Piyasa 5’inci gözden geçirme için tedirgin

Her şeyden önce ortak açıklama yapılmamış olması, piyasaları tedirgin etti. Ardından Ankara ve Washington’dan yapılan açıklamalar ve şimdilik belirsiz olan "gereken ek önlemler" tedirginliği iyice artırdı.

Dolayısıyla piyasalarda 5’inci gözden geçirmenin tamamlanamayacağı yolunda bir şüphe oluşmaya başladı. Bankaların iktisatçıları ve piyasa uzmanları arasında, "5’inci gözden geçirme tamamlanamazsa sürpriz olmamalı" denilmeye başlandı.

Baştan söyleyelim ki; piyasaların bu yöndeki tedirginliğine pek katılmıyoruz. Yani ne yapıp edip, hükümetin aralık ayında 5’inci gözden geçirmenin IMF yönetiminden geçmesi konusunda büyük çaba göstereceğini tahmin ediyoruz. Bunun için belki ek pazarlıklar da yapılacaktır ama hükümet, şimdiden IMF’yle ilişkileri kesmeyi, bizce göze alamaz.

Ama 6’ncı ve 7’nci gözden geçirmeler, daha doğrusu 2007 yılında yapılacak yeni gözden geçirmelerin tamamlanabileceği konusunda, biz de tedirginiz. Bir seçim yılında hükümetin bundan sonraki gözden geçirmeleri savsaklaması büyük ihtimal olarak gözüküyor.

5’inci gözden geçirmenin tamamlanacağını düşünmemizin asıl nedeni ise "2007 sonbaharına kadar sürecek bir seçim döneminin tümünde, yani önümüzdeki 1 yıl boyunca IMF çapası olmadan bu işi götürülemeyeceğine" dayanıyor.

Peki, piyasaların 5’inci gözden geçirmenin bile tamamlanamayacağı konusundaki endişelerini besleyen sebepler neler?

Her şeyden önce, baştan da dediğimiz gibi, açıklama biçimi alışılmadık ve yadırgatıcı oldu.

Bugüne kadar, gözden geçirme görüşmeleri sonrasında IMF, hükümet ile ortak bir açıklama yaparken, bu kez Türkiye’den ayrıldıktan sonra internet sayfası kanalı ile açıklama yapması, piyasalar tarafından yadırgandı. Hazine Müsteşarlığı da başka bir açıklamayı internet sitesinden duyururken, iki açıklama arasındaki en önemli fark, IMF açıklamasında, 2006 yılı harcama hedeflerinin aşıldığı belirtilirken, Hazine açıklamasında 2006 yılı faiz dışı fazla hedefinin oldukça üstünde bir performans gösterdiğinin vurgulanması olarak göze çarptı.

ORTAK AÇIKLAMA YAPILAMADI

Hükümet ile IMF arasında bu kez ortak bir açıklama metni oluşturulamaması "manidar" olarak görülürken, bazı piyasa oyuncuları bunu "IMF ve hükümet arasında, 2006 yılı mali performansı ve 2007 yılı için alınması gereken önlemler konusunda anlaşma sağlanamadığı" biçiminde de yorumladılar.

İşte buradan yola çıkarak, piyasada "5’inci gözden geçirme çalışmalarının bu yıl içinde tamamlanamamasının sürpriz olmaması gerektiği" söylenmeye başladı.

Bankacılar IMF açıklamasında yer alan "iç talepte yavaşlama olsa da beklenenden az oldu" saptamasına dikkat çekerlerken, enflasyonun hedef patikanın üzerinde seyretmeye devam ettiğine, cari açığın büyümeye devam etmesine, küresel finansmanın eskisi kadar uygun koşullar yaratmadığına dikkat çekilmesinin de önemsenmesi gerektiğini söylüyorlar.

IMF’nin 2006 yılında harcama hedeflerinin aşılmasının, 2007 yılında tekrarlanmaması ve harcama hedeflerinin tutturulması için gerekli önlemler alındığını belirtmesi nedeniyle piyasalarda yoğun bir "ek önlemler paketi" beklentisi yaratıldığını kaydeden bankacılar, "bir paket var herkes bir şey konuşuyor ama neler yapılacağı henüz belli değil" diyorlar.

Bu arada bankacıların açıklamalarda baktığı başka bir unsur da "Merkez Bankası’nın mevcut duruşu ve sıkı para politikalarının devam etmesi gerektiği" yolundaki ibare oldu. Enflasyonu hedefe yakınlaştırma açısından bu tavrın devam etmesi gerektiği ortaya çıkarken, bunun piyasaları zorlayan bir unsur olması, bu duruşun faizlere yansıması da bekleniyor.

Piyasa oyuncuları vergi idaresinin güçlendirilmesi, vergi reformunun devam ettirilmesi ve finansal alanda yapılacaklar konusunda da açıkça talepler bulunduğunu belirtirlerken, bunların hepsinin kapsamlı düzenleme öngörmesini de "aksama nedeni" olarak görüyorlar.