerde 30 güne çıkarken, üç bıçaklı makinelerde 33 güne kadar ulaşabiliyor. Kullan-at makinelerde ise 15 güne düşüyor. Bu özellik, tıraş bıçaklarının fiyatlarına da yansıyor. Tek bıçaklı kullan-at türü makinelerin fiyatı, 50 bin lira ile 150 bin lira arasında değişiyor. Çift bıçaklı kullan-at makineler ise 75 bin liradan başlıyor, 200 bin liraya kadar çıkabiliyor. Bıçağı değiştirilebilen makinelerin bıçak fiyatları da marka ve modele göre değişiyor. Fiyat gibi paketlerin içindeki bıçak sayısı da üç ile beş adet arasında değişiyor. Fiyatlar 1 milyon 100 bin liradan başlayıp, 3 milyon liraya kadar çıkabiliyor.

GILLETTTE

Gillette Mach3 (bıçağı değişen/makine): 2 milyon 300 bin TL.

Gillette Mach3 (Bıçağı değişen/3'lü bıçak): 3 milyon TL.

Gillette Sensor Excel (bıçağı değişen/makine): 1.2 milyon TL.

Gillette Sensor Excel ((bıçağı değişen/5'li bıçak): 2 milyon 750 bin TL.

Gillette BlueII (kullan-at/5 adet): 1 milyon 50 bin TL.

WILKINSON

Wilkinson Protector (bıçağı değişen/makine): 1 milyon 250 bin TL.

Wilkinson Protector (bıçağı değişen/5'li bıçak): 1 milyon 850 bin TL.

Wilkinson FX Performer (bıçağı değişen/makine): 750 bin TL.

Wilkinson FX Performer (bıçağı değişen/5'li bıçak): 2.1 milyon TL.

Wilkinson Duplo (kullan-at/5 adet): 925 bin TL.

PERMA SHARP

Permatik Platin (kullan-at/5 adet): 800 bin TL.

Permatik (kullan-at/5 adet): 700 bin TL.

Permasharp (sapsız bıçak/5 adet): 500 bin TL.

Wilkinson Classic (sapsız bıçak/5'li): 515 bin TL.

ZAZA

Zaza Twin (kullan-at/5 adet): 300 bin TL.

Zaza Mono (kullan-at/5 adet): 250 bin TL.

Zaza (sapsız bıçak/100 bıçak): 1.2 milyon TL.

DERBY

Derby Samurai (bıçağı değişen/5'li bıçak): 1.1 milyon TL.

Derby Extra (kullan-at/1 adet): 100 bin TL.

Derby çift (kulan-at/1 adet): 75 bin TL.

Derby tek (kullan-at/1 adet): 50 bin TL.

Tıraşta üç bıçak devri

YAPILAN araştırmalara göre, yetişkin Türk erkekleri, ömürlerinin 139 gününü, yani 3 bin 350 saatini tıraş olurken geçiriyor. Dünyanın önde gelen üretici firmalarının araştırmaları da ‘‘tıraşı kısa kesmek’’ üzerine yoğunlaşmış durumda. Gillette de dünyanın ilk üç bıçaklı tıraş bıçağı Mach3'ü geliştirirken, yetişkin erkeklerin tıraş için ayırdığı zamanı büyük ölçüde azaltmayı planlamış. Bu bıçakla, erkeklerin daha az dokunuş ve daha az tahrişle pürüzsüz bir tıraş olmaları hedeflenmiş. Bunun sonucunda da tıraş makine ve bıçaklarının tasarımını temelinden değiştirme yoluna gitmiş. DLC adı verilen özel bir kaplamalı bu bıçaklar, diğer tıraş bıçaklarına oranla daha ince. Böylece, cildin üzerinden daha kolay kaymasının sağlanması amaçlanmış.

Gillette Mach3'de ayrıca, tıraş sırasında cildin tahriş olmasını önlemek amacıyla indicatortm adındaki kaygınlaştırıcı bir bant kullanılmış. Suyla etkileştiğinde nemlendirici bir özelliğe kavuşan bu bant, makinenin daha rahat kaymasını sağlıyor. Merkezdeki mavi çizgi ise kullanıldıça soluyor ve kartuşun değiştirme zamanının gelip, gelmediğini gösteriyor. Ancak, üç bıçaklı tıraş makineleriyle favori düzeltmek sorun oluyor.

TRAŞTA İLKLER

1903 yılında King C.Gillette, dünyanın ilk bıçağı atılabilir tıraş makinesinin üretti.

1917’de Kartal Çelik dünyanın ikinci tıraş bıçağını üretti. Zaza, Türkiye'nin de ilk tıraş bıçağı oldu.

1946’da dünyanın ilk traş bıçağı kabı pazara sunuldu. Jiletlerin ambalajını açma devri kapandı.

1956 yılında bir Türk markası olan Zaza dünyaya açıldı. İlk ihracat Almanya'ya gerçekleşti.

1960’da traş bıçağının ağzına silikon tabaka eklendi. 1963’de Gilette, ilk paslanmaz traş bıçağını üretti.

1966’da Zaza'nın üreticisi Kartal Çelik, Permasharp New York’la anlaşıp, Türkiye'de Perma Sharp’ı üretti.

1970’de Gilette, dünyanın ilk çift bıçaklı makinesini üretti. 1976’da ilk kullan-at çift bıçaklı makine üretildi.

1977’de oynar başlıklı ilk çift bıçaklı tıraş makinesi piyasaya sürüldü. 1983’de Derby,Türk pazarına girdi.

1989 yılında Gilette, bir ilki daha başlatarak kadınlar için Sensor for Women ürününü pazara sundu.

1993’de traş bıçaklarında beş katlı kauçuk şerit kullanımı başladı. 1998’de üç bıçaklı traş makinesi üretildi

Fadime ÇOBAN