Mevduatta vade stopajla değil güvenle uzar

Yani niyet iyi... Niyet iyi ama bu yöntemin sonuç vereceği şüpheli...
Dün genç yaşta kaybettiğimiz meslektaşımız Ümit Enginsoy’un cenaze töreninde CHP Grup Başkan Vekili Akif Hamzaçebi ile karşılaştık. Eski Gelirler Genel Müdürü olan Hamzaçebi ile mevduata getirilen yeni vergi uygulamasını da konuştuk. Kendi genel müdürlüğü döneminde de uzun vadeli mevduattaki stopaj oranlarının düşürüldüğünü hatırlatan Hamzaçebi, bu uygulamadan önemli bir fayda sağlayamadıklarını hatırlattı. Bu deneyimini Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a ilettiğini kaydeden Hamzaçebi, “Sanıyorum denememiş olmamak için böyle bir uygulamayı getirdiler” dedi.
Babacan’ın ekonominin temel sorunlarından biri olan tasarruf oranlarının artırılması ve tasarrufların uzun vadeye yayılması için çaba gösterdiğine şahit oluyoruz. Ancak bu amaçlara ulaşmak kolay olmuyor...
Her şeyden önce söylemeliyiz ki; mevduatta vadenin uzatımı stopajla olacak bir şey değil. Uzun vadeli olarak ekonomide güvenin oluşturulması ve istikrarın sağlanması ile birlikte olabilecek bir şey.
Güven ve istikrar kaygısı sadece tasarruf yapan vatandaş için geçerli değil. Bankalar için de önlerine görebilmek, yani güven ve istikrar konusunda ikna olmaları gerekiyor. Yani enflasyonda düşük bir seyrin kalıcı olarak sağlanması, buna bağlı olarak da faizlerde artık oynamaların olmayacağının görülmesi gerekiyor.
Bankacılarla konuştuğumda da, bu yeni sistemden sonuç alınmasını beklemediklerine şahit oldum. 2012 yılı içinde bile, faizlerin ne kadar oynak olduğunu hatırlatan bir bankacı, “Tasarruf sahibi getirip 2 yıl vadeli yatıracağım dese bile, bankanın 2 yılı görememesi nedeniyle buna cazip faiz oranı vermesi söz konusu olamaz” dedi. Bankaların mevcut uygulamada 1 yıldan uzun vadeli mevduatı zaten kabul etmediğini hatırlatan bankacı, “Siz bankacı olsanız, 1 yıl sonra ne olacağını bilemediğiniz bir faiz oranıyla kendinizi bağlamak ister misiniz?” sorusunu yöneltti.
Dolayısıyla mevduatta stopaj oranlarının uzun vadede düşürülmesi, tek başına mevduatta vadeyi uzatmak için yetmeyecektir. Asıl olan makro ekonomik istikrar ve bunun için gereken yapısal tedbirlerin hayata geçirilmesi...

ZENGİN VERGİSİ UYGULANIR MI?

Yeni yıla ilişkin vergideki bir başka tartışma konusu da “zengin vergisi” olarak formüle edilen, yüksek gelirden daha fazla vergi alınması konusu. Detaylar henüz belli olmadı, o nedenle uygulanabilir bir sistem önerilip önerilmediğini söylemek için henüz erken.
Ancak Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ağzından gazetelere yansıyan, tüm gelirleri toplayıp, belirli bir miktarı geçerse yüzde 35 oranında vergiye tabi tutmak, bunun için beyanname verilmesini sağlamak, bence uygulanabilir bir yöntem gibi durmuyor. Vergide adaleti sağlamak, gerçekten yüksek kazanandan daha çok vergi almak istiyorsanız; lafı dolandırmaya gerek yok; servet beyanı getirmeden, istisnaları tümüyle temizlemeden, kaçak yollarını disiplinli bir sistemle kapatmadan, “zengin vergisi” denilen bu sistemi uygulayamazsınız.
2014’de başlayıp 1,5 yıl içerisinde 3 seçim birden yaşayacak bir iktidar ve Başbakan, sizce tam bunun öncesinde samimi olarak zengin vergisi koyabilir mi?  Hele ki koyacağınız her limite girecek yeni zenginleri yaratırken...